Ljubjana, 25 korrik, NOA - Instituti Ndërkombëtar për Lindjen e Mesme dhe Studime të Ballkanit (IFIMES), me qendër në Lubjanë të Sllovenisë, ka realizuar një analizë të fundit mbi Gjeopolitikën dhe Ballkanin.
Me autor Blagoje Grahovac, anëtar i Bordit Këshillimor këtij institucioni, kjo analizë fillon me faktin se “globalizimi dhe integrimi, pa dyshim që kanë shënuar ndryshime thelbësore në proceset shoqërore dhe politike të botës në shekullin 21”.
Duke shtuar se teoricienë dhe analistë të shumtë kanë theksuar, ose janë ende duke theksuar se këta dy faktorë do të mbeten ndër veçoritë kryesore të këtij shekulli.
“Globalizimi, me një shpejtësi më të shpejtë se sa ishte parashikuar, konsiderohet sot si ndër arritjet më të mira të qytetërimit tonë.
Mundësitë e reja teknike dhe teknologjike të komunikimit global e lidhin botën më shumë se kurrë më parë, duke u mundësuar njerëzve të njohin njëri-tjetrin më mirë dhe për t'u informuar me të dhënat shkencore politike, sociale e arritjet demokratike veçanërisht.
Megjithatë, efektet anësore të globalizimit dhe integrimit janë shfaqur edhe më shpejt e, çka është më shumë, ata janë përzierja me shpejtësinë e dritës.
Krimi i organizuar dhe korrupsioni janë efekte tipike anësore me implikime negative”, citon analiza.
Krimi i organizuar dhe korrupsioni si mjetet kryesore gjeopolitike ”Terrorizmi sot është kryesisht një mjet gjeopolitike. Megjithatë, ka një tjetër tendencë: ajo që krimi i organizuar dhe korrupsioni do të bëhet së shpejti ndër asetet kryesore gjeopolitike.
Ja 4 faktorë që janë marrë gjithashtu parasysh në çdo strategji serioze:
1. faktori njeri
2. materiale dhe faktori financiar
3. vendi i operacionit
4. koha
Regjimet jodemokratike dhe autokratike të shteteve të vogla janë të vetëdijshëm se ata mund të bëhen një faktor i rëndësishëm gjeopolitik me anë të krimit të organizuar ndërkombëtar.
Ata nuk janë të shqetësuar shumë për faktin se kjo vetëm do të zgjasë një periudhë të kufizuar kohe, pas së cilës do të duhet të paguhet faturë e lartë. Qëllimi i tyre kryesor është për të ruajtur pozitën e tyre dhe të ndjehen të fuqishëm të paktën, në një afat të shkurtër.
Shpesh ndodh që krimi i organizuar dhe korrupsioni mund të zgjasë deri sa politika shtetërore të arrijë t’i thotë "STOP". Megjithatë, krimi i organizuar ka zgjidhur ose është gati për të zgjidhur edhe këtë pengesë duke aplikuar dy metoda: E para është duke përdorur mafian si ushtri operative të krimit të organizuar e cila përpiqet për të marrë kontrollin e një numri të madh të politikanëve para se ata të marrin pushtetin. Dhe fakti është se mafia ka një ndikim të rëndësishëm në formimin e skenës politike në shtetet e Ballkanit Perëndimor. Kjo është metoda e parë e zgjidhjes së problemeve të tyre politike.
Metoda e dytë është më e rrezikshme, e cila reflektohet në faktin se mafia e di se mund të largohet nga politikanët kur nuk ka hapësirë manovrimi të jetë në gjendje të thotë "STOP" me krimin e organizuar dhe korrupsionin”, citon analiza e IFIMES.
Lufta, mjedisi më i mirë për krim dhe korrupsion
“Duhet të theksohet se lufta është mjedisi më i mirë për krimin e organizuar dhe korrupsionin. E Ballkani Perëndimor ka qenë një shembull i keq i kësaj për dekada të tëra. Fakti është se disa luftëra janë prodhuar në Ballkanin Perëndimor. Përfundimisht, idetë e projektet e mëdha kombëtare dhe mbajtësit e tyre e kanë lënë skenën politike dhe sociale të Ballkanit Perëndimor. Megjithatë, mafia ka mbetur dhe të bashkuar me njëri-tjetrin, duke zgjeruar operacionet e tyre në nivelin ndërkombëtar.
Diversiteti
”Qytetërimet uest-evropiane dhe veri-amerikane na kanë dhënë një tjetër arritje madhështore, megjithatë kjo nuk është pranuar ende në Ballkanin Perëndimor. Ajo është aftësia për të njohur, pranuar dhe respektimin e diversitetit. Krimi i organizuar e ka përdorur përsëri këtë në favor të saj. Krimi i organizuar dhe mafia janë të aftë në pranimin e diversitetit, por vetëm kur ai është në interesin e tyre.
Asnjë rajon tjetër në botë nuk ka pasur aq shumë negociata për paqe, konferenca e paqes dhe të marrëveshjeve të paqes në historinë e tij si në Ballkan. Por të gjitha këto përpjekje a kanë udhëhequr një paqe të qëndrueshme në Ballkanin Perëndimor? Përgjigja është jo.
Ballkani ka qenë udhëkryq i drejtimeve gjeopolitike. Ballkani nuk është vetëm pika e takimit, por edhe tenxhere ku shkrihen tri fe të mëdha. E për shkak të luftërave të vazhdueshme, kombet e Ballkanit Perëndimor nuk kanë arritur të arritur formimin e tyre qytetërues, të paktën jo sipas perceptimit të tyre”, citon raporti.
Shtetet e Ballkanit, një nga një
“Sllovenët janë me fat se kanë formuar shtetin e tyre që mund të shërbejë si shembull për kombet e tjera në rajon. Megjithatë, edhe Sllovenia ka qenë duke treguar rezistencë në rënie në drejtim të krimeve të përmendura më lart. Ky vend ka lidhje emocionale me rajonin e ish-Jugosllavisë, si dhe një interes të fortë në mbajtjen e këtyre lidhjeve.
Nuk ka shumë vende që e duan shtetin e tyre aq shumë sa kroatët. Nga aspektet historike, qytetëruese e politike, ata vërtet e meritojnë atë. Unë nuk kam asnjë dyshim se Kroacia do të bëhet shtet i qytetarëve duke ruajtur identitetin kombëtar të nevojshëm.
Gjatë gjithë historisë së tyre, serbët kanë qenë shumë të qartë dhe të durueshëm për atë që ata duan dhe çfarë nuk duan, ndërkohë që politika zyrtare e Serbisë e bëri të vështirë të kuptojnë atë që ata duan dhe për çfarë luftojnë.
Politika e tillë u ka shkaktuar serbëve hyrje në konflikte me të tjerët për shekuj me radhë.
Serbia ishte shteti i vetëm që ka marrë pjesë në të gjitha luftërat e shekullit XX në Ballkan.
Periudha më e gjatë e paqes për këtë shtet, ishte gjatë qeverisjes së JB Titos, dhe ka ende një marrëveshje të madhe të armiqësisë ndaj këtij sundimtari në mesin e serbëve.
Edhe pse kjo nuk është meritë e politikës zyrtare të Serbisë, është mirë që Serbia ka përcaktuar kufijtë e saj shtetërorë. Kryesore në strategjinë për ekzistencën e Serbisë dhe serbët është krijimi i marrëdhënieve miqësore me vendet fqinje, sidomos me kroatët dhe shqiptarët.
Historia e marrëdhënieve midis serbëve dhe shqiptarëve ka qenë e shënuar me çdo gjë, përveç miqësisë. Politika e kohëve të fundit e Serbisë ka treguar përpjekje të fortë për ta liruar kombin e vet nga iluzionet historike.
Megjithatë, Serbia po përballet me një rrezik shumë të lartë për të qenë e integruar në transversalet e krimit të organizuar. Lidhjet emocionale me rajonin e ish- Jugosllavisë janë të lidhura me aspiratat politike për bashkimin etnik të të gjithë serbëve.
Nuk ka shumë vende që kanë vuajtur dhe luftuar aq shumë për ruajtjen e identitetit të tyre kombëtar dhe shtetëror, siç është rasti me maqedonasit. Tani padrejtësia historike është korrigjuar dhe ata kanë shtetin e tyre. Megjithatë, ai mund të rrezikohet nga format e krimit të organizuar. Lidhjet emocionale të Maqedonisë me rajonin e ish- Jugosllavisë janë shumë të forta.
Shteti i Malit të Zi mban barrën e rëndë të shkatërrimit të dhunshëm të Jugosllavisë më 20 gusht 1988 me të ashtuquajturën revolucion anti-burokratike, i cili ishte në të vërtetë një lëvizje nacionaliste. Një tjetër barrë për këtë gjendje është se e njëjta elitë politike, është ende në fuqi. Nuk ka asnjë shtet tjetër në Ballkanin Perëndimor që është aq shumë i rrezikuar nga transversalet e krimit të organizuar, si Mali i Zi, ndërkohë që lidhjet emocionale të Malit të Zi me rajonin e ish-Jugosllavisë janë shumë të forta dhe të sinqerta. Gjatë gjithë historisë së saj, Bosnja dhe Hercegovina ishte në gjendje të zgjasë vetëm për aq kohë sa kjo ishte një pjesë e disa prej formave të ndryshme të shtetit jugosllav. Bosnja dhe Hercegovina është e rrezikuar nga transversalet e përmendura më lart të krimit të organizuar si dhe disa transversale të tjera të krimit, edhe pse ato janë më pak të dukshme për shkak të ndarjes së brendshme të shtetit.
E ardhmja e Bosnjës dhe Hercegovinës varet tërësisht nga zhvillimet në rajonin jugosllav. Më vete, do të jetë shumë e vështirë për këtë shtet të mbijetojë. Më tepër, ka lidhje shumë të forta emocionale me rajonin e ish-Jugosllavisë.
Eshtë e parëndësishme nëse Kosova është rezultat i procesit historik apo politik të Serbisë. Çfarë është e rëndësishme është se Kosova është realitet politik sot. Përveç nëse ky fakt është pranuar nga shtetet e tjera, kryesisht nga Serbia, Kosova mund të kthehet në tragjedinë e Ballkanit.
Për të shmangur dëmet e mundshme dhe të ruajë realitetin, duhet të përcaktohet diagnoza e saktë.
Në mesin e popullsisë shqiptare të Kosovës (me përjashtim të një pjese të intelektualëve), nuk ka shumë lidhje emocionale me rajonin e ish-Jugosllavisë, por nuk është me interes të fortë në atë rajon. Nga ana tjetër, popullsia joshqiptare ka lidhje të fortë emocionale me rajonin e ish-Jugosllavisë”.
Siguria – Faktor i ardhshëm i zhvillimit
”Çdo formë e bashkimit midis kombeve heq frikën nga njëri-tjetri dhe kontribuon në zhvillimin e sigurisë, e cila është faktor kryesor ekonomik dhe zhvillimi për të ardhmen.
Restaurimi i Jugosllavisë në çfarëdo forme, do të ishte një gabim historik. Gjithsesi, stabilizimi i Ballkanit Perëndimor ka qenë qëllimi i BE-së të dhe realizimi i këtij projekti do të jetë shumë më i lehtë në krahasim me çdo projekt tjetër në Bashkimin Evropian.
Le të vazhdojnë këto projekte sa më shpejt të jetë e mundur në mënyrë që të parandalohen më tej çështjet gjeopolitike, fetare dhe kombëtare të reja në Ballkan. Ky opsion me siguri nuk do të jetë lajm i lumtur për anëtarët e brendshëm të disa mafieve të huaja, të cilët janë luftëtarët më besnikë të formave të lartpërmendura të krimit të organizuar”, përfundon analiza e IFIMES-it.
n.e/NOA
