Pulia, 26 tetor, NOA – “Historia në fjalë është përdorur në kronika shpesh të papërshtatshme. Por sezoni që Pulia jetoi njëzet vjet më parë, ishte me të vërtetë historik. Nga shteti i fundit komunist në kontinent, një masë e madhe njerëzish të varfër u derdhën në brigjet pulieze në kërkim të së ardhmes së tyre”. Kështu nis një artikull i posaçëm i gazetës italiane “Corriere della Sera”, dedikuar eksodit të shqiptarëve në Bari, në 8 mars 1991.
Duke vijuar se këta njerëz mbanin në dorë atë ditë, flamurin e lirisë së rigjetur.
“Kur çdo gjë filloi, në fillim të marsit të vitit 1991, regjimi komunist në Tiranë nuk kishte rënë ende. Pesëmbëdhjetë ditë më parë, megjithatë, në sheshin Skënderbej në Tiranë, njerëzit ishin derdhur poshtë statujës së Enver Hoxhës.
Në krye të Partisë Punës (siç u quajt në Shqipëri Partia Komuniste), "realistët", e dinin se vendi ishte pak ditë larg kolapsit ekonomik. Në 31 mars u shpallën zgjedhjet, ndërsa Partia Demokratike e porsalindur, kryesuar nga ish-kardiologu Berisha, e hodhi veten në fushatën në një valë të flamujve blu dhe britmt "liri, demokraci". Statuja e hedhur në tokë, ishte një sinjal i fuqishëm: Pas dyzet vjetësh, u hap rruga për drejt botës. Dhe shqiptarët u nisën. Për Puglia!”, vijon më tej artikulli. Duke pohuar më tej sesi qëllimi i parë ishte i madhi eksod i Brindisit, më 7 mars 1991, kur pesë anijet dhe një duzinë barkash të peshkimit zbarkuan në portin messapian një total prej njëzet e tre mijë njerëzish.
“Por në Brindisi porti është qyteti dhe çdo rrugë, çdo rrugicë e qytetit të vjetër përfundon deri në port, e kjo masë burrash, grash dhe fëmijësh, e madhe për një qytet me tetëdhjetë mijë banorë, ardhur papritur për atë për ditë, është ndihmuar me dashuri nga Brindisi, i cili hapi dyert për të dhuruar një filxhan qumësht të nxehtë, për çarçafë të bardhë dhe batanije për të mbrojtur kundër shiut e të ftohtit familjet e sapombërritura. Ajo ishte një shfaqje mbresëlënëse e solidaritetit spontan, një popull që rizbulonte vëllezërit e humbur dhe i mirëpriste ata, thjesht iu përgjigjën atyre që mendonin se kishin gjetur derën e shpresës”, vijon më tej artikulli në fjalë. Më tej, ai shton faktin sesi disa muaj më vonë një tjetër masë e madhe erdhi të trokiste në derën e shpresës, por nuk gjeti atë të mbyllur.
“Më 8 gusht, në një mëngjes të ndritshëm dhe të nxehtë, u shfaq në hyrje të portit të Barit në formën e një anije një koloni milingonash. Ajo ishte Vlora, një mall i vjetër. Shqiptarët u ndaluan në breg, nën një diell të fortë, në pritje të mbërritjes së trageteve të nevojshme për t’i sjellë ata përsëri. Por kanë qenë disa mijëra prej tyre, dhe pastaj u transferuan në stadiumin e vjetër Victory, shqiptarët kuptuan se nuk do të kishte qenë dërguar në shtëpi, ata u revoltuan dhe morën zotërimin e stadiumit. Mijëra prej tyre patën sukses. Ndërkohë, ata që ishin në stadium, iu hodhën ushqim dhe shishe uji, sikur të ishin kafshë në kafaze. Një faqe e tmerrshme faqe për Italinë që për herë të parë u përball me çështjen e emigracionit”, apelon më tej artikulli i “Corriere della Sera”, mbi mangësitë që pati procesi i pritjes së emigrantëve shqiptarë 20 vjet më parë.
Duke nënvizuar më tej edhe faktin sesi kalimi i Adriatikut u bë një biznes i madh të krimit, i cili drejtonte një rrjedhë zbarkimi të përditshëm, për pasagjerët me nga një mijë dollarë një biletë. Pastaj, kur në vitin 1997, gjashtë vjet pas Shqipëria komuniste shembi edhe " piramidat financiare, ndodhi përsëri një eksod masiv. Me tragjedi.
“Në natën e 28 marsit, në kanalin e Otrantos u përplasën dhe u mbytën 81 shqiptarë. Pasta,j në fund, Shqipëria ka hyrë në rrugën e stabilizimit dhe rritjes, e ngadalë, udhëtimet në det kanë pushuar. Tani udhëtojnë në mes të dy brigjeve duzina anijesh në ditë. Por kujtimi i asaj që ishte, nuk zhduket. Kështu që më 5 gusht të vitit të kaluar, Presidenti shqiptar Topi erdhi në Bari për flamurin e qytetit dhe dha Medaljen e Mirënjohjes për atë që njerëzit e Barit dhe të Pulias, bënë njëzet vjet më parë duke ndihmuar shqiptarët, ndërsa në qytetin e Otrantos do bëhet një monument për viktimat e emigracionit”, përfundon artikulli i “Corriere della Sera”-s.
n.e/NOA
Në foto:Emigrantët shqiptarë të '91-t duke zbarkuar në Bari
