Berlin, 9 tetor, NOA - Dokumente të sapopublikuara nga CIA dhe Departamenti Amerikan, tregojnë sesi ish-kancelari gjerman Ludvig Erhard kërkoi të blinte unitetin gjerman nga Bashkimi Sovjetik për rreth 25 miliard dollarë amerikanë. Por amerikanët në atë kohë, nuk e morën shumë seriozisht sugjerimin e udhëheqësit gjerman.
Siç bën me dije media gjermane “Der Spiegel”, fjala është për një propozim të Erhardit që do t’ia komunikonte edhe ish-presidentit amerikan të asaj kohe, John Kennedi.
Një komplot spektakolar ky, i hartuar rreth 50 vjet më parë, i panjohur deri tani në Gjermani. Erhard është konsideruar babai i mrekullisë ekonomike gjermane, i cili rriti në mënyrë dramatike treguesit ekonomikë në periudhën e pasluftës gjatë viteve ‘50.
Por dokumentet e lëshuara rishtazi dhe të shqyrtuara nga Agjencia Qendrore e Informacionit si dhe Departamenti Amerikan i Shtetit tregojnë se Erhard, në fakt kishte plane shumë më ambicioze si udhëheqës i Gjermanisë. Amerikanët ishin bërë pjesë në marrëveshjen e planifikuar si ndërmjetës të mundshëm në mes të gjermanëve të Perëndimit dhe sovjetikëve për të “blerë” Gjermaninë Lindore.
Por sa kosto do të kishte realisht ribashkimi i dy Gjermanive? Ka disa dokumente në lidhje me këtë plan në arkivat kombëtare gjermane. Për Erhard, çështja ishte më shumë se një skenar teorik, siç tregojnë dosjet dhe shënimet nga disa diplomatë amerikanë. Ekonomia sovjetike ishte nën presion atë periudhë dhe Kremlini do të mirëpriste çdo para’ nga Gjermania perëndimore, edhe pse ekzistonte rreziku që ndonjë para’ e marrë hua nuk do të kthehej më përsëri. E pikërisht, një ndihmë e tillë, mund të ishte edhe "çmimi për bashkim," tha Erhard, sipas dokumenteve. Dokumentet thonë edhe që Erhard ishte duke marrë parasysh shpërndarjen e bimëve industriale dhe pajisjeve gjermane për zhvillimin e Siberisë. Në këmbim, udhëheqësi sovjetik Nikita Hrushov mund të ishte i detyruar për një "program me faza" që përfshinte "rënien e murit, ribashkim, vetëvendosje dhe liri për Gjermaninë Lindore".
Kështu, demokrati gjerman i krishterë donte të tërhiqte komunistët në anën tjetër të perdes së hekurt me shuma të mëdha parash. Kredi ndoshta 2.500.000.000 $ në vit për 10 ose më shumë vjet, ose rreth 100 miliardë marka, me kursin e këmbimit të monedhës në atë kohë.
Erhard i bazonte supozimet e tij mbi problemet e superfuqisë sovjetike në atë kohë. Bashkimi Sovjetik kishte frikë Kinën si një rivale dhe gjithashtu vuante një nga krizat më të mëdha ekonomike. Në fund, Moska kishte për të blerë miliona tonelata me grurë nga Perëndimi në shkëmbim të monedhës.
Menjëherë pas Krishtlindjeve në vitin 1963, Erhard pranoi një ftesë për të vizituar Presidentin Lyndon B. Johnson në fermën e tij në Teksas. Kur Erhard i kërkoi presidentit amerikan t’i paraqiste plan për sovjetikun Nikita Hrushov, Johnson gjakftohtësish ia kaloi përgjigjen, duke i thënë se tani për tani, ai nuk kishte ndërmend takim me udhëheqësin sovjetik.
Një takim tjetër mes Erhard dhe Johnson në Shtëpinë e Bardhë në qershor 1964 çështja e ribashkimit nuk është diskutuar më tej. Rrethanat ndryshuan gjithashtu.
Hrushovi u përmbys në tetor 1964, dhe deri në atë kohë, britanikët, francezët, japonezët, italianët i dhanë Bashkimit Sovjetik kredi të lirë. Ndërsa në janar 1965, kancelari gjerman përcaktoi se plani i tij nuk ishte më "politikisht realist." Ideja e blerjes së ribashkimit mbeti një vizion i pakapshëm për kohët që do të vinin. Ndoshta kjo ishte me fat, duke qenë se dy dekada e gjysmë më vonë, trupat sovjetike do të tërhiqeshin nga Gjermania Lindore me një çmim të volitshëm: një kompensim vetëm 15 miliardë marka gjermane.
n.e/NOA
Në foto: Pamje nga Muri i Berlinit
