Romë, 24 gusht, NOA – Koloneli diktatorial i Libisë, Muamar Gadafi, nëse kapet i gjallë, duhet që të gjykohet nga Tribunali i Hagës. Por nuk përjashtohet as edhe fakti që të jetë një gjykatë libiane për ta gjykuar atë, pasi ai nuk duhet që të përgjigjet vetëm për krime kundër njerëzimit, por edhe për krime kundër vendit të tij. Kështu është shprehur ministri i Jashtëm italian, Franko Fratini, gjatë një interviste për median italiane “Il Messagero”, lidhur me situatën më të fundit në Libi. Duke shtuar se Italia, e cila prej vitesh ka qenë partner i rëndësishëm tregtar i Tripolit, do të marrë një rol kryesor në tranzicionin e Libisë, për të cilin dëshiron që ai të jetë i shpejtë dhe paqësor.
Tani flitet për kushte mjaft të rënda të regjimit të Gadafit, apo jo z.ministër?
- Unë kam qenë me të vërtetë i zënë të gjitha pasditen e djeshme në një konferencë të përbashkët të grupit që merret me Libinë. Ka qenë edhe vetë Hillary Clinton në mesin e shumë ministrave të huaj, duke përfshirë edhe ata të Francës, Gjermanisë, Katarit, Emirateve të Bashkuara Arabe etj. Mesazhi i parë që ka dalë është ky: Ne jemi në dhjetë metrat e fundit, por kontrolli i përgjithshëm i Tripolit ende nuk mund të merret si i mirëqenë. Pra, para se të flisni për fitore, qetësi ....
Tani çfarë do të ndodhë me pasurinë e madhe libiane në Evropë, e tipit përmes aksioneve në banka apo edhe institucionet financiare? - Kemi biseduar për këtë. Dhe u konfirmua se procesi shkon njësh si me ngrirjen dhe me shkrirjen, ashtu siç ishte vendosur në takimin e Grupit të Kontaktit. Ka ende ngurrim nga Afrika e Jugut për të kapërcyer pikëpamjen se ende nuk është bërë gjë për Bankën Qendrore të Libisë, por CNT ka bërë të ditur se e ka krijuar idenë. Pra, pritet që kjo do të shkrijë një fluks të madh të parave që do të ringjallen përmes kanalesh, por edhe puset e naftës industriale dhe tregtare. Me rëndësi në këtë fazë paraqitet bashkëpunimi i grupit që mbikëqyr Libinë me aspektin humanitar të OKB-së. Grupi i Kontaktit do të përfundojë? - Gjatë ditëve të ardhshme, një numër iniciativash dhe i takimeve me OKB-në dhe përfaqësuesit të Lidhjes Arabe si edhe Unionit Afrikan, do të rezultojë në Bruksel në shpërbërjen e Grupit të Kontaktit. Vetëm sot do të jetë mbledhja e jashtëzakonshme e ambasadorëve të 27 vendeve të BE-së që përbëjnë PSC-në, Unionin Politik dhe të Sigurisë. Ajo do të shqyrtojë situatën dhe do të vendosë për veprimet që duhen ndërmarrë për të garantuar sigurinë në Libi.
Çfarë do të ndodhë me traktatin e miqësisë mes Italisë dhe Libisë? Mund të rivendoset?
- Traktati do të vihet përsëri në jetë, me siguri, ka konfirmuar CNT. Qeveria e re do të ruajë angazhimet e vendit tonë, edhe pse ai është nënshkruar nga qeveria e mëparshme.
A janë të garantuara kompanitë italiane në tregjet e aksioneve? - Bursat e kanë bërë këtë, sepse ajo përfshin mundësinë e një faze të re që hapet nën shenjën e paqes. Qeveria e kryengritësve, CNT, do të rihapë puset. Dhe kompanitë italiane në zonë, do të shohin përmbushjen e kontratave të tyre pas një periudhe të madhe pasigurie. Kjo është e vërtetë si për bizneset e mëdha, ashtu edhe për ato të vogla.
Pra, ju mendoni se italianët marrin përfitime nga kjo situatë?
- Sigurisht po. A nuk ju them një sekret, nëse unë them se teknika Eni tashmë është thirrur në Bengazi për riaktivizimin e bimëve? Ka pasur takime teknike në javët e fundit.
Dhe për të gjitha kompanitë e tjera, çfarë do të ndodhë? - Ne parashikojnë të ardhmen e Libisë, duke filluar tani nga ekipi për të rindërtuar politikën, ekonominë, infrastrukturën dhe energjinë. Natyrisht, e ardhmja është në duart e IBICI-t. Por harta rrugore, rruga e demokracisë, të nxjerra nga Presidenti i ri, Abdul Jalil, është një e drejtë.
Është e mundshme që situata mund të merret nga duart e kryengritësve? A ekziston frika e gjakut që mund të rrjedhë në Tripoli?
- Unë shpresoj se Gadafi të kapet i gjallë. Duhet të gjykohet nga Gjykata Ndërkombëtare e Hagës. Ka tregues se ai mund të marrë strehim në bodrumin e spitalit, kështu që ai nuk mund t'i shpëtojnë arrestimit. Pastaj ka një lumë dezertimesh të rojeve, ky nuk është më një sekret. Ne e dimë shumë mirë atë që po ndodh në Tripoli me shefin e sigurimit që i dha drejtime të sakta. Përveç kësaj, unë kam thënë edhe kohë më parë tha se vetëm shpërbërja e regjimit do të nënkuptonte fundin e Gaddafit. Dhe kjo po ndodh.
Ekziston rreziku i një lufte të zgjatur civile? - Unë nuk e shoh rrezikun e një lufte të gjatë. Ka pasur dezertime në masë të oficerëve dhe Gardës Presidenciale. I vetmi rrezik real janë mercenarët e Libisë që ende bredhin në Tripoli, Çad, Mali, Niger. Këta kanë një goditje të dyfishtë: dëshpërim dhe mungesë parash, dëshirë për ta dhënë veten për plaçkitje. Dhe këtu mesazhi duhet të jetë i qartë edhe për opozitën e Gadafit: Jo hakmarrje, jo vrasje masive, respekt për të burgosurit, siç tha edhe presidenti Jalil.
Në respektimin e të drejtave të njeriut a ka garanci? - Të jetë e qartë, nuk ka të shtëna. Por ne kemi theksuar edhe një fakt: meshkujt që Gadafit i ka bërë kundër, përdorin metodat e sundimit të ligjit.
Përshtati: n.e/NOA (Marrë nga “Il Messagero”)
