Tiranë, 6 Tetor NOA/RFE - Çmimi Nobel për Mjekësi iu nda tre shkencëtarëve në Shtetet e Bashkuara, për punën e tyre mbi enzimat. Çmimi u shpall të hënën nga Fondacioni Nobel në Institutin Karolinska në Suedi.
Pesë çmimet e tjera do të ndahen gjatë javës, përfshirë Çmimin Nobel për Paqe, i cili ndahet të premten, më 9 tetor.
Çmimin Nobel për Mjekësi e morën Elizabet Blekbërn, Karol Grejder dhe Xhek Shostak. Çmimin në vlerë prej 1 milion e 400 mijë dollarësh e shpalli Goran Hanson nga Fondacioni Nobel. "Asambleja e Nobelit në Institutin Karolinska sot vendosi të shpërblejë me Çmimin Nobel për Fiziologji apo Mjekësi së bashku Elizabet Blekbërnin, Karol Grejderin dhe Xhek Shostakun, për zbulimin e mënyrës se si kromozomet janë të mbrojtura nga telomeret dhe enzimat telomerase", tha Hanson. Blekbërn është me origjinë nga Australia, ndërsa Shostak nga Britania. Në arsyetimin për ndarjen e çmimit, instituti tha se tre shkencëtarët kanë "zgjidhur një problem të madh në biologji", respektivisht e kanë zbuluar mënyrën se si kromozomet kopjohen plotësisht gjatë ndarjes së qelizës dhe mbrohen nga degradimi. Zbulimi i tyre ka implikime në kërkimet mbi kancerin dhe mënyrën se si funksionon procesi i plakjes. Çmimi për mjekësi është i pari nga gjashtë çmimet Nobel për këtë vit, të cilat do të ndahen gjatë kësaj jave.
Sot ndahet çmimi për fizikë, të mërkurën për kimi, të enjten për letërsi, të premten për paqe, ndërsa të hënën, më 12 tetor, për ekonomi. Çdo çmim e ka vlerën prej 1.4 milion dollarësh. Si gjithmonë, komiteti asnjëherë nuk i zbulon emrat e kandidatëve për cilindo çmim, kështu që ka spekulime të shumta për fituesit e mundshëm. Kjo vlen sidomos në rastin e të nominuarve për letërsi dhe për paqe, dy çmimet joshkencore, të cilat nuk mund të gjykohen nga standardet faktike shkencore. Sa i përket letërsisë, agjencia AFP raportoi se është koha që të shpërblehet një shkrimtar spanjishtfolës. Emri që përmendet është i shkrimtarit peruan, Mario Vargas Llosa. Për Çmimin Nobel për Paqe, i cili është më i njohuri dhe më i lakmuari, duket se këtë vit gara do të jetë e hapur. Është një numër rekord i 205 të nominuarve, por askush nuk është favorit. Në mesin e të nominuarve janë edhe presidenti amerikan, Barak Obama, dhe presidenti francez Nikolas Sarkozi. Për dallim nga çmimet tjera, ai për paqe shpallet në Oslo të Norvegjisë. Çmimet Nobel u themeluan në vitin 1901, në pajtim me dëshirën e shpikësit suedez, Alfred Nobel, njeriu që zbuloi dinamitin. Nobeli përcaktoi që çmimet t'i nderojnë ata individë, "nga të cilët gjatë vitit njerëzimi do të ketë më së shumti dobi".
Â
