Varshavë, 18 shtator, NOA – Ministri polak i Financave, Jacek Rostovski, i ka përshkruar propozimet për koordinim e masave më të forta të politikave ekonomike në zonën e Euros, si të ndenjura.Në një intervistë për “Der Spiegel”, ish-profesori i ekonomisë pranon se duhet një qeveri e vërtetë ekonomike evropian dhe paralajmëron se monedha e përbashkët është e destinuar të dështojë pa reforma.
Z. Rostovski, të gjithë e pranojnë nevojën për koordinim më të madh të politikave ekonomike në Evropë. Çështja është nëse duhet të ketë një qeveri ekonomike përbërë nga të gjithë shtetet anëtare të Bashkimit Evropian apo nëse ajo duhet të jetë vetëm brenda 17 vendeve të Eurozonës?
”Gjithçka që mund të bëhet, duhet të bëhet brenda 27 shteteve anëtare të Bashkimit Evropian. Ato gjëra që duhet të ishin bërë në mesin e 17 vendeve të Eurozonës, nuk duhet të merren parasysh në mesin e 27 vendeve anëtare të Unionit. Ndonjëherë, megjithatë, duket se ka një tendencë nga ana e disa anëtarëve të Eurozonës për të përjashtuar të 10 vendet e tjera të BE-së, sepse kjo mund ta bëjë më të lehtë vendimmarrjen. Që mund të jetë e pranueshme në situata ku është absolutisht e nevojshme funksionimi i duhur i zonës së Euros”.
Një vend i cili nuk është anëtar i Euros, a nuk do të kundërshtojë një ndasi të Evropës? ”Është mjaft e qartë se ne kemi nevojë për një pjesë më të madhe të integrimit makroekonomik brenda zonës Euro. Ne jemi shumë në favor të kësaj, siç është Mbretëria e Bashkuar. Arsyeja është shumë e thjeshtë: Nëse ne nuk kemi integrim më të madh makroekonomik, atëherë ne ballafaqohemi me një probabilitet të lartë të shpërbërjes së zonës Euro. Kjo do të ishte një katastrofë absolute për të gjithë. Jo vetëm për vendet e deficitit brenda zonës Euro, por edhe për vendet e botës ku papunësia rritet në nivele të papara që prej Luftës së Dytë Botërore. Ajo gjithashtu do të jetë një katastrofë për anëtarët e tjerë të BE të cilët nuk janë pjesë e monedhës së përbashkët. Duke e pasur parasysh si zgjedhje, ne jemi patjetër në favor të integrimit më të madh makroekonomik”.
Pse e keni refuzuar si "bajat" propozimin për një qeveri ekonomike mes kancelares gjermane Angela Merkel dhe presidentit francez Nikolas Sarkozi?
”Unë nuk kam hedhur poshtë ata, por unë nuk shoh një marrëveshje të madhe që të ishte e re në këto propozime. Kur kryetarët e shteteve dhe qeverive të Eurozonës takohen dy herë në vit, kjo është mjaft larg nga të qenit një qeveri e përbashkët ekonomike. Përshtypja ime është se Gjermania dhe Franca nuk do të thonë të njëjtën gjë, kur ata flasin për qeverisjen ekonomike”.
Sa optimist jeni ju me faktin se do të ndodhë koordinimi i politikave ekonomike?
”Të gjithë janë dakord se koordinimi i politikave ekonomike është e një ide e mirë. Problemi është se njerëzit zakonisht kanë kërkesa për sjelljen e të tjerëve dhe jo për veten e tyre. Unë kurrë nuk kam takuar një ministër të Financave nga çdo vend, i cili ka ardhur tek unë për të kërkuar: Çfarë duhet të bëj në politikën time makroekonomike që ju përshtatet?”
A e kuptoni ju rezistencën gjermane për lidhjet e përbashkëta Euro? ” Unë do të them diçka që do të jetë jopopullore në mesin e lexuesve dhe politikanëve gjermanë: Kur ne po flasim për një shkallë shumë më të lartë të integrimit, ne në thelb flasim për një shkallë shumë më të lartë të solidaritetit. Që përfshin idenë detyrimeve dhe partneritetit. Evropa është ballafaquar me zgjedhjen e solidaritetit më të madh ose të shpërbërjes. Euroja tashmë është krijuar, dhe rënia e saj do të jetë katastrofike edhe për Gjermaninë. Nuk është, pra, se nuk ka zgjidhje tjetër për të shkuar përpara. Nëse integrimi vjen përmes "bonove Euro" apo diçkaje tjetër, kjo është e mesme. Por, natyrisht, ashtu siç nuk mund të ketë Evropë pa solidaritet, nuk mund të ketë solidaritet pa përgjegjësi. Përfituesit e solidaritetit duhet të tregojnë përgjegjësinë e nevojshme. Dhe shkalla më e lartë e integrimit që ne kemi nevojë duhet të sigurojë edhe solidaritetin, edhe përgjegjësinë”.
A duhet që qeverisja ekonomike jetë eorganizuar në nivel ndërqeveritar, që do të thotë në mes të qeverive të shteteve anëtare, ose nëpërmjet institucioneve të BE-së?
”Është e vështirë të imagjinosh se si ne mund të kemi diçka që ishte një mekanizëm i qëndrueshëm dhe i vazhdueshëm që varej ekskluzivisht nga bashkëpunimi ndërqeveritar. Ne kemi nevojë për një Komision Evropian si një arbitër neutral. Dikush mund të imagjinojë reagimin emergjent që ndodh në bazë të bashkëpunimit ndërqeveritar, por jo më shumë se kaq. Nga ana tjetër, duhet të gjendet një zgjidhje për këtë rrezik të madh. Nëse institucionet që janë krijuar për të bërë "Metodat e Komunitetit" funksiojnë - dmth Komisioni Evropian, Këshilli Evropian (organi i fuqishëm i udhëheqësve evropianë) dhe Parlamenti Evropian - nuk do të ketë sukses duke qenë pjesë e zgjidhjes, atëherë kjo do të merret si dëshmi se ne nuk mund të merremi me gjërat e bëra me shpejtësi të mjaftueshme nëpërmjet metodës së komunitetit”.
Kur do bashkohet Polonia me Eurozonën? ”Kur të jetë e sigurt për ta bërë këtë. Në këtë moment nuk është e sigurt. Në momentin që Eurozona nuk është ndërtuar në një mënyrë që të jetë e sigurt për Evropën si tërësi - as për tepricat dhe as për vendet e deficitit”.
Përshtati: n/eNOA (Marrë nga “Der Spiegel”)
