Nju Jork, 24 shtator, NOA - “Paqja për ne nënkupton një shtet palestinez, që njeh shtetin hebre. Ata janë të gatshëm ta pranojnë shtetin e tyre palestinez, por ata nuk duan ta njohin shtetin hebre. Ata duan një shtet pa paqe”. Në një nga ditët më kritike për marrëdhëniet mes të Izraelit dhe Palestinës, kryeministri izraelit, Benjamin Netanjahu u ul për një intervistë me "ABC Ëorld Neës". Kjo pasi Palestina ka kërkuar në Asamblenë e Përgjithshme të OKB-së njohjen si shtet.
Z. Netanjahu, kemi dëgjuar ftesën tuaj për Presidentin Abbas në fund të fjalimit tuaj në OKB, për t’u takuar sot këtu në Kombet e Bashkuara. A e keni takuar? “Jo, unë jam ende këtu. Ai është në qytet. Nuk ka asnjë arsye pse ne nuk duhet ta përmbushim takimin. Kemi humbur 2 vjet në lidhje me negociatat. Ju e dini atë që duhet të bëjmë? Të ulemi dhe negociojmë. Një negocim për paqe mund të përfundojë vetëm nëse ai fillon. Dhe unë them se është koha për të filluar. Që kohë më parë.
A është marrë sot ftesa për të dëgjuar? “Unë shpresoj se pas fjalimit tim në OKB sot, Presidenti Abbas do e ndryshojë mendjen e tij. Në çdo rast, në qoftë se ai dëshiron të vijë tani, në këtë hotel, ose në OKB, ose në studiot tuaja, ne duhet të jemi në gjendje të vazhdojmë me negociata. Nga këndvështrimi im, ne jemi gati”.
Më lejoni t’ju pyes për diçka gjithashtu. Ne pamë ngazëllim nga palestinezët, të cilët besojnë se tani është koha për dy shtete. A jeni dakord me këtë? “Unë mendoj se paqja do të kërkojë dy shtete, një shtet palestinez, që njeh shtetin hebre. Ata janë të gatshëm ta pranojnë shtetin e tyre palestinez, por ata nuk duan ta njohin shtetin hebre. Ata duan një shtet pa paqe. Ne duam një shtet me paqe. Ata duhet të vendosin se Izraeli është këtu për të qëndruar dhe të bien dakord për të jetuar bashkë me të. Unë mendoj se ata kanë një problem brenda në politikën e tyre, lidhur me marrjen e vendimit.
Presidenti Obama dhe ish-presidenti Clinton, për këtë çështje, nuk e mbështesin këtë veprim nga ana e palestinezëve para OKB-së sot. Por presidenti Klinton u citua në 24 orët e fundit, duke thënë troç, thuhet, se qeveria juaj fajësohet për dështimin e vazhdueshëm të procesit të paqes Lindjen e Mesme, duke thënë se ju i lëvizëtnë thelb portat kur erdhët në pushtet. Si mund të reagoni për këtë?
“Oh, kam respekt, jam dakord. Ju e dini, Presidenti Klinton e di shumë mirë që në vitin 2000 në Camp David bëri ofertën bujare dhe palestinezët nuk pranuan të vijnë. Unë kam bërë një seri ofertash në ditën e parë dhe që atëherë, palestinezët nuk pranuan të vijnë. Ata në thelb nuk pranojnë të ulen dhe të negociojnë. Dhe ata janë siç ne i kemi quajtur, kundërshtarët e paqes. Për sa kohë që vazhdon, ata do të vazhdojnë për të shmangur negociatat. Unë mendoj se palestinezët deri tani nuk u janë përgjigjur këtyre sugjerimeve. Unë do të jem i interesuar për të dëgjuar reagimin e tyre. Por gjëja më e rëndësishme është se sa të përpiqemi për t'u dhënë fund negociatave para se ato të fillojnë, unë sugjeroj vetëm që ato të fillojnë. Është kaq e thjeshtë. Çfarë mund të jetë më thjesht vetëm se sa një sugjerim për t’u ulur? Tani, ka shumë gjëra që ne kemi për të negociuar. Vendbanimet është njëra prej tyre. Unë do t'ju them se çfarë një tjetër është, siguria. Izraeli është aq i vogël. Ne do të duhet të arrijmë një marrëveshje të sigurisë, marrëveshje të qëndrueshme të saj në terren, një prani afatgjatë ushtarake e Izraelit në zonat strategjike në Bregun Perëndimor. Dhe kjo kërkon një negociator. Palestinezët janë kryesisht duke u përpjekur për ta shkurtuar këtë. Ata janë duke u përpjekur për të marrë një shtet pa na dhënë paqe dhe pa na dhënë siguri. Kjo është e gabuar. U bëj thirrje atyre sot të vijnë dhe të negociojë njohjen dhe sigurinë që unë mendoj se vlejnë për një paqe të vërtetë, diçka që mund të durojë për breza. Politika Obama në Lindjen e Mesme është naive, arrogante, e gabuar dhe e rrezikshme. Çfarë do t’u bënit këtyre fjalëve? “Unë do të thoja se Izraeli gëzon mbështetje të fuqishme bipartizane në Shtetet e Bashkuara. Është me të vërtetë përtej politikës amerikane. Kjo ka karakterizuar të gjithë presidentët amerikanë deri tani dhe vazhdojnë ta bëjnë këtë. Barak Obama është padyshim një mik i Izraelit dhe definitivisht paraqet atë që populli i Shteteve të Bashkuara ndjen për Izraelin, e cila është një miqësi e thellë dhe e qëndrueshme. Dhe në rastin e Presidentit Obama, ai, unë besoj, paraqet bazë të gjerë të Amerikës dhe të popullit amerikan që mbështesin Izraelin. Pra, kjo është - kjo është diçka që ka qenë e vërtetë dhe do të vazhdojë të jetë e vërtetë, unë mendoj”.
Ju folët një moment më parë në lidhje me shqetësimet e sigurisë që ju keni. A jeni të shqetësuar për Pranverën Arabe? Ne ishim në Sheshin Tahrir gjatë revolucionit, ne kemi qenë dëshmitarë të gjithë asaj se çfarë ka ndodhur në ambasadën e Kajros në ditët e fundit, kur diplomatët izraelitë u ndoqën nga Egjipti. A ndjeni një kohë më të tani për Izraelin në rajon?
“Është e rrezikshme për të gjithë, jo vetëm për Izraelin, sepse ndërsa ka shpresa të mëdha se shoqëritë arabe do të pësojnë një transformim demokratik dhe paqësor, ka edhe forca të tjera, si Irani, që janë duke u përpjekur ta shkatërrojnë këtë revolucion dhe ta kthejnë përsëri erën mesjetare për të imponuar një rregull militant islamik në të gjitha këto shoqëri. Kjo ka ndodhur në Liban. Shpresat e mëdha ishin shkatërruar. Kjo ka ndodhur në Teheran. Të gjitha shpresat për lirinë e këtyre njerëzve ishin shkatërruar. Kjo ndodhi në Gaza, ku ju keni një enklavë iraniane. Pra, gjëja e fundit që ne jemi të shqetësuar se kjo mund të përhapet kudo në botën arabe në dëm jo vetëm të Izraelit dhe arabëve vetë, por edhe në dëm të paqes.
Zoti Kryeministër, kur shihni në Kombet e Bashkuara dhe e dini se shumica e asaj dhome pajtohet me perspektivën palestineze, nuk ndiheni nën presion?
“Unë jam një dorë e vjetër atje. Ju e dini, kam shërbyer si ambasador i OKB-së së Izraelit për disa vjet. Ishte një OKB e ndryshme, atëherë, ajo ishte në kulmin e Luftës së Ftohtë, dhe unë nuk e kam marrë një pritje të mirë atëherë. Në njëfarë mënyre, është disi më e mirë tani, por të përmirësohet në mënyrë të konsiderueshme. Gjithsesi, kam pasur një pritje të mirë në Kongresin Amerikan.
Kur të ktheheni në Kuvendin e OKB-së, a mendoni se çdo gjë do jetë ndryshe?
“ Unë shpresoj që ne të ulemi në atë kohë dhe jo thjesht të fillojmë të negociojë, por në fund negociatave, të arrijmë paqen, që fëmijët e mi dhe fëmijët e Mahmoud Abbas të mos luajnë më me zjarrin dhe që nipërit tanë të mund të festojnë, për shkak se deri atëherë do të ketë dy gjenerata që e kanë gëzuar paqen për të cilën u përpoqëm kaq gjatë”.
Përshtati: n.e/NOA
