Kiev, 16 gusht, NOA – Ish-kryeministrja e Ukrainës, Julia Timoshenko, flet mbi procesin që gjykata ka ndërmarrë rreth saj, duke e cilësuar si të bazuar në një ligjshmëri pa ligj. Në një intervistë për “EuObserver”, ajo ka sqaruar edhe detajet rreth marrëveshjes së gazit në kohën që drejtonte qeverinë e Kievit …
A është praktikë normale gjyqësore për të ndëshkuar dikë për llojin e sjelljes që shfaq në gjykatë? Ju pse jeni ankuar? - Unë nuk qëndroj para gjykatësit dhe nuk e njoh legjitimitetin e kësaj gjykate pasi nuk i përmbahet procesit ligjor. Në thelb, unë nuk kam qenë e lejuar për një mbrojtje të duhur. Gjykatësi ka thyer procedurën gjyqësore, ligjin ukrainas dhe të drejtën ndërkombëtare në mjaft raste. Ai është thjesht duke ndjekur udhëzimet nga lart. Avokatëve të mi mbrojtës nuk u jepet kohë e mjaftueshme për t’u njohur me 16 vëllime të materialeve të çështjes. Ata kërkuan për dy muaj dhe morën vetëm dy ditë kohë. Unë kam qenë e mohuar mbi mundësinë që t'u bëj pyetje dëshmitarëve rreth këtyre materialeve. Ndërsa prokuroria është lejuar për të paraqitur sa më shumë të tilla dhe të gjithë dëshmitarët që donte, ndërsa gjyqtari lejoi vetëm 2 dëshmitarë nga 32 të kërkuar nga mbrojtja. Në një fazë madje, gjykata vazhdoi edhe procedura që zbatohen pa praninë time dhe të avokatëve të mi, të pranishëm në sallën e gjyqit. Kjo nuk është drejtësi. Kjo është një ligjshmëri pa ligj.
Unë nuk tregoja mosrespektim ndaj një gjykate të vërtetë, por ky është një gjykim që tregon se vendimi rreth meje ka qenë i shkruar paraprakisht.
Në lidhje me marrëveshjen e nënshkruar për gazin në vitin 2009, ç’mund të na thoni?
- Në këtë kohë, njerëzit në vendet e BE-së ishin duke u dridhur pasi furnizimet e gazit ishin ndërprerë. Kjo ishte një situatë e patolerueshme për Evropën, por edhe për Ukrainën. Presidenti nuk u tregua udhëheqjes duke u përpjekur për të zgjidhur mosmarrëveshjen. Në të vërtetë, ai ishte në mënyrë aktive, shkatërrues për një zgjidhje. Unë u lashë opsionin e marrjes së drejtimit politik në emër të vendit dhe për të ruajtur emrin e mirë të Ukrainës në Evropë. Marrëveshja për herë të parë krijoi një marrëdhënie të drejtpërdrejtë kontraktuale midis Naftogaz dhe Gazprom. Marrëveshja lejoi rrjedhjen e gazit përsëri dhe mbajti një zbritje 20 për qind në çmimin mbizotërues në tregun evropian. Në asnjë moment, nuk kam thyer ligjin në përfundimin e marrëveshjes. Në të vërtetë, kjo marrëveshje i dha fund ndërhyrjes së patolerueshme të ndërmjetësimit nëhije, të RosUkrEnergo, nga tregtia e gazit midis Ukrainës dhe Rusisë.
Ju po thoni se Janukoviç është armik i demokracisë. Por ai ka zbatuar reforma më pro-BE-së se qeveria juaj - si mund ta koordinoni këtë?
- Le të shikojmë vetë faktet. Ishte qeveria ime që nisi marrëveshjen e thellë dhe gjithëpërfshirëse të Tregtisë së Lirë, DCFTA, si edhe bisedime duke bërë një përparim të madh. Pa këtë përparim, kjo marrëveshje nuk do të ishte gati aq afër sa ç’është sot. Qeveria e kryeministrit aktual Azarov, teknikisht e ka vazhduar këtë proces, kjo është e gjitha. Reformat u shpallën, por nuk zbatohen. Dëshmia se Janukoviç është një kërcënim për demokracinë është e pakundërshtueshme. Parlamenti është një vulë gome, gjyqësori është nën kontrollin e tij, media censurohet, shërbimet e sigurisë janë përdorur për të trembur dhe ngacmuar OJQ-të, akademikët dhe studentët, protestuesit, gazetarët dhe figurat e opozitës. Ai injoroi një dispozitë të qartë kushtetuese në formimin e qeverisë së tij, dhe pastaj vendosi kundër Kushtetutës në mënyrë që të konsoliduar të gjitha pushtet në zyrën presidenciale. Dhe unë nuk jam e vetmja që them se këtu ka diktaturë. Në fillim të këtij viti, “Freedom House” e reduktoi Ukrainën nga një vend “i lirë”, në "pjesërisht të lirë", Gjithashtu, Ukraina ra 42 pozicione në vendin e 131, në raportin “Indeksi i Lirive” të “Reporterëve pa Kufij”.
Ndërsa zgjedhjet vendore të vitit të kaluar ishin fikse dhe vlerësuar nga komuniteti ndërkombëtar si jo në përputhje me standardet ndërkombëtare.
Kohët e fundit NDI dhe IRI, u tërhoqën nga komiteti i këshilluar në hartimin e një ligji të ri zgjedhor. Ndërsa rekomandimet e PACE, Asamblesë Parlamentare të Këshillit të Evropës, për reformën gjyqësore, nuk janë zbatuar.
Sa të rëndësishme janë marrëveshjet e Asociimit (AA) dhe DCFTA për mirëqenien dhe të ardhmen e Ukrainës? - AA dhe DCFTA janë gurë të rëndësishëm të cilët fillojnë ta tërheqin Ukrainën më afër drejt Evropës, pasi janë jashtëzakonisht të rëndësishme për zhvillimin ekonomik, shoqëror dhe politik të Ukrainës.
Megjithatë, nëse DCFTA duhet të shndërrohet në diçka më shumë se një copë letër që qeveris tregtinë dypalëshe me vendet e BE-së, Ukraina duhet të sigurojë se aplikon në mënyrë aktive praktikat, vlerat evropiane dhe normat e sjelljes. Për momentin ky nuk është rasti.
A mendoni se BE-ja duhet t’i finalizojë këto marrëveshje këtë vit pa marrë parasysh se çfarë ndodh me ju? - Do të ishte një pengesë për të ardhmen evropiane të Ukrainës në qoftë se ato nuk do ishin përfunduar, por hartuesit e politikave pa dyshim do të ndërmarrin aksione të plota dhe duhet të pyesin veten se çfarë lloj shteti do të ishte ai pa këto marrëveshje.
A keni ndonjë frikë për sigurinë tuaj personale, ndërsa jeni në paraburgim?
- Sigurisht. Unë jam në dijeni të thënies staliniste se shpëtimi i njeriut, shpëton edhe nga problemi. Ka pasur shumë "aksidente" në të kaluarën si vetëvrasja e supozuar e ish-Ministrit të Brendshëm Yuriy Kravchenko, i cili duket se ka qëlluar veten në kokë dy herë. Kam ndërmend të luftoj për drejtësi në vendin tim dhe ta shoh atë një anëtar të lirë të familjes evropiane. Unë kam shkuar në arkiv se vetëvrasja nuk është në axhendën time. Unë nuk do të përkulem. Unë kurrë nuk do të dorëzohem. Kam ndërmend të jetoj në një moshë të pjekur, të vjetër dhe të shoh se Ukraina do të bëhet një anëtar i respektuar i Bashkimit Evropian. Kjo është ëndrra ime.
A mendoni se Rusia do të përpiqet për të sabotuar procesin AA/DCFTA dhe çfarë lloj mashtrimesh mendoni se mund të përdorni?
- Është e qartë se Rusia do të donte ta shihte Ukrainën në Bashkimin e saj Doganor, por ajo nuk mund të jetë në dy bashkime doganore në të njëjtën kohë. Ukraina tashmë e ka bërë zgjedhjen e saj evropiane. Njerëzit e Ukrainës do ta mbajnë llogarinë e atyre që shkujdesur flakin aspiratat e tyre evropiane, në ndjekje të interesat e tyre të ngushta dhe të keqija politike.
Çështja tani është nëse Ukraina do të ekspozojë vlerat evropiane, normat dhe standardet e sjelljes që e bëjnë atë një partner të denjë. Ukrainasit e zakonshëm i duan këto vlera. Kjo është në themel tëbesimit tim dhe pse unë do të vazhdoj të qëndrojnë kundër këtij regjimi.
Përshtati: n.e/NOA (Marrë nga “EuObserver”)
