Takimi i tretë i Stabilizim - Asociimit ndërmjet Shqipërisë dhe BE
Deklaratë e përbashkët për shtyp
Këshilli i Stabilizim-Asociimit (KSA) ndërmjet Shqipërisë dhe Bashkimi Evropian mbajti takimin e tij të tretë më 19 korrik 2011.
Në emër të Përfaqësuesit të Lartë për Politikë të Jashtme dhe Siguri, takimi u drejtua nga zoti Dowgielewicz, Sekretari i Shtetit për çështjet e BE, Ministria e Punëve të Jashtme, Poloni. Morën pjesë, Komisioneri Stefan Fule përfaqësues i Komisionit Evropian dhe Miroslav Lajçak i dërguari i posaçëm.
Shqipëria u përfaqësua nga z. Edmond Haxhinasto, Zëvendëskryeministri dhe Ministri i Punëve të Jashtme. Këshilli i SA theksoi konkluzionet e Këshillit të BE-së të 14 dhjetorit 2010, e cila mirëpriti opinionin e Komisionit për aplikimin e Shqipërisë për anëtarësimin në BE.
Këshilli pranoi progresin e bërë në përmbushjen e kritereve politike të përcaktuara nga Këshilli Europian i Kopenhagenit dhe kërkesat për procesin e Stabilizim-Asociimit. Këshilli vuri në dukje se Shqipëria është histori në zbatimin e detyrimeve që lindin nga dokumenti i Stabilizim-Asociimit.
******
Këshilli vlerësoi se Shqipëria ka arritur një shkallë të caktuar të stabilitetit makroekonomik dhe do të jetë në gjendje të marrë përsipër detyrimet e anëtarësimit afat - mesëm në shumicën e fushave. Këshilli vuri në dukje se Shqipëria do të duhet të intensifikojë përpjekjet e saj, në veçanti në zbatimin e dymbëdhjetë prioriteteve kyçe të përcaktuara në Opinionin e Komisionit për Shqipërinë.
Këto prioritete kyçe të përqëndrohen në stabilitetin e institucioneve që garantojnë demokracinë, sundimin e ligjit,reformën gjyqësore, luftën kundër krimit të organizuar dhe korrupsionit, reformën zgjedhore, reformën e administratës publike, dhe mbrojtjen e të drejtave të njeriut duke përfshirë të drejtat pronësore.
Këshilli i inkurajoi fuqimisht partitë politike për të kapërcyer bllokimin e tanishëm politik, duke krijuar një dialog konstruktiv dhe të qëndrueshëm politik për të siguruar funksionimin e duhur të parlamentit.
Më tej, Këshilli rikujtoi se hapja e negociatave për anëtarësim do të shqyrtohet nga Këshilli Evropian, në përputhje me praktikën e vendosur, pasi Komisioni ka vlerësuar se Shqipëria ka arritur shkallën e nevojshme në përputhje me kriteret e anëtarësimit.
Më tej, Këshilli i SA theksoi konkluzionet e Këshillit të BE-së të datës 20 qershor 2011, i cili theksoi se BE-ja e kishte ndjekur nga afër zgjedhjet vendore të 2011-tës dhe vuri në dukje se ato u zhvilluan përgjithësisht në mënyrë transparente dhe konkurruese, edhe pse me vështirësi procedurale.
****
Megjithatë, situata në Tiranë, mbeti një çështje shqetësuese. BE-ja kritikoi përkeqësimin e gjendjes politike dhe rritjen e tensioneve që pasuan zgjedhjet dhe zhvillimin e procesit.
BE-ja, ndërsa vë në në dukje vendimet nga Kolegji Zgjedhor, theksoi se është thelbësore që procesi zgjedhor, duke përfshirë edhe procedurën e ankesave dhe shpalljen e rezultateve përfundimtare nga KQZ-ja, duhet të përfundojë me transparencë, të pavarur dhe në përputhje të plotë me kuadrin ligjor ekzistues.
Është gjithashtu thelbësore për të gjitha palët, të njohin sundimin e ligjit mbi çdo interes tjetër. BEi bën thirrje të gjithë liderëve politikë për të mbështetur finalizimin e procesit zgjedhor me qetësi, në mënyrë konstruktive dhe me një fokus në të ardhmen evropiane të vendit.
BE-ja do të ndjekin nga afër vlerësimin e procesit nga misioni i OSBE / ODIHR.
Gjithashtu, BE-ja u bëri thirrje Qeverisë dhe opozitës, që në bashkëpunim me shoqërinë civile, yë biën dakord mbi reformën zgjedhore të plotë, duke trajtuar të gjitha rekomandimet e OSBE-ODIHR në vitin 2007, 2009 dhe 2011.
***************
BE-ja vuri në dukje synimin e Sekretarit të Përgjithshëm të Këshillit të Europës për t’i kërkuar Komisionit të Venecias për mendim se si të shmangen situata të ngjashme në të ardhmen zgjedhjeve.
Për më tepër, BE-ja i bëri thirrje qeverisë dhe opozitës, që urgjentisht të rivendosnin dialogun politik dhe për të kapërcyer bllokimin e gjatë politik. Ky dialog do të ishte i domosdoshëm për funksionimin normal të një shoqërie demokratike dhe institucionet e saj, duke përfshirë edhe funksionimin efektiv të Parlamentit, si dhe për avancimin e integrimit evropian të vendit.
BE-ja i kërkoi autoriteteve shqiptare për të ripërtërirë dhe për të forcuar përpjekjet në axhendën e reformave dhe zbatimin e tij. Këto janë thelbësore për të arritur shkallën e nevojshme në përputhje me kriteret e Kopenhagenit, duke përfshirë dymbëdhjetë prioritetet kryesore të identifikuara në Opinionin e Komisionit Evropian në nëntor 2010 mbi aplikimin e Shqipërisë për anëtarësim.
Vetëm me përmbushjen e prioriteteve kyçe Shqipëria do të jetë në gjendje për të ecur përpara drejt BE-së, në përputhje me konkluzionet e Këshillit të dhjetorit 2010.
BE-ja mbetet e angazhuar në perspektivën evropiane të Shqipërisë dhe do të vazhdojë të mbështesë përpjekjet e vendit në këtë proces.
Këshilli i SA vuri në dukje gjithashtu përfundimin e suksesshëm të procesit të liberalizimit të vizave në vitin 2010, që shënoi një arritje historike për Shqipërinë. BE-ja përsëriti saj angazhimin për regjimin afatshkurtër të udhëtimit pa viza për Shqipërinë dhe shprehu besimin në angazhimin e autoriteteve shqiptare për të siguruar respektimin e kushtet bashkangjitur heqjen e regjimit të vizave.
Këshilli i SA theksoi se zbatimin e marrëveshjes së ripranimit në mënyrë të vazhdueshme.
Këshilli i SA përshëndeti punën e përbashkët nga ana e pozitës dhe opozitës në Komisioni Parlamentar për Integrime Evropiane në Planin e Veprimit shqiptare për të adresuar prioritetet e Opinionit.
Këshilli i SA u informua se qeveria shqiptare ka miratuar Planin e Veprimit më 10 qershor 2011 dhe se ajo kishte marrë në konsideratë komentet dhe sugjerimet e paraqitura nga Komisioni Evropian si dhe nga Kryetari i Komitetit Parlamentar për Integrimin Evropian që përfaqësohet nga opozita dhe shoqërisë civile.
Këshilli i SA u informua gjithashtu se Plani i Veprimit është aktualisht duke u analizuar nga Komisioni Evropian . BE-ja inkurajon ndërtimin e\ mbi këto arritje si një rrugë drejt krijimit të një mjedisi gjithëpërfshirës politik në vend.
Këshilli i SA vuri në dukje disa zhvillime procedurale në lidhje me funksionimin e Parlamenti, përpjekjet e bëra nga Shqipëria për të luftuar korrupsionin, si dhe përmirësimin e kuadrit institucional dhe legjislativ të drejtat e njeriut dhe respektimin e pakicave, ndërsa duke nënvizuar se më shumë duhet bërë në këto fusha. Në veçanti, ai vuri në dukje se korrupsioni mbetet një problem veçanërisht serioz në vend. Krijimi i një rekordi bindëse të hetimeve dhe dënimeve të fajtorëve,duke përfshirë rastet e korrupsionit të nivelit të lartë, është thelbësore.
Këshilli i SA theksoi se krijimi i një shërbim i pavarur dhe civil profesional, arritja e reformës së gjyqësorit, si dhe adresimin e të drejtave pronësore të pazgjidhura ' mbeten sfidat kryesore për integrimin e Shqipërisë.
Sundimit të ligjit dhe pavarësia, paanshmëria, transparencës, efikasitetit dhe përgjegjshmërisë së gjyqësorit janë elementë qendrore në vlerësimin e kritereve politike për anëtarësim në BE. Këshilli i SA vuri në dukje ndryshimet e miratuara ligjore në luftën kundër pastrimit të parave, ratifikimi i një marrëveshjeje midis Shqipërisë dhe Serbisë për bashkëpunim në fushën e luftës kundër krimit të organizuar, ndërsa vë në në dukje se forcimi i bashkëpunimit rajonal dhe ndërkombëtar në këtë fushë duhet të vazhdojë.
Përveç kësaj, Këshilli i SA ta dakord dakord mbi rëndësinë e zbatimit efektiv të legjislacionit për luftën kundër krimit të organizuar, përfshirënëpërmjet sigurimit të burimeve të përshtatshme dhe koordiniminmes organeve të ndryshme të zgjeruar të zbatimit të ligjit. Kjo ështënjë përparësi kryesore e Opinionit.
Sa i përket lirisë së shprehjes, BE-ja vuri në dukje se presioneve politike dhe të biznesit vazhdojnë të ndikojnë në pavarësinë e medias. Mbulimi mediatik i Maj 2011 shënoi një përmirësim në krahasim me praktikat e mëparshme, por ende ka shqetësime lidhur me anësi të raportimit. BE-ja edhe një herë kujton rëndësinë që Shqipëria të dekriminalizojnë shpifjen dhe shpifje.
Përsa i përket kritereve ekonomike, Këshilli i SA theksoi se Shqipëria ka bërë përpjekje të mira për krijimin e një ekonomie tregu funksionale dhe duke bërë të mundur përballimin e presionit konkurrues.
Këshilli i SA ka vërejtur mangësi lidhur me çështjen e të drejtave pronësore, zbatimin e sundimit të ligjit dhe sekuestrimet. Përpjekje të mëtejshme janë të nevojshme për reformat strukturore dhe në përmirësimin e transportit dhe infrastrukturën energjitike, bështetur në përparimin e mirë të bërë në këtë fushë.
Mbi çështjen kryesore të Shqipërisë përafrimin e legjislacionit dhe kapaciteteve me standardet evropiane, Këshilli i SA përshëndeti progresin e bërë gjatë vitit të kaluar në zbatimin e Marrëveshjes së Stabilizim Asociimit (MSA). Tatimet për automjetet e përdorura dhe aplikimin e tarifave rrugore janë në një linjë me MSA-në. Megjithatë, përpjekje të mëtejshme janë të nevojshme për të siguruar përputhjen me afatet MSA-së. Forcimi i kapaciteteve administrative të Shqipërisë për zbatimin e efektshëm të MSA-së duhet të vazhdojë. Këshilli i SA vuri në dukje progresin e bërë në fusha të tilla si lëvizja e lirë e mallrave, konkurrenca, dhe politikën e NVM-ve, ndërsa vë në dukje nevojën për thellimin e përpjekjeve në fusha të tjera, të tilla si, politika audiovizuale, transporti dhe të drejtën e pronësisë intelektuale, ku progresi ka mbetur i kufizuar.
Këshilli i SA përshëndeti rolin konstruktiv të Shqipërisë dhe bashkëpunuese të huaja dhe politikave rajonale, si dhe pjesëmarrjen e saj aktive në nismat rajonale në Evropën Juglindore dhe shkëmbeu mendime lidhur me zhvillimet në Ballkanin Perëndimor.
Përshtati: Albana Qehajaj
