Uashingnton, 13 shtator 2011, NOA/ Albana Qehajaj – Departamenti Amerikan i Shtetit publikoi sot pasdite raportin mbi liritë fetare në botë. Sa i takon Shqipërisë, DASH citon se në vendin tonë liritë fetare mbrohen nga ligji dhe Kushtetuta, ndërsa rendit probleme serioze me kthimin e pronave komuniteteve fetare. Agjencia NOA sjell të plotë raportin e DASH:
Kushtetuta dhe ligjet e tjera mbrojnë lirinë e fesë dhe në praktikë, qeveria zbaton përgjithësi këto mbrojtje.
Në përgjithësi Qeveria respekton liritë fetare në ligj dhe në praktikë. Nuk pati asnjë ndryshim në statusin e respektimit të lirive fetare nga qeveria gjatë periudhës raportuese.
Nuk ka raportime për diskrimin shoqëror bazuar në përkatësinë fetare, besimin, apo praktikën.
Qeveria e SHBA diskutoi çështjet e lirisë fetare me Qeverinë shqiptare si pjesë e politikës së përgjithshme rë saj për të promovuar të drejtat e njeriut.
Seksioni I. Demografia Fetare
Vendi ka një sipërfaqe prej 11,100 milje katrore dhe një popullsi prej 3.6 milionë. Nuk ka të dhëna të besueshme lidhur me besimin fetar apo besimtarë të regjistruar. Censusi i fundit i këtij lloji u zhvillua në vitin 1939. Shumica e qytetarëve puk praktikojnë aktivisht një besim fetar, megjithatë, katër grupete tradicionale fetarë janë: myslimanë (sunitë), bektashiane (një formë e Shia sufizmit), të krishterë ortodoksë (Kisha Ortodokse Autoqefale e Shqipërisë), dhe katolikë. Përveç kësaj, ka prerje të shumta protestante dhe grupe të tjera fetare, duke përfshirë Besimi Bahai, Dëshmitarët e Jehovait, dhe Kisha e Jezu Krishtit e Shenjtorëve të Ditëve të Mëvonshme (Mormonët). Komiteti Shtetëror i Kulteve raportoi më shumë se 230 grupe fetare, organizata, fondacione dhe institucione arsimore që veprojnë në vend.
Seksioni II. Statusi i respektimit të Qeverisë për lirinë e fesë
Korniza ligjore / politike
Kushtetuta dhe ligjet e tjera dhe politikat mbrojnë lirinë e fesë dhe, në praktikë, qeveria zbaton përgjithësi këto mbrojtje. Qytetarët kanë të drejtë t’i ankohen qeverisë për shkeljet e lirisë fetare.
Sipas ligjit vendi është laik. Sipas Kushtetutës, nuk ka fe zyrtare dhe të gjitha fetë janë të barabarta, megjithatë, muslimanët sunitë, bektashianët, ortodoksët dhe komunitetet katolike gëzojnë në shkallë më të madhe njohjeje (p.sh., festat kombëtare).
Më 4 shkurt, parlamenti miratoi ligjin e ri antidiskriminues. Nga ligji u krijuar Zyra e Komisionerit për Mbrojtjen nga Diskriminimi, e cila është për të marrë ankesat në rast të diskriminimit. Në Maj parlamenti me emëroi komisioner. Megjithatë, institucioni i ri vuan nga financimi i pamjaftueshëm dhe mungesa e personelit.
Qeveria nuk kërkon regjistrim apo licensim të grupeve fetare. Megjithatë, Komiteti Shtetëror i Kulteve mban të dhëna dhe statistika mbi organizatat fetare të huaja që kërkojnë ndihmën e saj. Lëvizjet religjioze marrin statusin zyrtar duke u regjistruar në Gjykatën e Rrethit Tiranë sipas Ligjit për Organizatat Jofitimprurëse, i cili njeh statusin e shoqatës jofitimprurëse pavarësisht nëse organizata ka karakter kulturor, argëtues, fetar apo humanitar. Regjistrimi i jep të drejtën grupeve fetare të mbajnë llogari bankare dhe të zotërojnë prona, si dhe një nivel të përjashton nga taksat e statusit. Të katër komunitetet tradicionale fetare nënshkruan marrëveshje me qeverinë në vitin 2008 për t’i përjashtuar ato nga tatimore dhe privilegje të tjera.
Neni 10 i Kushtetutës kërkon marrëveshje të veçanta dypalëshe për të rregulluar marrëdhëniet midis qeverisë dhe bashkësive fetare. Kisha Katolike ka një marrëveshje me qeverinë që nga viti 2002. Në vitin 2008, qeveria nënshkroi marrëveshje me bashkësitë myslimane, ortodokse dhe bektashiane. Qeveria nënshkroi një marrëveshje dypalëshe me Vëllazëria Ungjillore e Shqipërisë (VUSH), një organizatë protestante ombrellë, më 22 nëntor. Ndër përparësitë e marrëveshjes janë: njohja zyrtare e bashkësisë, kthimi me përparësi i pronave, dhe përjashtimet nga taksat. Financimet qeveritare dhe pagat e klerikëve do të zbatohen në bazë të një ligji mbi financimin e bashkësive fetare miratuar në qershor 2009. Megjithatë, në praktikë ka pasur pak përparim në kthimin e pronave fetare.
Komiteti Shtetëror i Kulteve, nën juridiksionin e Ministrisë së Turizmit, Kulturës, Rinisë dhe Sporteve, është i ngarkuar me rregullimin e marrëdhënieve në mes të komuniteteve të Qeverisë dhe fetare, si dhe mbrojtjen e lirisë së fesë dhe të Bashkëpunimit Ndërfetar dhe promovimin e mirëkuptimit.
Sipas Ministrisë së Arsimit, shkollat publike janë laike dhe ligji fetare ndalon indoktrinimin ideologjik dhe. Feja nuk mësohet në shkollat publike. Sipas shifrave zyrtare, bashkësitë fetare, organizatat, fondacionet dhe shoqatat dhe fondacionet janë 103.101. Prej tyre, 15 janë shkolla fetare. . Qeveria liston festat fetare si festa kombëtare; Pashkët (katolike dhe ortodokse) Krishtlindjet, Bajram i Madh, Bajrami i Vogël dhe Sulltan Novruzi.
Kufizimet mbi Liritë Fetare.
Qeveria shqyrton pretendimet nga secili prej katër grupeve tradicionale fetare lidhur me kthimin ose kompensimin e pronave të marra gjatë periudhës ish-komuniste, por, shumë nga pretendimet pronësore kanë mbetur të pazgjidhura. Me 2008 Agjencia Shtetërore për Kthimin dhe Kompensimin e Pronave u udhëzua për t'i dhënë prioritet pronave në pronësi të komuniteteve fetare.Por, procesi është i ngadalshëm.
Kisha Ortodokse vazhdoi ndërtimin e një katedraleje të re në Tiranë , e cila është planifikuar të jetë një nga më të mëdhatë në Ballkan. Kjo ishte formë kompensimi për tokën e konfiskuar nga qeveria komuniste. Kisha pohon se ka mungesë veprimi në kërkesat pronësore të tjera në mbarë vendin si ajo për një kishë të re në Vlorë.
Si Kisha Ortodokse edhe Kisha Katolike janë të përfshira në kthiminin e ikonave fetare dhe dorëshkrimeve të çmuara të konfiskuara nga qeveria komuniste që kishte mbetur në Arkivat Kombëtare.
Komuniteti shqiptar islam vazhdon të kërkejë leje të re për ndërtimin e xhamisë në tokën që iu kthye komunitetit pas komunizmit. Në fund të nëntorit zyrtarët vendorë thanë publikisht se do të miratohet kërkesa për të ndërtuar një xhami të re pranë sheshit qëndror të Tiranës. Megjithatë, deri në fund të vitit nuk është marrë ndërmarrë asnjë veprim zyrtar.
Nuk ka ligj që ndalon mbajtjen e veshjeve apo simboleve fetare. Drejtorët e shkollave kanë të drejtë për të vendosur standardet për "veshje të përshtatshme", e cila përfshin kufizimet në paraqitjet publike të simboleve fetare. Gjatë periudhës së raportimit, ka pasur raportime nga zyrtarët e shkollave publike, ku ndalohet që femrat të mbajnë shamisë islamike. Nuk ka raporte të abuzimeve, të burgosur apo të ndaluar fetarë në vend.
Seksioni III. Statusi i Veprimet shoqërore që ndikojnë në gëzimin e lirive fetare
Nuk ka raportime për diskriminim shoqëror bazuar në përkatësinë fetare apo abuzime në, besim ose praktikim. Nuk ka akte të vandalizmit.
Seksioni IV. SHBA - Politika e Qeverisë
Qeveria amerikane diskuton çështjet e lirisë fetare me Qeverinë shqiptare si pjesë e politikës së përgjithshme saj për të promovuar të drejtat e njeriut.
Ambasadori dhe zyrtarë të tjerë të ambasadës janë angazhuar shpesh në takime me udhëheqësit fetarë. Zyrtarët e ambasadës janë aktivë në promovimin e tolerancës fetare, angazhoheimin e të rinjve, grave, dhe anëtarëve të tjerë të komunitetit në seminare të përbashkëta dhe aktivitete të tilla si tubime të komunitetit. Zyrtarët amerikanë nxisin qeverinë që të trajtojë pretendime për prona fetare dhe grupeve fetare tu kthehen ndërtesat, tokat dhe prona të tjera të konfiskuara nga nga qeveria komuniste. a.q/NOA
