Intervista e plotë që kandidati i mazhorancës, Lulzim Basha, i dha gazetarit Blendi Fevziu në emisionin "Opinion" në Tv Klan:
-Pse u zgjodhët ju si kandidat i PD, z. Berisha tha se ideja për t’u zgjedhur ju u bë që në vitin 2009, në të vërtetë është e vështirë për një parti që të zgjedhë një kandidat kur ka humbur tre herë përballë një kandidati, që do të thotë se ju jeni i katërti, pas tre të tjerëve që kanë humbur përballë z. Rama?
Pikësëpari kjo është një pyetje që mendoj se duhet shtruar jo tek unë po tek të tjerët që më kanë zgjedhur mua. Unë gjej rastin të falenderoj strukturat e PD-së që më kanë zgjedhur mua dhe më kanë ofruar mbështetje unanime gjatë procesit të përzgjedhjes, një mbështetje që ma kanë ofruar pa asnjë zemër thyerje mesa duket si shenjë e besimit tek fitorja në zgjedhjet e 8 majit dhe kështu është parë edhe kandidatura ime, si kandidatura më e përshtatshme për të garantuar fitoren në zgjedhjet e 8 majit në Tiranë.
-Jeni i sigurtë që janë unifikuar të gjitha strukturat e PD për kandidaturën tuaj?
Absolutisht po.
-Ka pasur zëra që disa grupime të caktuara nuk janë të kënaqur nga përzgjedhja juaj?
Se nga vijnë këto komente dhe çfarë motivesh kanë, nuk është detyra ime ti komentoj është detyra juaj dhe kolegëve tuaj ti investigoni. Unë mund t’iu them se jam i kënaqur i nderuar, i privilegjuar, me shansin që me jep PD për të realizuar kandidimin në Tiranë. Jam tërësisht i bindur se kjo mbështetje jepet si shprehje e vlerave, e besimit që PD ka në potencialin e saj dhe në potencialin tim, për të realizuar ndryshimin në Tiranë.
-Shans apo detyrim z.Basha? Është një shans të përballesh me kryetarin e opozitës i cili ka fituar tre herë në Tiranë?
Është një shans për mua.Për mua është një shans, dhe këtu vjen aspekti personal, është një shans pasi unë kam një lidhje organike me këtë qytet, ky është qyteti ku kam hapur sytë, ku kam mësuar gërmat e para, ku kam hedhur hapin e parë, ku kam jetuar, jam shkolluar, ku kam pasur përjetimet më të forta të jetës time. Në një farë mënyre, kjo është një ëndërr për mua, të bësh dicka për qytetin që është shtëpia jote është habitati yt, ku cdo banor nuk është thjeshtë një banor, por është një mik, është fqinj. Eshtë një ëndërr kur ke një vizion, një dëshirë për ta parë gjithcka më mirë. Duke filluar nga lagjia, apo rrugica ku banon, apo më gjerë. Mendoj se ky nuk është vetëm rasti im por është rasti i cdo kujt. Sa herë jemi ulur bashkë se dhe ju jeni qyetar i vjetër i Tiranës apo dhe me miq të tjerë dhe kemi diskutuar si mund të ishin gjërat më mirë në këtë qytet. Dhe në këtë kontekst, mua me jepet shansi që jo vetëm të flas por edhe të bëj dicka.
-Zoti Basha, kjo është një analizë…
Jo nuk është analizë. Kjo ka të bëjë me ndjenjën, nga kjo pikpamje, është një shans.
-Por është emocionale, ka dhe një anë racionale të jesh kandidat i një koalicioni përballë një kandidati që është shef i opozitës dhe ka fituar tre herë në Tiranë, do të thotë që të hysh në një betejë që ka shumë të panjohura. Dhe kur një ministër sic është Ministri i Brendshëm i cili ka qënë ne dy ministri te tjera, lë postin e tij për t’u përballur, nuk e di sa është zgjedhja juaj apo ka qenë një detyrim?
Të jeni i bindur se ka qënë plotësisht vullneti im, dëshira ime dhe shansi im për të pranuar këtë privilegj, këtë përgjësi, detyrë të cilën ma besuan jo rastësisht. Përsa i përket përballjes janë dy gjëra, e para për mua nuk është rivali im, por është përballja me problemet e jashtëzakondëshme të akumuluar në këtë qytet, është përballja me hallet e qytetarëve, është me vizionin tim për të ndryshuar Tiranën. Përsa i përket kandidatit tjetër mendoj se është rivali më i dobët që mund të kisha përballë nga Partia socialiste. Për tre arsye. E para, mendoj se është vendi i gabuar, koha e gabuar dhe njeriu i gabuar për qytetin e Tiranës. Sic e ka thënë dhe vetë nuk garon se e shikon të domosdoshme punën e tij për qytetin, por për postin e kryeministrit.
-Ju ka mundur tri herë?
Së dyti, vjen në garë pa asnjë projekt, pa asnjë bilanc për cka bërë për këto katër vite, pa asnjë plan se cdo të bëjë në të ardhemn, sepse ai vetë është shprehur, sic e thashë, se nuk garon në këtë garë për kryeqytetin, por garon për të kapur një karrike tjetër, atë të Kryeministrit. Në këtë kudërt, ka shumë rëndësi se si e shohim ne këtë garë, e shohim si një garë përplasjesh në llogore politike për të promovuar idelogjitë për të promovuar gjuhën politike, sloganet politike, apo e shohim në të vërtetë ashtu sic duhet të jetë, dhe sic është edhe në qytetet e tjera europiane, si një garë për administrimin e sukseshëm të kësaj kryenjësie urbane, të kryeqytetit.
-E shihni ju apo edhe z. Berisha, a ka një dallim se si e shihni ju dhe z.Berisha këtë garë?
E para punës, unë në këtë fushatë jam futur me emrin tim dhe me kredencialet e mia. Në qoftë se ju do flisnit për pikpamjet e zotit Berisha, thërriteni përsëri në këtë studio dhe mund ta pyesni cila është pikpamja e tij. Përsa më përket mua, unë jam futur në këtë garë sepse mendoj se është shumë i rëndësishëm angazhimi për situatën ku ndodhet Tirana, që është kryeqyteti i vendit, me problemet aktuale po edhe të akumuluar në vite. Për këtë qytet, që sic e thashë në fillim unë ndjej, pra nuk jam thjeshtë racionalisht, por emocionalisht i lidhur për shkak të historisë sime personale, për shkak të prindërve të mi që kanë lindur në këtë qytet.
-Edhe z.Rama ka pasur të njëjtën ndjesi, edhe ai ka lindur në këtë qytet…
Për mua ka ardhur moment ti them ndal të qënit ministër apo deputet, dhe për të vënë veten time në dispozicion për Tiranën, e gjithcka tjetër duhet të vihet në funksion të qytetit të Tiranës dhe axhendën time do e vë për Tiranën. Kjo është axhenda ime, për këtë do luftoj, për këtë do punoj për këtë do të përplasem po qe nevoja me këdo.
-Përse nuk e përqafuat këtë kandidim në vitin 2007, kur kandidoi Sokoll Olldashi përballë z.Rama, megjithëse emri juaj u përfol që nga viti 2005 për Bashkinë e Tiranës?
Sic e thashë, për këtë duhet të pyetet kryetari i partisë Dekoktratrike për zgjedhjen e bërë nga kryesia e PD, për kandidaturën e shkëlqyer të z.Olldashi.
-Z. Basha, a ishte e vështirë të lije postin e ministrit për këtë kandidim?
Jo nuk ishte aspak e vështirë. Gjatë gjithë shërbimit tim publik kam vënë jo vetëm kohën dhe energjinë, por dhe zemrën time në punën që kam kryer por vendimi për të kandiduar për Tiranën ishte hapi më madhor që unë kam marrë në këto vite, ishte një hap i mirëmenduar dhe me finalizmin e propozimit nga Partia Demoktratike unë vura në lëvizjet të gjithë istrumentat që do të bënin të munduar atë që unë e kosnideroj elementare: vënien në lëvizje të kohës dhe energjive, përkushtimit, në funskion të plotë, sot si kandidat nesër si kryetar. Ky qytet në cdo rrethanë nuk mundet më të përballojë asnjë kryetar dhe ansjë kandidat me kohë të pjeshme.
-Kur e morët vesh që ju ishit kandidat për kryetarin e Bashkinë e Tiranës. Kur u mor vesh? Sa kohë keni që jeni familiarizuar me këtë ide?
Ideja për kandidimin tim në Bahskinë e Tiranës ka qarkulluar prej kohësh në ambjente miqsh, kolegësh dhe shokësh, ndërkohë që periudha e formalizimit përkon me angazhimin e strukturave të PD-së , të Këshillit Kombëtar, kryesisë dhe degës së PD-së së Tiranës, e cila nisi dhe zyrtarizoi brenda 6 javësh procesin e propozimit për kandidatin e Bashkisë së Tiranës dhe minibashkive.
-Dua të sjellë në vëmëndje disa akuza nga politika dhe media. Kemi një akuzë nga opozita sipas të cilës ju jeni përgjegjës pë një humbje prej 200 milionë eurosh në rrugën Durrës-Kukës, dhe nuk e meritoni të kandidoni në Bashkinë e Tiranës?
Kjo nuk është akuzë e re, por një akuzë e vjetër që ka lidhje me kontributin tim në një project, për të cilin jam krenar për gjithë jetën sepse kam pasur shansin dhe privilegjin për të të qënë pjesë. Projekti më madhor i kombit shqiptar dhe jo vetëm i Shqipërisë, rruga Durrës Kukës, rruga e Kombit. Një projekt, armiqtë e të cilit filluan ta godasin akoma pa nisur mirë por mendoj se morën përgjigjen e merituar që të mos them edhe ndëshkimin e merituar me përfundimin e këtij korridori dhe domethënien e tij për Shqipërinë, Kosovën, ekonominë, gjeostrategjinë dhe për të ardhmen tonë. Në planin juridik akuzat morën përgjigjen e duhur nga Gjykata e Lartë, e cila konsideroi se në procesin e fabrikuar kundër meje kishte qartësisht shkelje të ligjit e Kushtetuetës. Unë mendoj se përgjigja për këtë cështje nuk mund të vijë as nga shtypi i opozitës, as nga bankat e akuzave që opozita ka ngritur për këtë project, akoma pa nisur mirë. Përgjigja vjen nga institucionet ligjore që janë shprehur ndërkohë. Nga ana morale, qytetare e politike, armiqtë e këtij projekti morën përgjigjen e merituar.
-Ju akuzoheni se keni firmosur dhe iniciuar paktin detar me Greqinë, pakt i cili, sipas opozitës, i shet ujërat tona detare Greqisë. Pakt që u hodh poshtë nga Gjykata Kushtetuese?
Unë do tiu them që në këtë fushatë po përvijojnë qartë dy rrugë. Njëra rrugë është ajo e dialogimit me qytetarin, ajo e evidentimit të problemeve të qytetarëve, ofrimit të alternativës për qytetarin, dhe tjera është ajo e sulmeve, e përbaltjes politike, e akuzave pa fund, dhe unë mendoj se kjo e dyta është një fshehje së pari e bilancit, e mungesës së ballafaqimit me mospasjen e bilancit, dhe e alternativës dhe besueshmërisë së alternativës. Nesër mund të thonë që kam luftuar edhe kundër Skënderbeut. Por kjo nuk e heq dot analizën inteligjente që qytetarët e Tiranës bëjnë, faktin që kemi një palë që po ofrohet me oferta konktrete, po ofrohet me dëgjimin e hallleve dhe problemeve të lindura rishtazi. Pala tjetër po hedh akuza e shpifje. Për cështjen në fjalë, ka një vendim të Gjykatës Kushtetuese, dhe unë e respektoj plotësisht.
-Akuzoheni nga opozita se me 21 janar në cilësinë e Minitrit të Brendshëm keni ushtruar dhunë ndaj protestueve duke shkaktuar vdekjen e 4 protestuesve. Cila është përgjegjësia juaj personale?
Unë mendoj se edhe kjo, pavarësisht se ka të bëjë me një tragjedi sic është humbja e 4 jetëve njerëzore, një tragjedi e dhimbshme, eshtë rasti më flagrant i keqpërdorimit politik. Tregon se politika e akuzës e shpifjes, është larguar tashmë nga interesti i qytetarit, dhe nuk nguron të abuzojë me jetët dhe vdekjet e tyre. 21 janari është një proces nën hetim dhe sa kohë është nën hetim, për hir të faktit që pati katër viktima, çdokush që do të kishe fijen më të vogël të nderit apo të realitetit me qytetarët që pretendon se i përfaqëson, mendoj se duhet të heshtë. Përsa i përket punës së Policisë së Shtetit, keni raportet e ICITAP, PAMECA, raporte të isntitucioneve të tjera ndërkombëtare, që analizuan punën e policisë së shtetit më 21 janar. Por kjo është cështje nën hetim dhe unë nuk dua të bëj më asnjë koment tjetër përsa kohë drejtësia po merret, dhe do të zbardhë të vërtetën e plotë të kësaj ngjarje. Fakti i trishtueshëm përtej kësaj mbetet se, akuzat e tjera që keni dëgjuar, dhe shumë të tjera që do të dëgjoni në ditët që vijojnë, tregojnë se pala tjetër nuk vjen në këtë ballafaqim, në këtë garë për të kontribuar në atë që ka nevojë ky qytet dhe qytetarët, por vjen për të goditur, baltosur dhe shpifur.
-Shtypi ka botuar faktin që bashkëshortja juaj ka lënë shtetësinë shqipare dhe ka marrë atë holandaze në vitin 2004. Pse e la nënshtetësinë bashkëshortja juaj dhe a nuk mund t'i mbante të dyja?
Bashkëshortja ime ka lënë shtetësinë në vitin 2003 kur ne ishim të fejuar. Ajo punonte në një fondacion në Amsterdam që promovonte marrdhëniet mes parlamenteve të europës ish-komuniste, dhe atyre perendimore. Në këtë kuadër, i lindte nevojë të udhëtonte në shumë vende. Për faq të keq, që nga ai moment e deri para tri muajsh, me pasaportën shqiptare udhëtimi nuk ka qënë një gjë e thjeshtë, sic e dini edhe ju. Dhe si qindra mijëra bashkëqytetarët tanë, është detyruar të kërkojë shtetësinë e vendit ku jetonte, për të lehtësuar këtë pjesë të pashmnagshme të profesionit të saj.
-Nuk mund t'i mbante të dyja shtetësitë?
Absolutisht jo. Dhe kjo është pjesë e shpifjeve dhe riciklohet sa herë që vijnë fushatat. Ligji holandez e ndalonte kategorikisht mbajtjen e dy shtetësive. Ajo që është absurde këtu është se përsëritet një akuzë personale, e cila ka prekur për fat të keq qindra mijëra qytetarë shqiptarë, për shkak të tranzicionit të dhimshëm. Qindra mijëra qytetarë shqiptarë që janë detyryar në rrehana të ngjashme të kërkojnë shtetësinë e vendit ku jetojnë, dhe për shkak të ligjeve të vendit ku kanë jetuar kanë humbur shtëtësinë shqiptare, nuk janë më pak të denjë, nuk janë më pak të mirëpritur për t’u rikthyer në Shqipëri për të dhënë kontributin e tyre. Kjo akuzë është një absurditet, është një tregues se deri ku shkon politka e përbaltjes dhe akuzës dhe deri ku shkon paniku i mungeës së bilancit dhe alternativës.
-Ky ishte një vëzhgim i shtypit dhe ju besoj se mund ta sqaronit?
Unë e kam sqaruar dhe jam gati ta sqaroj cdo herë. Ju e dini shumë mirë që nuk ishte një vëzhgim i shtypit por ishte një fabrikim dhe një akuzë, një përpjekje për të prekur ndjeshmërinë e publikut, dhe për ta politizuar një cështje fare të zakonshme mes shqiptarëve të 20 viteve të fundit, sic është marrja e një shtetësie dhe lëshimi i detyrueshëm i shtetësisë shqiptare sic ka ndodhur me dhjetra mijëra familje shqiptare dhe të Tiranës. Kjo nuk i bën ata më pak shqiptarë të denjë, nuk i bën bashkëshortë më pak të denjë, as nëna më pak të denja por thjeshtë refleton një pjesë të dhimbshme të tranzicionit shqiptar, e cila pjesërisht, falë edhe kontributit tim, ka marrë fund, sepse që prej 3 muaj e gjysëm, shqiptarët nuk do të kenë më nevojë të kërkojnë pasaportat e vendit ku jetojnë për një kohë të gjatë, por do të marrin pasaportën e tyre, shtetësinë e tyre, dhe të gëzojnë të drejta pothuaj të barabarta me qytetarët europianë.
-Ka një akuzë nga opozita se ju keni qënë “kukulla” e Berishës”. A do të arrini ju të ndërtoni një fushatë dhe një karrierë më indipendente nga varësia e Kryeministrit?
E para e punës, duhet të vërtetojmë nëse hipoteza që zoti Rama ka zhvilluar nëpëmrjet disa kanaleve mediatike, qëndron. Sigurisht që unë e kam pranuar z. Berisha si Kryeministrin e vendit, si kreun e maxhorancës, si liderin historik të së djathtës, si kryetarin e PD-ë. Marrëdhënia ime me Sali Berishën është transparente. Eshtë trasparente, në dritën e diellit. Unë kam qënë pjesë e ekipit të tij, që ka arritur disa procese historike, që nga anëtarësimi i vendit të NATO, heqja e vizave, hapja e dialogut për anëtarësimin e plotë të vendit në BE. Unë besoj se kam qënë një anëtar luajal i ekipit. Do të thotë që kam marrë besimin e tij për të shërbyer dhe nuk kam punuar kundër tij. Nuk kam pse të kompleksohem për luajalitetin tim. Në fakt, kompleksimi vjen nga ata që e shohin politikën si një proces lavjerrjeje, për të ecur përpara, dhe këtu intriga e kologeut ndaj shefit duket si pjesë e sharmit politik. Dhe ju garantoj se edhe në të ardhmen marrdhënie ime me Sali Berishën do të jetë transparente. Së pari, dua të them që asnjëherë nuk i kam thënë “po” Kryeminsitrit të vendit Sali Berishës, në qoftëse kjo nuk është gjeneruar nga bindja ime politike, dhe së dyti dua të garantoj se nëqoftëse për motivet e parimet, vlerat që besoj, unë duhet t’i them “jo”, apo do të kem një ndryshim mendimi me Sali Berishën apo me ndonjë tjetër, edhe këtë do ta bëj në mënyrë transparente. Ju e dini shumë mirë se për çfarë po flas, edhe kur të kem diferencat e mia, kjo do të jetë sërish tansparente dhe jo prapa krahëve. Kush ka veshë le ta dëgjojë, dhe kush ka mendje le ta kuptojë për cfarë e kam fjalë.
-Zoti Rama ka përmbledhur filozofinë e tij në sloganin “Fajin e ka Saliu”. Në këtë slogan a ndiheni ju i përjashtuar sepse duket sikur nuk ka vend për ju, sikur ka një përplajse mes Ramës e Berishës.
Slogani aktual është “unë jam rruga e vetme”. Unë nuk besoj se në këto zgjedhje ka vetëm një rrugë. Unë besoj se zgjedhjet si proces janë një garë ku të dyja palët duhet të shpalosin alternativat e tyre për zgjidhje të probleme të qytetarit. Në këtë kuadër, të dyja palët duhet të vlerësohen në bazën e alterativës dhe besueshmërisë. Në këtë kuptim, slogani më duket absurd. Zoti Rama nuk më duket rruga e vetme dhe është larg nga ajo që presin qytetarët. Cfarë dua të them më këtë. Ky qytet ka probleme të akumuluara, me punësimin dhe ekonominë në tërësi.
-Alternativa tjetër është qyteti që ka lënë kandidati tjetër…
Ajo është trashëgimia. Këtu kemi probleme të pazgjidhura. Në këtë udhëkryq, rruga që unë propozoj është të marrim seriozisht problemet e akumuluara, është rruga e marrjes seriozisht të problemeve të qytetitt dhe banorëve të tij, duke filluar me rivlerësimin e tyre, një pjesë i dimë nëpërmjet mediave dhe aparateve administrastive si dhe raporteve të saj. Por ka kohë që banorët e këtij qyteti nuk i dëgjon njeri. Ta fillojmë duke dëgjuar qytetarët, problemet, hallet dhe shpresat e tyre. Të parashtrojmë edhe vizionin tonë për zgjidhjen e këtyre problemeve, të përballemi me to në vend që ti injorojmë. Disa prej tyre mund të kenë zgjidhje të vështira por është detyra jonë që të hulumtojnë se si të ecim para. Nga ana tjetër, aletarnativa tjetër ofrohet vetëm si alternativë e konfliktit, e dhunës verbale dhe shpesh fizike. Dhe unë besoj se cfarëdo diferencash të kem unë me rivalin tim, cfarëdo pengesash të pakapërcyeshme që unë te kem me rivalin tim, as urretja, as britjet e sloganeve, as skenat makabre nuk do ti zgjidhin problemet në këtë qytet. Nuk do të shtrojnë asnjë rrugë, nuk do ndërtojnë asnjë shkollë dhe ka lagje të tëra me mbi 10 mijë banorë pa asjnë shkollë, nuk do të hapë ansjë vend pune.
-E mbani mend Tiranën e vitit 2000 z. Basha?
E mbaj mend shumë mirë.
-E mbani mend se si është transformuar në 11 vite?
Tirana është rritur dhe është zmadhuar, është transformuar në tërësi.
-A i njihni merita z. Rama në transformimin e qytetit?
Unë mund t’u them këtë që, duke mos e trajtuar atë si armik, ai ka pasur kontributin e tij në fillim si kryebashkaik. Por unë mendoj se sot kemi të bëjmë me një kapërxim epokash. Nuk jemi më në fazën e zgjidhjeve 2 dimensionale, të sipërfaqëshme, të bojatisjes dhe e them këtë duke e vlerësuar atë që bojatisja e fasadave i dha Tiranës në atë kohë, sepe kishte nevojë, por kjo fazë ka kapërxyer dhe jemi në fazën kur ndërtohen tunele 6 kilometërshe. Jemi në kohën kur qytetarët livizin lirisht në BE dhe shohin se si manaxhohen qytetet e ndryshme të botës. Nuk mund të gënjehen më. Bilanci i munguar këtu, është i dhimshëm në periudhën kur z. Rama vendosi që të mos jetë më kryertari i Bashkisë “defakto” por të ishte kryetari i Partisë Socialiste. Ky është problemi. Bashkia ka nevojë për kryetar bashkie i cili ka nevojë ti dedikohet me kohë të plotë. Edhe sikur qytetit të mos kishte probleme të akumuluara si sot, si rezultat i ngecjes në rrjetën e konfliktit politik, përsëri cdo qytet kërkon menaxhim. Vecanërisht kërkohet ky menaxhim, kur këto probleme të akulumuara kanë të bëjnë me shëndetin, trafikun, etj. Janë probleme që i ndjen në kurriz qytetari dhe fëmijët e tij, dhe askush nuk jep zgjidhje sepse kryetari kalon kohën e tij me luftën politike për të ndjekur synimin e tij të deklaruar. Ky është ndryshimi. Unë i futem kësaj gare për Tiranën dhe qytetarët dhe ky është koncepti i qeverisjes vendore. Ky është koncepti i afrimit me qytetin, sepse ndryshe pse ekziston Bashkia.
-Ka zëra që shërbimet ndaj qytetarëve në bashki janë më mirë se në administratën qendrore?
Kush e beson këtë dhe është i kënaqur me këtë, ka përpara alternativën e “rrugës së vetme”. Po kush beson se administrate e këtij qyteti është bërë më jotransparente se kurrë më parë, se radhët e gjata janë më skandalozet në Shqipëri, e ku duhet 10-15 herë më shumë kohë për të marrë lejë ndërtimi se në çdo qytet tjetër në botë, kjo ka të bëjë me mungesën totale të transparencës në qeverisje. Në qeverisjen qendrore kemi një “One stop Shop” që fuksionon, ku e merr lejen për 30 minuta nga 45 ditë që ishte më përpara. Nuk kemi të njëjtën gjë në Bashkinë e Tiranës. Një fletë që fotokopjon aty, kushton 4 mijë lekë të vjetra. Një certifikatë ekstra që Bashkia kërkon për importin e lëkurës kushton 20 mijë lekë të vjetra. Në total bëhen 85 taksa e tarifa. Kam listën e plotë, nga më qesharaket e deri më të shtrenjtat, dhe unë kam thënë që 60 prej tyre do t’i heq. Rritja e tyre është një nga arsyet që po i merr frymën biznesit të vogël dhe shtresës së mesme. Disa nga këto taksa janë: Tatim pasurie, tatim biznesi i vogël, taksa e fjetjes në hotel, taksa e ndikimit të infrastrukturës, taksa e kalimit të pasurisë së paluatjeshme, taksa e regjistrimit të automjeteve, taksa e gjelbër, taksa e tabelës, tri tarifa regjistrimi, 4 tarifa parkimi, tarifa e shërbimit arkivor, 2 tarifa strehimi, 10 tarifa trasporti, 1 tarifë e inspektoratit urban, 12 tarifat e inspektoratit veteriner, 11 tarifat e urbanistikës, 2 tarifat të tregut, 3 tarifa të ndërmarrjes së punëtorëve nr 3, 9 tarifa të njësive bashkiake, 2 tarifa të ndërmarrjes së punërtorëve nr 2, 4 tarifa të qendrës së Tiranës, 3 tarifa të klubit sportiv Tirana, 4 tarifa të klubeve të futbollit, 1 tarifë për fëmijët në kopshte e çerdhe dhe 1 tarifë e përpunimit të plehut. Nga këto 85 taksa e tarifa, më e keqja është se ku janë ato, si mblidhen. Këshilli Bashkiak ka kërkuar llogari dhe nuk e ka marrë. Përgjegjësia fillon nga kryetari i Bashkisë. Në këtë drejtim unë angazhohem për transparencë të plotë. Pas heqjes se 60 taksave e tarifave, çdo gjë që mblidhet do të jetë e publikuar në internet dhe e aksesueshme nga çdo qytetar. Së dyti, në ridimensionim e shpenzimeve të tyre. Sot Bashkia shpenzon 2700 lekë për frymë për shërbime 8300 lekë për frymë për rroga dhe ky është jo raport i qëndrueshëm.
Si do i hapi kryetari i Bashkisë 30 mijë vendet e punësimit?
Mirëqënia sociale ekonomike dhe punësimi janë pikat kryesore të qeverisjes. Unë nuk kam thënë se do të hap 30 mijë vendet e punës dhe do t’i paguaj me fondet e bashkisë. Absolutisht kjo do të ishte një utopi, kushdo që ta thoshte këtë do të përballej me përbuzje dhe me përçmim total. Pse, sepse kjo do të ishte rikthim në kohërat që i kemi lënë pas. Çfarë kam parasysh me hapjen e 30 mijë vendeve të punës. Kam parasysh tri hapa kryesorë, së pari Bashkinë si një aktor kryesor në informacionin përsa i përket tregut të punës. Akoma sot në kryeqytet dhe më gjërë dy aktorët e tregut të punës, punëdhënësi dhe punëmarrësi kanë fije primitive të lidhjes me njëri tjetrin. Ju e dini dhe besoj që të gjithë në këtë sallë e dinë se sot ka me dhjetra e qindra njerëz të kualifikuar që nuk gjejnë dot punë, edhe shumë biznese që nuk gjejnë dot punonjës të kualifikuar. Akoma funksionon telefoni i prishur i dajës, tezes, hallës shokut, etj, për të gjetur punë apo për të marrë një punonjës në punë.
Si do funksionojë Bashkia e Tiranës për këtë problem?
Bashkia e Tiranës do jetë porta e hapur e informacionit, përmes një parneriteti luajal në interes të qytetarit, me biznesin do të ndërtojë marrëdhënie midis punëmarrësit dhe punëdhënësit duke shkëmbyer informacionin në formate që sot përdor çdo bashki në Europë. Formate që mbledh informacione nga biznesi, mbledh informacion nga krahu i lirë i punës, dhe ndërlidh këto faktorë.
Është e mundshme dhe realizueshme zoti Basha?
Kjo jo vetëm që është e mundshme që të realizohet, por është realizuar para 15-20 viteve kur teknologjia e informacionit nuk ofronte as 1% sa ofron sot. Ndërsa sot me mjetet që disponon, apo duhet të disponohen nga Bashkia, të teknologjisë së informacionit, realizohet me parametrat më të larta të mundëshme. Një, ndërlidhje më e mirë midis Bashkisë si aktor kryesor i informacionit, nga punëdhënësi dhe punëmarrësi. Bashkia si pjesë e axhendës së zhvillimit të qytetit, në parametrat e emergjencës në lagjet e Tiranës duhet dhe do të angazhohet në punë publike të cilat sot nuk janë as luks as projekte prestigji.
Në letër janë, por a realizohet?
Në letër i patë ju, patë deri në vitin 2003 të projektuar në 3D, po se çfarë ka ndodhur nga viti 2003 deri në vitin 2011 nuk e dimë. E shohim kur shkon në lagjet e Tiranës, nganjëherë duhet të dalim dhe jashtë qendrës që të shohim realitetin. Që të mos lëvizim nga pyetja, qytetarët kanë nevojë të dinë rreth punësimit, se besoj se një nga problemet kryesore sot në Tiranë është punësimi dhe problemet kryesore vijnë nga papunësia. Bëhet fjalë për domosdoshmëri në që ka ky qytet.
Ç’është domosdoshmëri për qytetin?
Domosdoshmëri e qytetit është që nga qeliza bazë. Është rikonceptimi i lagjeve. Situata nuk është e pashpresë. Lagjet duhet të zhvillohen, por nuk mund të zhvillohen duke hedhur pesë herë asfalt në të njëjtën rrugë, duke harxhuar paratë e taksapaguesve, por duhet rikonceptuar rindërtimi i cili do bëhet në tre baza. E para, një formulë e drejtë e vlerësimit të pronës private. Pronarët privatë janë më të diskriminuar në qytetin e Tiranës, qoftë sa i përket koefiçientit të ndërtimit të pronës, qoftë sa i përket pamundësisë së tyre për të ëndërruar, jo më për të ndërtuar.
-Pse janë të persekutuar?
Janë të persekutuar se njëra pronë është me koficent të ulët, kurse territoret e zaptuar nga manjatët e ndërtimit, kanë koeficient më të lartë. Më lejo të kthehem tek punësimi dhe zhvillimi i lagjeve nëpërmjet një formule të drejtë të pronës së qytetarëve të Tiranës. Së dyt,i rifitimi i hapësirave publike pikërisht nëpërmjet një formule të drejtë të vlerësimit të pronës private. Ka rrugë të cilat nuk janë prekur që nga krijimi i Tiranës, ka rrugë që asfaltohen, por që kanë nevojë për zgjerim, kjo është pjesë e një ndërhyrje integrale në territorin e Tiranës. Më thoni një rrugë të re në Tiranë. Nuk mund të gjeni. Ti rikthehem elementit të dytë të veprave publike. Do të ketë një unazë të madhe, projekt i cili është miratuar dhe financimi do të gjendet. Do të këtë një projekt të shtrirjes së akseve kryesore lindje-përendim, veri-jug, të qytet dhe hapjes së kantiereve, jo vetëm për punë publike por dhe për vepra private. Do të ketë zhvillim të infranstrukturës së brendshme që nga nënkalimet tokësore, në rastet të veçanta siç është 21 dhjetori, deri tek parkingjet që janë e vetmja zgjidhje për të shfryrë trafikun rreth qendrës dhe afër qendrës. Po kështu dhe vepra të tjera si Tramvai, që ka funksionin e vet të trasportit, që ka linjë të dedikuar, që do të shtrihet në të gjithë qytetin, e cila nuk ndot, dhe ka kapacitete të mëdha.
-Zoti Rama tha sot se e keni kopjuar këtë ide nga ai, i cili e ka hedhur si ide në vitin 2003?
E para e punës unë nuk kam ndjekur dhe nuk kam lexuar idetë e zotit Rama. Zoti Rama nuk duhet të vijë më me ide, duhet të vijë me bilance dhe kjo është ajo që na dallon, mua dhe zotin Rama. Unë flas me ide. Unë i them qytetarëve se këtë projekt do ta realizoj dhe i dal për zot. Rikthehem te pjesa e tretë e punësimit dhe më e rëndësishmja që ka të bëjë me nxitjen e sektorit privat. Nuk ka detyrë më të rëndësishme për kryetarin e bashkisë se sa të thithë investimet në qytetin e tij nga brenda dhe jashtë vendit. Këtu është dhe konkurenca e madhe e njësive vendore se si e si të nxisin investimet e huaja në qytetin tonë. Si ndryshe mund të zhvillohet ekonomia e qytetit? Ju jap një shembull. Një investitor i huaj, jo më shumë se 8 muaj më parë kërkoi me insistim të vendoste biznesin e tij me një vlerë fillestare 25 milion euro, por që mund të shkonte në 80 milion euro. Nga 200 punëtorë që mund të shkonte deri 600 vete brenda në territorin e bashkisë së Tiranës. Pas sorrollatjes me muaj të tërë, pas mosdhënies së asnjë asistence nga Bashkia, ky investim për fat të mirë nuk u largua nga Shqipëria, por u largua nga territori i Bashkisë së Tiranës. Unë nuk dua të tregohem as lokalist apo as i pandjeshëm për investimet në vend. A mund t’i lejosh vetes si kryetar bashkie të humbasësh një investim strategjik që mund të hapë 200 vende punë për shkak të neglizhencës? E para Bashkia mund të ndërtojë skemën e vet, në këtë kuadër, një fond të garantimit të kredive për bizneset vendase. Ky fond përdoret gjerësisht nga bashkitë e mëdha të vendeve të Europës dhe unë jam i vendosur ta ngre këtë instrument brenda 6 muajve të para si kryebashkiak. Së dyti, nëpërmjet një planifikimi të mirë urban, një menaxhimi të mirë të territoreve publike, nëpërmjet ndërtimit të infrastructures, do të kemi nxitje të punësimit. Gjithashtu do të investohet nga HITECH, për të cilat ka një interes të gjallë në rajonin tonë, deri në biznese që kanë të bëjnë me zhvillimin. Objektivi, përgjegjësia, sfida si kryetar Bashkie, do të jetë punësimi. Dhe po sot, për kënaqësinë time shumë të madhe u firmos kredia e butë për ndërtimin e rrugës Tiranë-Elbasan, ku spikat kredia prej 228 milionë dollarësh, kredia e fondit të zhvillimit të Abu Dhabit prej 100 milionë dollarësh, të cilën pata privilegjin ta negocioj personalisht me autoritetet e Abu Dhabit, kur isha ministër i Jashtëm.
-Unë mendoj se punën tuaj keni bërë zoti Basha…
Absolutisht po. Ajo që po them unë është sa mirë do të ishte sikur secili të bënte punën e tij dhe sa përpara do të ishim sikur çdokush duke filluar nga kryetari i Bashkisë do ta kishte marrë detyrën e tij si parësore, dhe jo luftën politike parësore. Dy kunguj nën një sqetull nuk mbahen dhe ka katër vjet që kryetari i Bashkisë nuk e ka më detyrën e tij parësore. Dhe unë po them ky është ndryshimi kryesor që unë do të sjell në krye të Bashkisë së Tiranës. Për mua çdo gjë, do të fillojë dhe mbarojë me Bashkinë, me interesat e qytetarëve me interesat e Tiranës.
-Zoti Basha, lejet e ndërtimit, çfarë vizioni keni?
Plani urbanistik në 12 muajt e parë pas zgjedhjes.
-Plani urbanistik është bërë...
Plani urbanistik është plan klientelist, jo transparent, i cili nuk respekton dy parimet bazë që unë përmenda: formulë të drejtë të vlerësimit të pronës private dhe rifitim të hapësirave publike.
-Pra do ta rishikoni planin rregullues të Tiranës?
Absolutisht po. Plani rregullues i Tiranës, nuk e di se ku gjendet, është premtuar, është një fantazëm që endet nëpër qytet, ndërsa njollat e planit i shoh gjithandej. Shoh ndërtesa që dalin ditë për ditë. Shoh hapësira, të paktat që kanë ngelur, që gllabërohen ditë për ditë. Unë nuk kam asgjë kundër këtyre pronarëve që përfitojnë dhe u ndërtohen pallate mbi trojet e tyre. Por për çdo pallat që ndërtohet pa plan ka me dhjetra, qindra mijëra familje të tjera, që persekutohen, sepse u zhduket një hapësirë e gjelbërt, sepse u zhduket një hapësirë ku mund të ndërtohej një shkollë apo kopësht, sepse u zhduket mundësia e zgjerimit të rrugës, iu zhduket persepektiva e zhvillimit të pronës së tyre. Pra e pësojnë në çdo aspekt të jetës, që kur nxjerrin këmbën nga dera e shtëpisë, deri kur kthehen. Ju thashë që Tirana në 12 muajt e parë të qeverisjes time do të ketë një plan të ri urbanistik të bazuar mbi parimet dhe vlerat më të shëndosha, mbi çfarëdo përvoje të mirë, bashkëkohore.
-Pse çdo kryetar që vjen sjell një plan të ri zoti Basha?
Natyrisht nëse ka vlera të përftuara në këto vite unë nuk do t’i shkatërroj ato vetëm e vetëm, sepse kanë ndodhur gjatë kohës që ka qeverisur rivali, por ju them që do të ketë një plan të ri urbanistik që në themel do të ketë një formulë të drejtë të vlerësimit të pronës private, një vizion modern europian për Tiranën dhe rifitimin e hapësirave publike. Hapësirat publike do t’i gjejmë këtu brenda kësaj Tirane, duke i mohuar klientelës koeficientin 50, 60, 80 dhe duke i dhënë qytetarëve të Tiranës mundësinë për të zhvilluar pronën e tyre dhe në të njëjtën kohë duke zhvilluar nëpërmjet transferimit të së drejtës së zhvillimit edhe asetet publike siç janë rrugët, kopshtet, shkollat, çerdhet e shumë e shumë investime të tjera. Situata është jashtëzakonisht e vështirë, jam dakord, por nuk është e pashpresë, sepse ka vullnet. Dhe unë e kam këtë vullnet. Me ekspertë të fushës, me vullnet politik mund dhe do t’i dilet në krye, kësaj situate kaotike.
-Zoti Basha keni dëshirë apo keni plan konkret? Sepse kur ju keni qenë gjimnazist në Tiranë bashkë me mua, ajo kishte të paktën 10 fusha futbolli që sot nuk janë më, sepse janë ndërtuar blloqe pallatesh. Kishte disa lulishte që nuk janë më. Nuk dua ta quaj përgjegjësi bashkie, por përgjegjësi të 20 viteve të tranzicionit shqiptar. Ku do t’i gjeni këto hapësirat? Ku do t’i riktheni konkretisht? Sepse qeveria juaj dhe Bashkia e Tranës së bashku kanë firmosur një projekt që edhe fushat e “Dinamos” dhe fushat e Liqenit dhe hapësirat që janë atje të kthehen në pallate?
Së pari me mua si kryebashkiak, asnjë fushë ekzistuese dhe asnjë hapësirë e gjelbërt nuk do të preket më. Do të ketë një moratorium mbi to, nuk do të ketë leje ndërtimi, duke filluar nga fushat që përmendët tek diga e Liqenit.
-Çfarë domethënë kjo, që plani që ka firmosur kryetari i Bashkisë dhe kryeministri i vendit nuk do të ekzeutohen?
Në qoftë se është në dorën time nuk do të ekzekutohet. Pra ku ka akoma ambjente të paprekura, ato nuk do të preken.
-Përfshirë edhe kopshtin Botanik?
Përfshirë edhe Kopshtin Botanik, i cili natyrisht që nuk do të preket. Fakti që u detyrua të shtyhet projekti në një anë është pikërisht sepse klientela ndërtoi pallatin në anën tjetër, aty ku do të vinte unaza. Mos të merremi më të lutem, sepse po të flasim për të kaluarën, janë 11 vjet të kaluara. E kupton që sa të rrimë këtu, bëjmë kritikat e 11 viteve. Më lër të shpreh vizionin tim për të ardhmen, për hapësirat. Çdo hapësirë ekzistuese do të ruhet, dhe nëpërmjet një formule të drejtë të vlerësimit të pronës private, do të rifitohet hapësira publike. Dhe ka hapësira në Tiranë për ta rifituar atë, nëpërmjet dyfishimit të bulevardit në drejtim të korridorit rekreativ të Lumit të Tiranës, që unë e kam përmendur si çështje kryesore edhe në fjalimin e shpalljes sime zyrtare.
-Kjo kërkon një faturë shumë të madhe...
Faturën më të madhe qyteti po e paguan tani. Çdo gjë që do të bëhet duke patur parasysh interesin e qytetarëve dhe interesin afatgjatë të Tiranës, në themel të veprimit do të ketë faturë shumë më të pakët. Dhe ajo që unë propozoj, është veprimi për të ecur në këtë drejtim. Ndërsa ajo që më thoni ju është se gjendja është kaotike, gjendja është e mjeruar dhe nuk kemi çfarë të bëjmë. Unë nuk pajtohem me këtë, sepse po të pajtohesha më këtë unë sot nuk do të isha kandidati për Bashkinë e Tiranës. Unë sot jam kandidati për kryetarin e Bashkisë së Tiranës, sepse unë mund dhe do t’ia dal në krye duke u bazuar në disa parime fare të thjeshta. Të kesh qytetarin në qendër të vëmendjes, dhe natyrisht krijimi i hapësirave. Unë nuk jam anti-ndërtim. Dhe unë mendoj se me një plan urbanistik të mbështetur në këto parime mund të krijohen dhe do të krijohen hapësira zhvillimi. Do të kem kënaqësinë të vij këtu bashkë me grupin e ekspertëve, do t’u shpjegoj juve me hartë drejtimet kryesore në të cilat duhet të ecë ky plan urbanistik.
-Përse duhet tu besojmë juve zoti Basha kur qeveria qendrore që ju bënit pjesë deri para disa ditësh, prej 6 vitesh drejton vendin, nuk ka bërë ligjin për urbanistikën?
E keni gabim, ligji i urbanistikës ka kaluar në Parlament. Tani t’i rikthemi diçkaje që nuk ka të bëjë me qeverisjen qendore, por ka të bëjë me Bashkinë e Tiranës. Për këto më ke thirrur këtu, se unë nuk jam anëtar i qeverisë dhe përgjegjësitë e mia unë i shtroj këtu si qytetari Lulzim Basha. Që ka vënë emrin në fletën e votimit për t’u bërë kryebashkiak i këtij qyteti dhe këtu unë vij me emrin tim dhe me të gjitha premtimet që kam mbajtur. Me këto kam ardhur, nuk kam ardhur të jap hesap për gjëra të tjera.
-Lejet e ndërtimit…
Lejet e ndërtimit në këtë qytet pas bërjes së planit urbanistik do të jepen brenda 30 ditëve me formulën e “One stop shop”. Pra 12 muajt e parë do të përfundojë plani urbanistik i Tiranës dhe 13 muaj më vonë, brenda korrikut të vitit 2012 lejet e ndërtimit do të jepen brenda 30 ditëve.
-Po brenda këto 12 muajve si do të jetë?
Brenda këtyre 12 muajve do të ketë një moratorium. Do të ketë një moratorium të plotë të lejeve të ndërtimit, derisa të përfundojë plani urbanistik i Tiranës, sepse përndryshe në çdo lagje do t’i bjerë dikujt bixha, siç thonë në Tirana, do t’i bjerë dikujt fati të ndërtojë dhe gjithë pjesa tjetër e lagjes do të mbetet me gisht në gojë. Kjo është formula që ka shkatërruar Tiranën. Kjo formulë do të marrë fund. Qytetari do të thotë bashkëjetesë dhe bashkëjetesë do të thotë të ndajmë së bashku gjithçka që kemi, jo në kuptimin kolektiv të fjalës, por në kuptimin proporcional të fjalës. Prandaj thashë, në thelb është një formulë e drejtë e vlerësimit të pronës.
-Një pyetje tjetër që lidhet me trashëgiminë kulturore e cila mbetet një nga problemet e Tiranës.
Po ju bëj unë pyetjen: Më thuaj cila trashëgimi, çfarë ka mbetur këtu në Tiranë?
-Po ju them një informacion që e kam marrë nga z. Artan Lame. Një objekt që presupozohet se është një objekt i rëndësishëm, ish-kazerma Skëndërbej e ndërtuar në vitet 20 me fondet e shtetit shqiptar ka dalë në privatizim nga Bashkia dhe qeveria qëndrore. Ka dalë në privatizim një pronë publike, kur ju pretendoni të zgjeroni hapësirat publike. Po i referohem edhe njëherë z.Lame shpresoj të jem i saktë në këtë. Dhe di që ai që ka firmosur për ndërtimin e saj ka qenë gjyshi im.
Ajo që ju them është se çdo pjese e trashigimisë kulturore që ka mbetur do të ketë vëmendjen time për t’u ruajtur dhe do të restaurohet. Nartyrisht një pjesë e mirë e trashëgimisë kulturore të Tiranës është shkatërruar vitet e fundit, për sa është e mundshme dhe me formulat që i njeh zhvillimi urban bashkëkohor do të bëhet rigjenerimi i frymës së trashëgimisë kulturore brenda planit tim për Tiranën policentrike, brenda planit tim për zhvillimin dinamik të lagjeve të Tiranës.
-A ka programi juaj një projekt për Tiranën kulturore?
Sigurisht që po, për ta sjellë sa më shkurt, sepse është një plan jashtëzakonisht shumë voluminoz dhe po thithet mendimi më i gjerë i mundshëm i zërave intelektualë më përfaqësues të elitës kulturore të vendit, të kombit. Por përfshihet pa dyshim një teatër metropolitan, i qytetit, përfshihet një galeri metropolitane e qytetit për artin, përfshihet një sistem mbështetje nga bashkia për kreativitetin për artin në përgjithësi me anë të konkurseve dhe çmimeve. Parashikohet kontakti i artit me qytetarët, në konceptin e qytetit policentrik. Parashikohet që këto qendra që unë permenda të rivlerësohen nëpërmjet rindërtimit të faciliteteve kulturore qofshin këto edhe kinema jo gjigande, por kinema që mund t’i shërbejnë këtyre miniqyteteve që janë brenda Tiranës. Parashikohet një kontakt i drejtpërdrejtë i qytetarëve me artin, çka në rradhë të parë i shërben qytetit dhe qytetarëve, i shërben qytetarisë, por i shërben edhe artit.
-Ka edhe kjo një faturë?
Siç e thashë një pjesë e tyre ka të bëjë me financimin publik dhe sigurisht ka një faturë të specifikuar, por një pjesë e madhe nuk ka nevojë për më shumë sesa vullnet, dëshirë dhe natyrisht një vullnet bashkëpunimi me komunitetin e biznesit dhe me komunitete të tjera të gatshme, që kanë treguar gatishmërinë e tyre edhe edhe në mungesë të vullnetit të bashkisë për të mbështetur artin dhe artistët në Tiranë. Po shqyrtohen edhe koncepte të tilla të përqendrimit të komunitetit të artistëve në arterie të veçanta të qytetit që është një model i përdorur me efiçencë në disa kryeqytete të Ballkanit dhe jep efekt. Natyrisht, përveçse i krijon lehtësira komunitetit të artistëve në kuptimin e veprimtarisë së tyre, krijon lehtësira komerciale dhe marketing, jo vetëm për komunitetin e Tiranës, por edhe për ata që ne shpresojmë se do të jenë pjesë e rëndësishme e ekonomisë së Tiranës, turistët që shpresojmë se do të jenë në rritje.
-Po ku do t’i ndërtoni teatrin e qytetit dhe këto galeri? Në fakt Tirana ka pasur një estradë që u zhduk, një çadër që u bë fërtele .
Edhe në rastin e teatrit dhe në ratin e galerisë metropolitane ka disa propozime të cilat po harmonizohen me konceptet bazë të planit të ri urbanistik, nga ekipi i eskpertëve që po punon. Pra jo vetëm që nuk mungojnë hapësirat, por janë të bollshme, jo vetëm për këto investime por edhe për shumë e shumë, jo drejtpërdrejtë të lidhura me artin.
-Dikush më thotë që Tirana e ka teatrin e metropolit me tre salla aktualisht.
E keni fjalën për kinema “Agimi” të rihapur para 4 muajve.
-Te trashëgimia kulturore, iniston me një pyetje zoti Lubonja, cili është qëndrimi juaj për shtëpitë e Toptanasve që janë brenda hapësirës së kalasë?
Do të restaurohen.
-Cili është mendimi juaj për prishjen e Piramidës?
Çështja e Piramidës është një çështje që ngërthen disa cështje brënda vetes. Unë personalisht nuk jam për prishjen e Piramidës, por jam për ndërtimin e një Parlamenti. Këtij vendi i duhet një parlament dinjitoz, ku ka vend të rëndësishëm godina ku stresohet legjislativi, përfaqësuesi i vullnetit të qytetarëve shqiptarë. Dhe ndërtimi i Parlamentit duhet bërë patjetër. Sa për Piramiden siç thashë, nuk jam domodosmërisht për prishjen e saj, por nga ana tjetër, Parlamenti duhet ndërtuar. Piramida nuk ka vlera historike, për mendimin tim, nuk ka asnjë akt të rëndësishëm të historisë së vendit që ka ndodhur në atë ndërtesë. Përsa i përket vlerave kulturore, në gjendjen që është katandisur prej vitesh, nuk besoj se përfaqëson diçka të veçantë, megjithatë edhe pavarësisht kësaj, nuk jam për prishjen e Piramidës por jam absotulisht për ndërtimin e Parlamentit dhe në qoftë se vendi për të ndërtuar Parlamentin është pikërisht Piramida, atëherë besoj se është zgjedhja e duhur.
-Zoti Basha kjo pyetje lidhet me stafin që ju keni zgjedhur për t’iu shoqëruar, në atë që konsiderohet Parlamenti i qytetit. Ju keni bërë një listë të këshillit bashkiak. Cilat kanë qenë kriteret që keni përdorur në zgjedhjen e listës së Këshillit Bashkiak. Një pjesë e tyre ndodhet sot në sale?
Sot ndodhet fare pak në sallë. Ndodhet zonja Jorida Tabaku, zonja Klodiana Shala, zonja Guri. Gjithashtu ndodhen tre kryetarë të ardhshëm të minibashkive. Njëri prej tyre, zoti Arben Tafaj, po ashtu kryetar i shoqatës Tirana, zoti Indrit Fortuzi dhe zoti Krenar Alihmehmeti. Po ashtu, ndodhet edhe zëdhënësja zyrtare e fushatës, aktorja e mirënjohur dhe bija e mirënjohur e Tiranës, zonja Anila Bisha.
-Cilat kanë qenë kriteret për përzgjedhjen e tyre zoti Basha?
Menyra e përzgjedhjes së kryetarëve të Minibashkive, natyrisht ka funksionuar edhe për anëtarët e këshillit bashkiak. Në rastin e Këshillit Bashkiak, harmonizimi më i mirë, gërshetimi sa më i mirë i profilit qytetar të Këshillit Bashkiak. Shërbimi sa më i mirë të interesave të qytetit, duke përfshirë këtu grupmoshat, profesionet, kontributin intelektual. Natyrisht dhe një përfaqësim i të gjitha shtresave të ndryshme të shoqërisë në këtë qytet, qoftë nga prejardhja origjina, nga tiransit e vjetër deri te shtresat e ndryshme që kanë ardhur gjatë këtyre viteve, e deri tek kontributet personale të spikatura. Pra në tërësi është një trupë me profil plotësisht qytetar, dhe jam i sigurtë se do t’i shërbejë më së miri interesit qytetar.
-Zoti Basha dëgjova në një nga kronikat që trasmetojnë televizionet që dikush ju tha që keni punuar si kamarier. Bëhet fjalë për në Hollandë apo në Shqipëri?
Jo bëhet fjalë për në Shqipëri.
-Kur? Kur jeni kthyer ne 2005 s’besoj se keni punuar si kamarier…
Bëhet fjalë për pushimet e verës kur kam qenë në vit të tretë në gjimnaz pa u hedhur në vitin e katërt. Kam punuar për tre muaj. Kam punuar si kamarier në Rinas.
-Në vitin 1991?
Pra i bie nga 15 qershori deri diku te 15 shtatori, pra nja tre muaj.
-Sa kushtonte kafja atëhere?
Rroga ime ka qenë diku 3900 lekë të vjetra. Kafja s’më kujtohet, 40 lekë apo 70 lekë. Ishte pak më e shtrenjtë se në Tiranë meqë shërbeheshe në Rinas. Po ajo që dua të them në lidhje me këtë punë, është se padyshim ishte një punë e nevojshme për familjen në atë kohë. Ishte një familje si shumë të tjera të asaj kohe. Nuk kishim të ardhura të bollshme, ishin të ardhura që ishin të nevojshme. E kujtoj atë kohë, kujtoj meraqet, ankthet e një familjeje të asaj kohe dhe sot jam fare i ndërgjegjshëm që me mundësinë që më jepet si kryebashkiak, të bëj diçka për fëmijët që mund të jenë me pozita të ngjashme me të miat para 20 vitesh. Dhe para disa ditësh kam shpallur platformën time para studentëve, sepse atëherë kam qenë në moshë para se të shkoja student. Një lidhje të tillë e bëj me diçka që e kam sot pikë të platformes time, dhe që nesër do kem edhe një motiv personal për ta kthyer në zbatim në jetë. Kam premtuar 600 bursa bashkiake si fillim, 100 bursa ekselence dhe 500 për studentët në nevojë. Jam i bindur se këto bursa bashkiake do t’i vijnë në ndihmë studentëve të ardhshëm që do t’i meritojnë ato, dhe u jap fjalën që nëqoftë se e filloj me 500 s’do resht së punuari për t’i cuar në 1000, 1500, 2000 aq sa asnjë i ri të mos privohet nga e drejta e studimit, sepse unë e di se sa e rëndësishme është kjo e drejtë pasi në gjithë arritjet e mia jetësore, më e rendësishmja ka qenë shkollimi dhe marrja e arsimit të duhur.
-Por përpara duhet të fitoni zgjedhjet zoti Basha…
Por përpara duhet të vendosim qytetarin në qëndër të vëmëndjes, duhet të vendosim Tiranën të parën, duhet të vëmë qytetarin të parin dhe jam i bindur se në qoftë se do bëjmë kështu, Tirana do fitojë, qytetarët do fitojnë.
-Ju po kandodoni për një detyrë të re. Në këtë mënyrë, çfarë nuk do të kishit dashur të mos bënit si ministër në mënyrë që të mos hasni kaq shume pengesa tani që kandidoni si kryebashkiak?
Unë vazhdoj të kem të njëjtin përkushtim në shërbimin publik. Jam i bindur se në fokusin tim është qyteti i Tiranës. Kështu që nga kjo pikëpamje jo vetëm që nuk kam keqardhje, por kam një ndjenjë të mirë në shpirt sepse mendoj se ky hap më afron me këtë qytet.
-Ju në rastin e fitores do të keni fatin të punoni një një qytet që ka përmbledhur kapitalet intelektuale më të mira. Kapitale të përqendruara në universitet publike dhe private. A keni ju një strategji afatgjatë për përdorimin e këtyre burimeve në qeverisjen e këtij qyteti? Pavarësisht se ju kërkoni të formoni një profil apolitik , në sistemin demokratik sa më shumë të ndahet pushteti, të ndahet me grupet e interesit, aq më mirë qeveriset. Cfarë do të bëni kur të vini në bashki pasi ju përfaqësoni një parti qeverisëse. Sa i perfaqësoni ju të gjithë? A do t’i shkarkoni ju personat e punësuar në bashki të cilët i përkasin një force tjetër politike?
Së pari për pjesën e parë të pyetjes ju siguroj që unë jam përqëndruar në një fushatë dhe për një garë të ndërshme, jo në një luftë. Pavarësisht se pala tjetër është angazhuar në një luftë verbale politike dhe të shumëllojshme kundër meje dhe kundër atyre që them. Kjo është zgjedhja e tyre. Zgjedhja ime është ofrimi i një fushatë qytetare siç e kam bërë deri tani, ky është një kontribut për këtë qytet, kontribut që kanë nevojë qytetarët e këtij qyteti, kontribut që ka nevojë politika. Këtë vendim kam marrë dhe kështu do mbetet. Ju folët për balancë forcash, por qytetari ku është. Në qoftë se është e nevojshme që të punoj me qeverinë, do punoj me qeverinë që t’i thithë ato fonde në favor të qytetarëve. Në qoftë se do kem nevojë për fonde do bëj gjithçka që t’i thith ato fonde, do luftoj t’i marr ato fonde me prezantimin e rpojekteve. Kur vjen puna në interesat e qytetit, në qoftë se qeveria do i kalojë, caqet unë do jemë në favor të mos cënimit të kompentencave të pushtetit vendor. Qeveria është në rradhë të parë një partner i mirë dhe unë do jem një partner i mirë në interesat e qytetit. Nuk duhet të harrojmë se këtu në Tiranë është mysafire qeveria, por po e kaloi cakun unë i siguroj se si kryebashkiak që po kërkoj voton e 600 mijë banorëve, nuk po e kërkoj votën, që të përulem para asnjë qeverie, unë e kërkoj këtë votë për t'i përfaqësuar ata dhe interesat e tyre. Shumë gjëra mund të zgjidhen me dialog. Unë mendoj se konsensusi është tipar themelor i demokracisë. Sepse të majtë e të djathtë kanë nevojë për rrugë dhe lagje sa më të gjelbëruara. Ne këtu duhet të bashkohemi që ti gjejmë zgjidhje problemeve. Duke i dhënë këtë shembull dhe politikës kombëtare ne i bejmë një të mirë shoqërisë shqiptare. Ky është projekti që i ofroj unë qytetarëve.
Ju përmendët që Tirana për 20 vjet është rritur formalisht dhe informalisht dhe qeveria ndërmori një inisiativë për zyrtarizimin e informalizmit, por nuk ishte në gjendje të prodhonte statistika për gjendjen e ndërtimeve informale në Tiarnë Duke e gërshetuar me një nga pika tuaja për punësimin , ju vetë sa informacion keni me atë që Hernandez e quan kapital i vdekur, sa dijeni keni për kapitalin e vdekur në Tiranë, duke e gërshetuar me përvojën tuaj hollandeze, sa shumë do t'i referoheni përvojave tuaja perëndimore???
Angazhimi im është që brenda 6 muajve të parë ti jap hipotekën pronarëve të apartamenteve në qytetin e Tiranës, të cilët janë ndëshkuar me pa të drejtë midis një ngërci Bashki-ndërtues. Nga njëherë Bashkia i ka ndëshkuar me të drejtë, por nuk i ka dhënë rrugë këtyre problemeve. Nganjëherë I ka ndëshkuar për tekat e saj. Në çdo rast nuk duhet të vuaj poseduesi i këtyre pronave dhe nuk duhet që të mbetet i ngrirë kapitali që përllogaritet me një shumë fillestare prej 700 milion euro. Brenda 6 muajsh do të marrë frymë kapitali. Natyrisht, kjo nuk do jetë një cek i bardhë për ndërtuesit. Detyrimet e tyre për shkak të shkeljeve të kondicioneve duhet ti njohin. Me uljen e taksave është dyfishuar vetë punësimi në rang kombëtar. Ulja e taksave në Tiranë do të rigjenerojë punësim dhe nuk do lejojë mbylljen e qepenave. Kryetarët e komunave për rreth janë më të vemendshëm për të thithur investimet, se sa kryetari i bashkisë së Tiranës.
-Z. Basha, c’do të bëhet me xhaminë e madhe të Tiranës ?
Unë jam i përkushtuar për ndërtimin e namasgjasë së Tiranës, në vendin e saj historik si një detyrim madhor ndaj komunitetit mysliman, besimtarëve myslimanë, si një detyrim madhor ndaj filozofisë së bashkëjetësës fetare në Tiranë. Do të bëj gjithcka në pushtetin tim, dhe nuk është i pakët pushteti si kryetar bashkie, që kjo të bëhet realitet. Do t’i iki cdo skeme me paqartësi ligjore pronësie, të cilat më sugjerojne edhe një papastërti të padetyrueshme për ndërtimin e veprave të kultit sic është xhamia madhe.
-Me cfarë plani do vazhdoje puna në sheshin Skënderbej? Me planin e zotit Rama?
Statusi ligjor aktual i punimeve në sheshin Skënderbej, mbetet i paqartë dhe unë nuk mund të shprehem persa kohe ky status nuk qartësohet.
-Cfarë do bëhet për riciklimin e plehrave?
Problemi i plehrave në Tiranë është një nga problemet më të paprekura gjatë këtyre kohëve. Pas një ndryshimi, në fillim, të situatës katastrofale , me mbledhjen e mbeturinave, më duket se vëmëndja ështe spostuar edhe për këtë sektor, vëmëndja është marë peng nga lufta politike në nivel kombëtar. Problemi i plehrave në Tiranë po shtrohet në një platformë jashtëzakonisht madhore, e cila parashikon futjen e sistemeve tashmë funksionale jo vetëm në Europë por edhe në ballkan, të mbledhjes së mbeturinave në pika të caktuara të qytetit nëntokë, gjatë ditës, dhe nxjerrjen e përpunimin e tyre sipas një sistemi kapilar i cili nuk prek vetëm lagjet qëndrore por prek të gjithë lagjet e Tiranës, dhe i prek sipas nevojës. Ka lagje që duhen prekur dy herë në dite ka lagje që duhen prekur 1 herë në ditë. Vetë koncepti i trajtimit me këte sistem madhor, që nuk i lë plehrat mbitokë, po i fut nëntokë me një investim i cili nuk është modest, por nuk është as i papërballueshëm për bashkinë e Tiranës, nënkupton diferencimin dhe trajtimin e diferencuar të mbeturinave urbane. Dhe hap rrugën për procesin e riclikimit i cili sigurisht do të ndodhë nëpërmjet ndërtimit me partneritet me sektorin privat, por për kushte të nevojshme, edhe me qeverinë rajonale të qarkut. Kjo varet edhe nga qytetarët por varet mbi të gjitha nga angazhimi i bashkisë për trajtimin e diferencuar të mbeturinave urbane në momentin e mbledhjes. Ky aktivitet nuk ka pse të rëndojë me peshën normale, më shumë sesa pesha aktuale, madje mund të jetë edhe më i lirë me kuptimin e riciklimit të mbetjeve urbane sepse ka interes tregu.
-A është në programin tuaj ndërtimi i një stacioni të unifikuar autobuzësh ku mund të gjesh nisjet drejt qyteteve të ndryshme nga i njëjti vënd. Bëhet fjalë për një terminal në qofte se nuk gaboj që e kanë të gjithë qytetet në ballakn përfshirë Prishtinën. Do jenë disa terminale?
Po, në axhendën e ekipit tim si pjesë e planit të ri rregullues të Tiranës, bëhet fjalë edhe për terminalet përkatëse.Për momentin po shqyrtohet idea e më shumë se një terminali, por sic thashe parimet kryesore të vendosura në këtë platformë, perfundimi i tyre final, bëhet nga plani urbanistik i Tiranës të cilin edhe një herë e theksoj, unë e premtoj se do të jetë i përfunduar në 8 maj 2012. Dhe po këtu, perfshihen lëvizjet e domosdoshme për të krijuar hapësira të lira duke marrë parasysh këtu edhe lëvizjen e stacionit aktual të trenit, edhe zgjidhjen integrale përsa i përket stacioneve të autobuzëve. Situata është tërësisht e paparanueshme. Vëndet aktuale jo vetëm qe nuk përmbushin standartet minimale, por në disa prej tyre kemi edhe rreziqe të shëndetit publik sepse kemi stacione shumë afër substancave të dëmshme për shëndetin.
-Me planin e përgjithshëm rregullues të Tiranës, do të rishikohet edhe plani Francez dhe kullat 20 katëshe që përfshihen në të.
Nuk do të jepet asnjë leje e re ndërtimi pa u përfunduar plani i ri urbanistik i Tiranës. Dhe cdo leje ndërtimi që do të jepet pas këtij plani urbanistik, nuk do të vonohet më shumë se 30 ditë.
-Plani urbanistik që do të hartohet në 12 muaj do t’i nënshtrohet një oponence qytetare publike apo do të miratohet me mbledhje sic ndodh zakonisht me planet?
Për momentin, jo vetëm do të ketë një oponence publike por po gjykojme edhe mundësinë e një referendumi të të gjithë banorëve të qytetit të Tiranës për të miratuar këtë plan. Natyrisht do të bazohem në përvoja funksionale të vendeve perëndimore.
A ka amnisti për gjobat e biznesit të vogël në lidhje me bashkinë ?
Në konceptin e amnistisë fiskale ose të faljes së gjobave që është ofruar në nivel kombëtar mungon natyrisht aspekti që ka të bëjë me taksat që bashkia vjel. Në këtë kuadër, duke qenë i përkushtuar për uljen e taksave, jam dhe mbetem i përkushtuar për të shqyrtuar cdo taksë të prapambetur që ka lidhje me papërballueshmërinë e kësaj takes, si rezultat i rritjes që kjo taksë ka pësuar. Qoftë te taksa e gjelbërimit apo rrugës, ndërkohë që as gjelbërim as rrugë nuk kemi patur.
-Zoti Basha si do të hipotekohen gjithë pallatet në Tiranë që kanë shumë probleme, si devijim projekti apo probleme me taksat e ndërtuesit?
Marrëdhënia, e shpjegova me detaje, do të jetë e drejtpërdrejtë me banorët, pronarët e apartamenteve. I mbetem zotimit tim të cilin do ta zbatojmë, do të ndajmë brenda 6 muajve dhënien e lejeve të shfrytëzimit për të gjithë familjet. Ndërkohë, marrëdhënia me ndërtuesit mbetet një marrëdhënie e cila duhet shqyrtuar rast pas rasti, meqë do te zgjidhet gjithmonë me plotësimin e detyrimeve dhe të penaliteteve, meqënëse kemi të bëjmë me një detyrim ndaj komunitetit dhe jo thjesht një detyrim ndaj bashkisë. Ky është parimi që do të jetë themeli i një marrëdhënie të shëndoshë midis bashkisë dhe ndërtuesve, të cilët padyshim janë industria kryesore për zhvillimin e qytetit.
Po përsa i përket parkimit në Tiranë. A do të vazhdoni me projektin që po zbaton aktualisht bashkia?
Bashkia nuk ka ndonjë projekt për parkingje përvec se ka filluar të japë bileta në disa vënde të Tiranës. Në të gjithë botën ka sisteme të studiuara dhe të vendosura të parkimit. Edhe në qytete qindra vjecare, mijëra vjecare, nga Roma, Amsterdami tek Utrechti, ku unë kam studiuar, ku hapësirat janë të ngushta, sepse janë qytete mesjetare. Atje ka një sistem të mirëfilltë parkimi. Nuk është cështje hapësire por vullneti.
C'do bëni me parkimin?
Parkimi, me udhëzgjidhje të tjera. Ndërhyrjet nëntokësore janë pjesë integrale e planit tim për të zgjidhur njëhërë e përgjithmonë cështjet e parkimit në Tiranë. Dhe po këtu duhet përmendur cështja e tramvait, e unazës së madhe dhe cështje të tjera të ndërhyrjeve. Do të ketë parkime publike, do të ketë parkime publike nëntokësore, do të ketë nënkalime të cilat do të zgjidhin edhe trafikun kaotik. Do të ketë një sistem të drejtë parkimi i cili nuk ndëshkon banorët apo bizneset që gjenden aty ku gjenden, dhe në të njëjtën kohë shpërndan barrën e natyrshme të parkimit sipas prioritetit që i jep cdo qytet nga qendra në periferi. Dhe pas këtyre detajeve teknike të pyetjeve teknike që mora, mund tu thnem me bindjen time më të thëllë se asnjë nga këto projekte, as vullneti, as dëshira, as racionaliteti, nuk mund dhe nuk do të rezonojnë, në qoftë se në themel të punës tonë nuk qëndron dashuria për qytetin. E them këtë me riskun e qartë që disa analistë apo opinionistë tani mund të prishin buzët dhe të thonë c’është kjo pjesë në fund të emisionit. Por, unë them se në qoftë se ka një vend për të provuar, në mënyrë të drejtpërdrejtë, përkushtimin për t’i shërbyer publikut, ky vend është pushteti vendor. Dhe nëse ka karburant më të fortë për këtë përkushtim, ështe dashuria që duhet të lidhë në mënyrë organike qytetarin e parë me cdo qytetar tjetër dhe me qytetin në përgjithësi.
Është një dashuri shumë dimensionale zoti Basha.
Është shumëdimensionale dhe shumë e thellë, duhet të jetë e tillë që të punohet.
Ju mbetet vetëm të shkoni në garë përpara, dhe të fitoni garën.
Unë në garë jam dhe jam i bindur se do të fitoj.
FUND
