Athinë, 7 shtator, NOA – Thelbi i iniciativës politike të Greqisë për një "Axhenda 2014" është në fakt një vazhdim i “Axhenda e Selanikut”, për të realizuar zgjerimin e BE-së me Ballkanin Perëndimor si një përparësi e Bashkimit Evropian. Kjo është ideja që ka mbështetur ministri i Jashtëm grek, Stavros Lambrinidis, gjatë dy intervistave të dhëna së fundmi për të përditshmen serbe "Novosti" dhe atë kroate “Vjesnik”.
Intervista për “Novosti”
Greqia ka vënë përpara idenë e futjes së gjithë rajonit të Evropës Juglindore, duke përfshirë edhe Serbinë, në Bashkimin Evropian brenda vitit 2014, pikërisht në 100-vjetorin e shpërthimit të Luftës së Parë Botërore. Sa e realizueshme është kjo sot, duke pasur parasysh krizën e BE-së, në pritje të çështjeve në rajon dhe duke patur parasysh kërkesat e Serbisë, veçanërisht ato në lidhje me Kosovën? - Thelbi i iniciativës sonë politike për një "Axhenda 2014" - është një vazhdim i “Axhenda e Selanikut”, për të bërë zgjerimin e BE-së në Ballkanin Perëndimor si një përparësi në Bashkimin Evropian. Unë mendoj se ne e kemi arritur tashmë këtë, edhe pse nuk ishte një gjë e sigurt. Sidomos në anën e Bashkimit Evropian, më lejoni t'ju them se nga përvoja ime personale si një deputet i PE-së, ka pasur skepticizëm të fortë, përmendim "lodhjen nga zgjerimi". Pra, kjo dinamikë negative është duke u përmbysur në sajë të nismës sonë. Qëllimi ynë është për të rritur diskutimin me propozime të veçanta, në mënyrë që në vitin 2014 ne të mund të thërrasim një takim BE-Ballkanit Perëndimor dhe të japim perspektivat konkrete të vendeve të rajonit për anëtarësim.
Sa realiste është të shpresojmë që Serbia të marrë statusin e vendit kandidat të BE-së deri në fund të këtij viti? - Kjo nuk është vetëm realiste, ajo e meriton atë. Dhe në dhjetor, unë do të jem i pari që do ta duartrokas këtë zhvillim. Serbia ka ardhur me arritje të mëdha në muajt e fundit. Mesazhi ynë në Bruksel është pikërisht se këto zhvillime duhet të pasqyrohen në rekomandimet e Komisionit Evropian në tetor. Për momentin, reforma duhet të jetë e qëndrueshme. Në të njëjtën kohë, përpjekjet drejt një rezultati pozitiv në bisedimet Beograd-Prishtinë duhet të jenë të vazhdueshme. Kjo mund ta ndihmojë Serbinë në rrugën e saj evropiane.
A është në presion të madh Greqia të njohë pavarësinë e Kosovës, sepse ajo është një nga pesë vendet e BE-së që refuzojnë ta bëjnë këtë?
- Nuk ka presion që të jetë vënë mbi ne, dhe as nuk do të ketë ndonjë efekt, për shkak se Greqia ndjek një politikë të gjatë të parimeve, të cilës i mbetet besnike. Kjo është një politikë për konsolidimin e paqes, sigurisë dhe prosperitetit në rajon. Marrëdhëniet e mira fqinjësore dhe bashkëpunimi rajonal janë prioritetet tona kryesore. Siç të gjithë e dinë, Greqia nuk e njeh shpalljen e njëanshme të pavarësisë së Kosovës. Por kjo nuk na pengon që ne aktivisht të ndjekim mirëkuptim ndërmjet të dy palëve dhe mbështetjen e dialogut Beograd-Prishtinë.
Situata e tensionuar në Veri të Kosovës, a jeni i shqetësuar për sigurinë në rajon?
- Veprimet e njëanshme të rrezikojë sigurinë e rajonit, dhe tensioni që kemi parë në Kosovë në fund të korrikut të vërtetë ishte shkak për shqetësim. Dialogu është korniza e vetme për zgjidhjen e ndonjë dallimi që mund të ketë, dhe BE-ja ka treguar se ajo mund të kontribuojë në këtë. Unë jam i kënaqur që bisedimet javën e kaluar në Bruksel, duket se kanë prodhuar një rezultat që redukton tensionet.
Sa i sigurt është sektori bankar në Greqi, duke pasur parasysh krizën e borxheve në vend me të cilën po përballeni?
- Sektori bankar grek është i shëndoshë dhe i fortë. Lëvizjet e fundit, të tilla si bashkimi ndërmjet dy grupeve të mëdha bankare greke, do të ketë një ndikim pozitiv përtej Greqisë. Dhe vendimet e BE-së në 21 korrik për fortifikimin e sistemit bankar grek me fonde shtesë dhe të likuiditeti, gjithashtu. Në Serbi dhe në të gjithë Ballkanin, bankat greke mbajnë një pjesë të madhe të tregut bankar dhe kanë investuar kapitale të mëdha, ndërkohë që janë me mijëra njerëz të punësuar në të. Ky ndërkombëtarizim i bankave greke gjatë dy dekadave të fundit është burimi i vërtetë i fuqisë së tyre dhe një garanci e fortë për të ardhmen.
Sa realiste është të presim që Greqia të dalë nga kriza, sidomos kur merret parasysh se ekonomitë kryesore të Eurozonës kanë ende rezerva se si të sigurojnë ndihmë për ekonomitë e trazuara?
- Ne kemi hartuar një reformë shumë ambicioze dhe program financiar që është shumë i dhimbshëm për popullin grek. Dhe partnerët tanë evropianë - me vendimet e tyre më 21 korrik - siguruan se do të kemi kohën e nevojshme për të parë nëse këto masa të prodhojnë rezultate.
Intervista për “Vjesnik”
Si i vlerësoni marrëdhëniet aktuale politike dhe ekonomike greko-kroate? - Marrëdhëniet greko-kroate marrëdhëniet politike janë të shkëlqyera. Ne ishim krenarë për të mbështetur, me fjalë dhe vepra, pranimin e Kroacisë në BE që nga dita e parë. Dhe ne jemi gjithashtu krenarë për aleatët në NATO. Një nga mesazhet kryesore që unë do të doja të jepja gjatë vizitës time në Zagreb është se me pranimin e Kroacisë në BE, fushat e reja të bashkëpunimit janë hapur, jo vetëm në aspektin bilateral, por edhe shumëpalësh.
Është koha për ne të punojmë së bashku për t'u bërë përkrahësit më të fortë të aspiratave evropiane të fqinjëve tanë të tjera të Ballkanit Perëndimor.
Ne ndajmë të njëjtin vizion për të ardhmen e rajonit tonë: stabilitetin, sigurinë, paqen, respektin për zhvillimin e të drejtës ndërkombëtare dhe prosperitetin brenda strukturave euro-atlantike.
Pranimi i Kroacisë dërgon një sinjal shumë pozitiv për të gjitha vendet në rajon: Bashkimi Evropian qëndron e gatshme të përmbushë angazhimet e saj në qoftë se vendet kandidate do bëjnë detyrat e shtëpisë dhe do përmbushin kriteret.
Ku i shihni fushat e bashkëpunimit të ardhshëm ekonomik me Kroacinë? - Ka shumë fusha ku ne mund të përqendrojmë përpjekjet tona. Të dy vendet janë krerë në industrinë turistike në Mesdhe, dhe ne mund të zhvillojmë sinergji shumë të frytshme në këtë sektor. Kjo vlen edhe për sektorin e transportit. Lidhja ajrore Zagreb-Dubrovnik/Athinë ka qenë një sukses gjatë verës. Ne shohim potencialin edhe për një lidhje trageti midis një porti grek dhe një porti kroat. Ka gjithashtu shumë hapësirë për bashkëpunim në fushën e energjisë, transportit dhe infrastrukturës, si dhe potencial të madh për të rritur volumet tona tregtare. Kompani të mëdha greke janë liderë në këto fusha dhe së bashku me kompanitë kroate ekuivalente, ne duhet gjithashtu të eksplorojmë mënyrat për të vepruar së bashku në projekte të infrastrukturave më të mëdhe në të gjithë rajonin.
Parlamenti grek miratoi masat e krizës së borxheve. Ku qëndron zbatimi i tyre?
- Ne kemi arritur tashmë një marrëveshje të madhe në Greqi, falë në pjesë të madhe të sakrificave të popullit grek. Në vitin 2010, në vetëm një vit, ne kemi ulur deficitin me 5%. Asnjë vend tjetër i Eurozonës nuk e ka reduktuar deficitin e tijj në mënyrë dramatike në vetëm një vit. Gjithashtu në 2010, mbi 83.000 nëpunës civile greke kanë lëshuar shërbimin civil grek, pa u zëvendësuar. Kjo është 10% e shërbimit civil grek. Ne riorganizuam sistemin e pensioneve, kemi reduktuar numrin e komunave nga rreth 1300 më vetëm 300, dhe e gjithë kjom sjell kursime dhe efikasitet më të madh. Ne ende kemi një sasi të madhe të punës para nesh. Ne e dimë se ky ndryshim jashtëzakonisht i dhimbshëm, nuk është i gjatë. Por qeveria greke dhe njerëzit janë të vendosur për të respektuar zbatimin e masave. Prioritetet tona kryesore janë një ligj i ri tatimor që synon të luftojë evazionin fiskal, privatizimet e mëdha dhe ndryshime të mëtejshme strukturore për të investuar në rritjen e Greqisë dhe avantazhe krahasuese.
Disa shtete anëtare të BE kanë sugjeruar se një anëtar i cili nuk mund të plotësojë detyrimet e tij financiare duhet të jetë i përgatitur për humbjen e sovranitetit apo edhe të jetë të përgatitur për të shitur portet apo ishujt. A keni frikë nga kjo mundësi? A e keni parasysh daljen nga Eurozona, si pjesë e një zgjidhje?
- Dy muaj më parë, parlamenti grek miratoi programin afatmesëm: një paketë pesë-vjeçare prej 28400000000 € në shkurtimin e shpenzimeve, rritjen e taksave, shitjet e aseteve shtetërore. Më 21 korrik, Bashkimi Evropian vendosi t’i japë Greqisë një periudhë më të gjatë mbi të cilën për të shlyer kreditë e saj, së bashku me norma shumë të ulëta të interesit. Kjo na dha hapësirë të nevojshme për të siguruar suksesin e të gjitha këtyre ndryshimeve të mëdha. Vendimet e 21 korrikut ritheksuan rëndësinë e plotësimit të bashkimit monetar dhe ekonomik të BE-së, dhe duke u fokusuar në rritjen e Greqisë dhe vendeve të tjera. Me fjalë të tjera, partnerët tanë treguan solidaritetin e tyre me Greqinë, dhe solidariteti nuk është një kërcënim për sovranitetin. Për më tepër, Greqia nuk po merr dhurata prej askujt. Partnerët evropianë e Greqisë janë duke siguruar kredi, dhe çdo cent i tyre do të paguhet. Dalja nga Eurozona nuk ka qenë kurrë dhe nuk është një opsion, as për Greqinë e as për stabilitetin në Evropë.
Cili është qëndrimi i Greqisë për çështjen e Kosovës? - Politika jonë në rajon është e bazuar në vizionin tonë për një mjedis të qetë, stabil dhe prosperues për të gjithë popujt që jetojnë në të. Marrëdhëniet e mira fqinjësore dhe bashkëpunimi rajonal janë thelbësore. Greqia i ka bërë këto parime një gur themeli të politikës së saj ballkanike, dhe ata natyrisht mbajnë dhe për Kosovën. Dialogut i ndërmjetësuar nga BE-ja në mes të Beogradit dhe Prishtinës është i një rëndësie primare. Ne kemi inkurajuar që të dyja palët të vazhdojnë përpjekjet e tyre dhe ne jemi me shpresë se përparimi është brenda mundësive. Ajo do të përmirësojë ndjeshëm ditë-për-ditë jetën e banorëve të Kosovës, dhe më tej rrugën evropiane të gjithë rajonit. Rezultatet e fundit pozitive në bisedimet e frymëzojnë optimizmin.
A ka përparim në kontestin rreth emrit të Republikës ish-Jugosllave të Maqedonisë?
- Qasja e Greqisë për negociata dhe gatishmërinë e saj për të arritur një zgjidhje kompromisi për këtë çështje në OKB ka qenë jashtëzakonisht konstruktive dhe kjo ka qenë e njohur nga të gjithë lojtarët kryesorë në skenën ndërkombëtare. Por kjo nuk është takuar me një përgjigje të ngjashme nga Shkupi.
Përshtati: n.e/NOA
