Romë, 15 shtator, NOA - “Pranvera arabe duhet të ruajë mesazhin e saj origjinal dhe ky është: ‘Ne jemi duke luftuar për të drejtat tona, për liri’. Shpresat e pranverës arabe nuk duhen ngurtësuar në një dimër të ashpër”. Kështu është shprehur ministri i Jashtëm Italian, Franko Fratini, gjatë një interviste për gazetën gjermane, “Suddeutsche Zeitung”.
Zoti Ministër, a është jetë detyra e një politikani të jetë i heshtur në lidhje me problemet e Eurozonës? ”Detyra është që të luftojë për Evropën sa më shumë, për më shumë integrim, dhe jo si një bashkim që ta përfaqësojë Evropën në prag të falimentimit. Kjo nuk është produktive. Ne jemi të gjithë së bashku në këtë. Por ka anije të shpejta dhe nga ato të ngadalshme. Vetëm së bashku ne mund të trajtojmë lojën e spekulatorëve ndërkombëtarë. Fakti i fundit nuk ka interes për një të ardhme pozitive të Bashkimit Evropian. Ai u intereson vetëm të pamoralshmëve dhe spekulativëve. Kjo është e para dhe e vetmja gjë që ata. Për të treguar unitetin, ne do të duhet të kemi besim”.
Ku mund të lindë besimi nëse të dhënat tregojnë edhe një herë mbi ekonominë greke një rënie më të fortë, dhe në qoftë se Ministria gjermane e Ekonomisë nuk e përjashton falimentimin e shumë vendeve?
”Ne duhet të punojmë seriozisht për formimin e një ekonomie të vërtetë të qeverisë evropiane. Nuk ka më të mjaftueshme se kjo për të udhëhequr Evropën në nivel ndërqeveritar. Kemi nevojë urgjente për një nxitje politike më shumë për Evropën. Ne jemi thirrur për ta zgjatur atë që de Gasperi, Adenauer dhe Schuman krijuan dekada më parë mbi lirinë, rritjen ekonomike dhe të drejtat e punës. Ne duhet të organizojmë një union të përbashkët politik kaq të rëndësishëm në të gjitha fushat – politikën, mbrojtjen e jashtme dhe sigurisht, atë të ekonomisë”.
Cilat pjesë të sovranitetit të Italisë do të jenë të gatshme për të dhënë këtë efekt? "Çdo shtet ka një ide të ndryshme të federalizmit europian, megjithatë, Italia është e gatshme të shesë të gjitha aksionet e sovranitetit, të nevojshme për një qeveri evropiane qendrore të vërtetë. Për shembull, funksioni i Bankës Qendrore Evropiane: Kjo duhet të forcohet si institucion i pavarur, ku politika mund të ndërhyjë nëse është e nevojshme. Përtej çdo rregulli të ngurtë ligjor, tani është shumë e rëndësishme për t'i dhënë një funksion politik BQE-së si institucion i pavarur. Ishte e rëndësishme që Banka ka fituar titullin e shtetit kombëtar. Ajo ka treguar me të vërtetë të jetë e pranishme në një situatë të jashtëzakonshme. Italia i kushton rëndësi të madhe traditës së saj, civilizimit dhe Kushtetutës së saj. Ne mbetemi një shtet i pavarur kushtetues. Por kur ne të jemi të ballafaquar me sfida globale, ne duhet të përgjigjemi globalisht".
Një BQE, e rivlerësuar politikisht, duhet gjithashtu të ketë të drejtë të nxjerrë bonot e veta? "Ajo duhet të rrisë përgjegjësinë individuale. Nëse është e nevojshme, ne duhet të ndryshojmë traktatet. Bota ku kemi jetuar në kohën kur ne kemi hartuar dhe miratuar Traktatin e Lisbonës, ishte ndryshe. Në kohën kur e kemi nënshkruar, kishin filluar të shfaqeshin vetëm shenjat e para të krizës globale. Tani kriza ka të bëjë me shtetet, jo vetëm me bizneset. Kjo është arsyeja pse është shumë e rëndësishme tani për të hedhur mundësitë e hapjeve të reja në Evropë. Për këtë arsye, ne duhet të forcojmë integrimin evropian".
Si duhet filluar procesi? Me një Konferencë Ndërqeveritare të re? Kush duhet të japë shtysë për lindjen e një traktati të ri?
"Nuk kemi nevojë për të rishkruar një histori krejtësisht të re. Ne duhet të rinovojmë dhe të zgjerojmë disa nga kapitujt ekzistues. Ne mund të krijojmë një mekanizëm financiar stabilizimi në mënyra të ndryshme. Natyrisht, një ratifikim në çdo shtet evropian do të jetë një sfidë e madhe. Disa shtete deri kohët e fundit kishin një reagim shumë skeptik. Megjithatë, gjërat kanë ndryshuar tani, ndoshta. Nuk ka asnjë vend në Evropë që nuk është prekur nga kjo krizë dhe për këtë arsye jep më shumë fleksibilitet në shtetet më të lëkundur. Ata tani e dinë se është e rëndësishme që të ketë mekanizma të forta në nivel evropian, jo vetëm ndër-qeveritare".
Gjermania është një nga vendet skeptike. Çfarë është nxitje për gjermanët që të braktisin skepticizmin e tyre?
"Ashtu si tha Kancelarja Merkel, nuk ka asnjë alternativë për një forcim të Evropës. Gjermania është e lidhur ngushtë me realitetin europian".
Në fund të fundit megjithatë lidhja ka çmimin e vet. Për shembull, barra e borxhit grek bën që vendi nuk do të jetë i lirë. Prandaj do të ishte e përshtatshme që Evropa mund të merrte paaftësi paguese të pjesshme?
"Një nga vendimet më të rëndësishme të marra nga Kancelari Helmut Kohl në kohën e ribashkimit të Gjermanisë ishte krijimi i monedhës së barazisë. Është e qartë se sigurisht kjo kishte një rrezik të lartë për çmimet. Koha është edhe një pjesë e historisë. Historia në fund do të na gjykojë shumë. Kancelarja Merkel argumentoi fuqishëm në favor të Europës, edhe pse ajo i humbi votat në zgjedhjet e ndryshme për qeveritë rajonale. Dhe kjo është e drejtë".
Çfarë do të jetë një sinjal i fortë për Greqinë?
"Ajo që ne kemi nevojë për të ndihmuar Greqinë është një mekanizëm për stabilitetin financiar dhe një sfond i fortë financiar. Tani kjo duhet të vihet në praktikë. Italia do ta bëjnë këtë për të kontribuar. Këto ditë do të kalojë në parlament paketën e buxhetit, e cila tani ka një vëllim prej 45, por arrin gati 60 miliardë euro".
Uniteti i Evropës është testuar edhe në fushën e politikës së jashtme. Palestinezët kanë për qëllim të kërkojnë njohjen Kombeve të Bashkuara për entitetin e tyre shtetëror. Dallimet kërcënojnë të ndajnë Evropën. Italia, nga pro-Izraelite e sheh edhe mundësinë e një kompromisi? "Ne duhet të bëjmë çdo përpjekje për të shmangur një katastrofë. Ajo do të jetë katastrofale nëse zëri i Evropës do të jetë i ndarë - me disa që votojnë për palestinezët dhe të tjerët që votojnë për Izraelin. Kjo do të çojë në një ndarje brenda Evropës, në mes të Evropës dhe Shteteve të Bashkuara dhe në mes të Evropës dhe botës arabe. Kjo është arsyeja pse ne jemi duke kërkuar me qëllim një kompromis".
Çfarë mund të duket si një kompromis i tillë? "Ne kemi ide të qarta për dy vjet, ndërtimin në blloqe të një procesi të paqes".
I ashtuquajturi parametër i kufijve dhe sigurisë së Jeruzalemit? "Mbi këtë bazë, ne do të bëjmë një propozim. Në anën tjetër, do të ishte një fatkeqësi nëse do kishte fituar pozita kombëtare. Propozimin tonë duhet ta plotësojnë pozitat ekstreme të Izraelit dhe palestinezëve. Italia dhe Gjermania janë ndër miqtë më të mirë të Izraelit në Evropë. Por disa vite më parë ne kemi nisur një Plan Marshall për në Palestinë. Disa javë më parë në Romë, ne kemi ngritur statusin e përfaqësuesit palestinez në rangun e ambasadorit".
Dhe në qoftë se dy partitë janë në gjendje të provojnë arritjen e një kompromisi?
"Do të ishte një gabim nëse palestinezët i kërkojnë Këshillit të Sigurimit njohjen tani si një shtet. Kjo do të jetë një burim të çarash dhe i padëshirueshëm në shumë shtete arabe. Vetëm mendoni se çfarë do të ndodhë nëse SHBA do të vërë veton në Këshillin e Sigurimit. Kjo do të rezultojë në miliona njerëz të zhgënjyer. Kjo kërkesë duhet të shmangë ekzagjerimet, e llogaritë vetëm në njohjen e plotë si një shtet".
Ngjarjet në Kajro, agresionin e Ambasadës izraelite kanë kontribuar në skepticizmin e tyre? "Izraeli ka çdo arsye për të ushqyer shqetësimet kryesore tani më shumë se tre muaj më parë. Revolucioni ka ndodhur për diçka, jo kundër diçkaje. Pranvera arabe duhet të ruajë mesazhin e saj origjinal dhe ky është: “Ne jemi duke luftuar për të drejtat tona, për liri". Shpresat e pranverës arabe nuk duhen ngurtësuar në një dimër të ashpër. Nëse njerëzit ishin të zhgënjyer në shpresat e tyre, përfundimisht do të kthehen kundër nesh dhe ne duhet ta parandalojmë këtë".
Italia është vendi që ka marrëdhënie më të ngushta me Libinë. Cilat janë hapat e duhur për të përmbushur duke dalë kështu në arritjen e afirmimit të së drejtës dhe lirisë? "Ne jemi duke ndihmuar udhëheqjen e re në Libi për të hedhur poshtë të gjitha ndikimet negative. Mesazhet e revolucionit nuk duhet të jenë të kontaminuara, sidomos me tendenca fondamentaliste".
Por, ato tashmë ekzistojnë.
"Po, për fat të keq. Por qeveria është shumë e vendosur për t’i frenuar. Për shembull, krijoi një Këshill të Sigurisë Kombëtare i kryesuar nga të moderuar për t’i integruar nën atë ombrellë, madje edhe në frontin e fraksioneve ekstremiste e rebele. Ai është një akt i inteligjencës. Në të njëjtën kohë, ne duhet të mbajmë ndihmën tonë ekonomike, - ndër të tjera, nga Gjermania, megjithë kundërshtimin e saj për misionin e NATO-s. Tani është koha për t'u bashkuar".
Qëndrimi gjerman në votim tani është gjë e së kaluarës? "Gjermania ka qenë gjithmonë një partner i rëndësishëm në Mesdhe. Tani ne duhet të përqendrohemi në Planin Marshall për zhvillim dhe vende pune".
Përshtati: n.e/NOA (Marrë nga “Suddeutsche Zeitung”)
