Politika shqiptare, në njëzet vitet e fundit, është përqendruar vetëm tek konflikti i nxehtë politik dhe ka harruar dhe mënjanuar krejtësisht qytetarin dhe rolin e tij konstruktiv në shoqëri
Nga Dr. Alban Daci Vendi ynë, kohët e fundit, po kalon një moment të vështirë që, ndoshta, mund të ketë pasoja shumë të rënda sesa mund të na e parashikojë imagjinata jonë. Sot, në Shqipëri, flitet për luftë të ashpër politike dhe për mundësinë e cenimit të sigurisë shqiptare për shkak të regjistrimit të popullsisë mbi bazën e vetë deklarimit të popullsisë dhe të besimit fetar.
Lufta politike është e shkaktuar nga vet klasa politike dhe nga mënyra se si ajo e mendon dhe zbaton aktivitetin politik. Kahet politike shqiptare, si e Majta ashtu edhe e Djathta e kanë bërë politikën e njëzet viteve të fundit, duke e menduar si një betejë të ashpër, ku nuk përjashtohet as përdorimi i dhunës dhe as denigrimi i personit.
Politika shqiptare, në njëzet vitet e fundit, është përqendruar vetëm tek konflikti i nxehtë politik dhe ka harruar dhe mënjanuar krejtësisht qytetarin dhe rolin e tij konstruktiv në shoqëri. Politikanët merren aq shumë me veten dhe me betejat e kota dhe të panevojshme politike saqë, tashmë, janë kthyer vetëm në ushtarë të betejave politike, duke harruar krejtësisht rolin përfaqësues dhe drejtues me parime demokratike, që duhet të kenë kundrejt qytetarëve.
Për rrjedhojë, në Shqipëri, çdo ditë që kalon po rritet një ndjenjë e lartë poshtërimi mes klasës politike dhe qytetarëve. Qytetarët ndjehen të shtypur dhe të nëpërkëmbur në çdo kontakt që kanë me klasën politike. Ekzistenca e qytetarit shpërfillet hapur sikur të mos ekzistonte, sikur këto fundit të ishin një shumë e madhe skllevërish në shërbim të politikës.
Qytetari, sot, ndjehet i nëpërkëmbur në çdo kontakt që mund të ketë me institucionet, të cilat në teori janë të zgjedhura prej tyre për të qenë në shërbimin e tyre dhe mbahen në këmbë po nga taksat që qytetarët paguajnë. Ministritë, apo institucionet e ndryshme të shtetit, janë të mbushura me nepotizëm, me njerëz që nuk janë në gjendje të bëjnë punën e tyre dhe mbi të gjitha që nuk kanë asnjë lloj forme respekti (të obliguar me ligj) kundrejt qytetarëve.
Sot mund të thuhet pa frikë më mirë të jesh një qen i klasës politike sesa të jesh një qytetar i lirë. Po të jesh qen i politikës dhe nëse leh sa herë që ajo dëshiron dhe ka nevojë, ke mundësi të arrish gjithçka në jetë, mund të zësh çdo lloj pune në çdo lloj niveli. Ndërsa, nëse je qytetari i lirë, i talentuar, që dëshiron të punosh për familjen tënde dhe vendin, jo vetëm që nuk arrin asgjë në jetë, por rrezikon të humbësh edhe veten në varfëri, mjerim dhe poshtërim njerëzor.
Një gjë është e sigurt se, nëse je qen i politikës, edhe pse mund të arrish gjithçka, përsëri do të mbetesh një qen që leh me komandim dhe që jetoni i lidhur me zinxhirë të kapur fort pas dorës së politikës dhe pushtetit të saj abuzues. Të jesh qeni i politikës do të thotë të jesh servil, militant, pa sy, pa identitet dhe besnik i klasës politike dhe në të njëjtën kohë të jesh i mbushur fort me ndjenjën e poshtërimit, e cila të detyron të përulesh dhe të mposhtësh moralin tënd aq shumë, sa ti të zvogëlohesh, duke u bërë i vogël dhe i padukshëm përballë klasës politike që duket si një e keqe e madhe e fuqishme dhe e paprekshme.
Sot qytetari shqiptar ndjehet inferior dhe i poshtëruar në çdo lloj kontakti dhe takimi, që mund të ketë me klasën politike. Sot qytetari shqiptar\ ndjehet totalisht i poshtëruar, i nëpërkëmbur në çdo kontakt që mund të ketë me institucionet. Sot është shumë e vështirë për një qytetar të takoj një punonjës shtetëror për të zgjidhur një hall sesa mundësia që kishin egjiptianët e lashtë për takuar faronin e tyre, cili ish mbret, zot dhe gjithçka.
Ndjenja e poshtërimit e klasës politike shqiptare kundrejt qytetarëve të saj në njëzet vitet e fundit është bërë shumë e prekshme saqë çdo ditë që kalon vetëm rritet në nivele shqetësuese. Sot, qytetarët e thjeshtë, të talentuar, që duan të punojnë për familjen e tyre dhe për vendin e tyre, ndjehen të braktisur nga politika, e cila i ka shfrytëzuar aq shumë në formë barbare derisa po ju heq edhe shansin e dhënë nga perëndia për të jetuar.
Qytetari i thjeshtë jo vetëm është dhe ndjehet i poshtëruar nga politika, por ai është krejt i pambrojtur i zhveshur nga të mirat minimale për të jetuar. Sot nuk janë të pakta ato raste, kur persona të talentuar, jetojnë me qira sepse nuk kanë një shtëpi, paguajnë fatura të çmendura të energjisë elektrike, nuk kanë asnjë mundësi punësimi. Për këto persona jeta e tyre vetëm vështirësohet duke shkuar deri në limitin ekstrem të ekzistencës së saj.
Sot, në Shqipëri, ka plot djem të talentuar, të cilët kanë kryer shkolla të larta universitare me rezultate të shkëlqyera që nuk janë të punësuar, sepse nuk janë pjesë e asaj klike personash, të cilët kanë pushtuar dhe monopolizuar çdo fushë të jetës. Gjithashtu, ka edhe persona të tjerë të cilët janë bijë dhe të afërm të klikës politike, që edhe pse nuk kanë asnjë diplomë universitare, ose kanë diploma të blera dhe false janë të punësuar në disa vende njëherësh dhe marrin disa rroga në fund të muajit.
Kjo situatë nuk bën gjë tjetër, veçse rrit ndjenjën e poshtërimit mes të parëve kundrejt të dytëve. Rrit dëshpërimin dhe pamundësinë e qytetarëve për të bërë një jetë normale edhe pse për shkak të karakteristikave që kanë e meritojnë plotësisht. Të jesh i poshtëruar do të thotë, të mos kesh më në kontroll jetën tënde, qoftë si popull, si vend ashtu edhe individualisht, si njeri në vete.
Ndjenja e poshtërimi mund të shërbejë si nxitje që dikush të përmirësojë jetën e tij duke punuar fort dhe duke mposhtur nepotizmin, padrejtësinë dhe frikën për të jetuar i barabartë dhe i respektuar. Në këto kushte, ku sot qytetari ka vite që ndjehet krejt i poshtëruar dhe i përulur kundrejt klasës politike, ka shumë mundësi që punojë fort dhe të ngrihet për të mbrojtur vetën dhe dinjitetin e tij.
Qytetari i thjeshtë, pas shumë viteve mundimesh dhe mospërfilljeje, ka mundësi dhe probalitet t’i thotë klasës politike se unë do të ngrihem kundër jush dhe do të fitojë mbi ju në emër të dinjitetit tim individual, familjar dhe kombëtar të nëpërkëmbur nga ju. Në Shqipëri mundësia është më e madhe që të shfaqet një ndjenjë poshtërimi negative, e cila do të nxis ndjenjën e hakmarrjes së qytetarëve të thjeshtë kundër klasës politike të papërgjegjshme.
Nëse qytetarët nuk do të arrijnë nivelin ekonomik dhe të jetesës me ato të klasës politike, atëherë të parët do të detyrojnë këto të fundit të kthehen në nivelin e tyre. Qytetarët do të bëjnë të pamundurën që t’u tregojnë politikave çdo të thotë të vuash dhe mos të kesh mundësitë minimale për të jetuar.
Të gjithë jemi dëshmitarë të ashtuquajturve revolucione që po zhvillohen në Tunizi, Algjeri, Egjipt, Libi, Jemen etj. Por, pak persona mund ta kuptojnë se këto revolucione po ndodhin për shkak të ndjenjës së lartë të poshtërimit që kanë pësuar qytetarët e këtyre vendeve nga udhëheqësit e tyre.
Për vite me radhe qytetarët e këtyre vendeve janë ndjerë të poshtëruar, të shtypur dhe shpërfillur nga udhëheqësit e tyre tiranë. Mjafton të marrin vetëm një shembull, për të kuptuar ndjenjën e poshtërimit të qytetarëve të Libisë. Udhëheqësi i tij tiran, Gadafi, sa herë që ka ardhur për vizitë zyrtare në Itali, ka ndërtuar tendën e tij të madhe, të cilën e ka mbushur me femra, duke e kthyer në harem. Ndërsa shumë qytetarë libianë, që kanë emigruar në Itali për shkaqe politike edhe ekonomike kishin vite me radhë pa u kthyer në vendin tyre.
Si mund të ndjeheshin libianë që kishin emigruar në Itali, tek sa shikonin rais-in e tyre, që bënte jetë prej sulltani në tendën e tij të ndërtuar në mesin e qytetit të Romës. Ato nuk mund të ndjeheshin ndryshe veçse të poshtëruar. Si mund të ndjehen qytetarët e thjeshtë shqiptarë tek sa përpiqen për të mbijetuar, kur shikojnë jetën përrallore dhe luksoze që bëjnë politikanët. Ato nuk do të ndjehet ndryshe veçse të poshtëruar dhe të nëpërkëmbur.
Shqipëria, po bën gabimin që kanë bërë vendet arabe të përmendura më sipër. Po liberalizon shumë sistemin e arsimit, ku shumë të rinj, me meritë apo pa meritë, po pajisen me diploma universitare dhe pasuniversitare. Në Shqipëri, vitet e fundit, është liberalizuar sistemi universitari jashtë çdo logjike, duke mos respektuar asnjë kriter perëndimor. Kjo po bën që shumë të rinj të diplomohen.
Po çfarë po ndodh në vend? Po ndodh që shumë diploma po jepen dhe asnjë vend punë apo strategji punësimi nga shteti nuk po ndërmerret. Kjo do të bëj që të rinjtë të kërkojnë të punësohen dhe punë nuk do të gjejnë. Kjo do të çojë në rritje ndjenjën e poshtërimit të këtyre të rinjve që do të ndjehen të shpërfillur nga klasa politike dhe për rrjedhojë do të grihen kundër të këtyre të fundit për të fituar nderin e merituar.
Rritja e poshtërimit që duket në horizontin e jetës shoqërore civile na bën të mendojmë se vendi ynë mund të përfshihet në konflikte sociale, ku qytetarët do të kërkojnë identitetit e mohuar dhe të shtypur dhe politikanët do të përpiqen të mbrojnë statusin e tyre të privilegjuar. Historia na ka treguar, se qytetarët e çdo vend qoftë demokratik, ose jo, ka fituar gjithmonë kundër politikanëve të papërgjegjshëm dhe shtypës. Le të jemi dëshmitarë të kohës se çfarë do të ndodh në të ardhmen e afërt në Shqipëri, nëse gjerat nuk ndryshojmë. Një gjë është e sigurt, qytetarët gjithmonë do të fitojnë.
