Bruksel, 4 nëntor, NOA – Bashkimi Evropian dhe Kina duhet të bashkohen dhe ta shtyjnë qeverisjen ekonomike botërore në drejtimin e duhur, thotë Paul Van Tran Thinh, një ambasador i BE-së në OBT. Thinh është formë e BE-ambasador në Organizatën Botërore të Tregtisë dhe bashkë-themelues i Forumit BE-Kinë. Ai ka treguar në një intervistë për “EurActiv” se si Kina po bëhet gati për diskutimim e një pakete për Euron në samitin e G20-s në Kanë.
Kriza në zonën e Euros, po e ul në gjunjë Evropën. Si një ekspert në marrëdhëniet kinezo-evropiane, ju me të vërtetë besoni se Kina mund ta ndihmojë Europën? ”Kina është financiarisht në gjendje ta bëjë këtë pa ndonjë problem (me 320.000.0000.000 dollarë rezerva). Kjo është në interesin e saj për mbështetjen e madhe të tregut të saj të eksportit. Por politikisht, plani duhet të marrë në konsideratë opinionin publik pasi shumë ngurrojnë. Pasi kjo ndoshta do të jetë në dëm të investimeve të saj në bono thesari USD. Në çdo rast, është që Evropa të forcojë integrimin e saj për të kontrolluar edhe krizën financiare dhe "talibanëve" të tregut: kjo është mënyra më e mirë për të gjetur rrugën e rritjes ekonomike dhe sociale. Evoluimi i ekonomisë globale forcon peshën dhe rolin e Azisë Lindore (Japonia, Kina, Korea e Jugut, Hong Kong, Makao, Tajvan). Por, pikërisht për shkak të varësisë së saj ekstreme ndaj botës, ky ndryshim në përgjigje stimulon tregtinë ndër-rajonale, pas rënies në vitin 2008 dhe në fillim të 2009. Dhe gjithsesi, kjo është pjesë e zhvillimit të ndërvarësisë të pakthyeshëm të ekonomive në tokë. Në këtë perspektivë, pesha e Kinës është vendimtare. Kina dhe Evropa e kanë të nevojshme të punojnë në ekip së bashku. Por kjo është një shëtitje e gjatë, duhet ecur. Ky është një mision i paqes, i paparë në historinë e njerëzimit. Kina dhe Evropa duhet të fillojnë të zbuten. Kjo është tepër e nevojshme për të shpëtuar planetin tonë”.
Të krijojnë lidhje? Tani për tani, Kina është e gatshme për të blerë borxhin e vendeve evropiane në këmbim për statusin e ekonomisë së tregut. A mos jemi pak naivë?
“Kina në Organizatën Botërore të Tregtisë, tashmë e gëzon statusin de facto të ekonomisë së tregut. Pse këmbëngulin për një status de jure? Kjo mund të përfshijë motive të fshehta. Gjithsesi, një gjë është e sigurt, bota nuk mund të heqë valle pa Evropën, por Evropa gjithashtu nuk mund të mbajë vetë barrën e punëve të botës. Unë po shoh se duhen afruar për bashkëpunim Shtetet e Bashkuara të Europës me Shtetet e Bashkuara të Amerikës, por sidomos me Kinën. Ne kemi nevojë për t’i zbutur marrdhëniet”.
Shtetet e Bashkuara do të bëjnë të pamundurën për ta zbutur Kinë, apo jo?
”Unë nuk mendoj se SHBA e njeh zbutjen. Ajo kërkon finesë dhe zgjuarsi. Ndërsa evropianët janë të aftë.
Kina e konsideron veten një vend në zhvillim, ndërsa Evropa kërkon ndihmën e saj për të shpëtuar zonën e euros. A nuk ka një kontradiktë? ”Në OBT nuk ka status negociues të vendeve në zhvillim (me përjashtim për vendet më pak të zhvilluara). Midis hapjes ekonomike dhe politike, Kina është në kryqëzimin e dy rrugëve. Qytetet e saj janë të ngjashme me ato të Perëndimit, por fushata e saj, si një jetë e botës së tretë. Në fakt, statusi i vendeve në zhvillim është duke u bërë më pak i zakonshëm”.
Cilat janë përpjekjet për të cilat kinezët duhet të jenë të përgatitur?
”Kina është një vend me të kaluar dhe të ardhme, në krye të një historie jashtëzakonisht unike me konfuçiazimin dhe taoizmin. Sipas mendimit tim, kinezët nuk kanë marrë ende masa përgjegjësie në nivel global. Ata do ta mësojnë këtë shumë shpejt. Por tani Kina mund të jetë një bombë me sahat, me pabarazinë e saj gjigante shpërthyese të brendshme të të gjitha llojeve. Ndërsa Evropa duhet të jetë një laborator i pajtimit mes francezëve dhe gjermanëve”.
Por mund të kemi besim te kinezët që nuk do bëjnë për amerikanët? Ka ende një bashkësi transatlantike të interesave në aspekte të caktuara. Në kohë të vështira në historinë tonë, amerikanët na kanë ndihmuar. Ne nuk kemi shembuj të kohëve të vështira, kur kinezët na kanë ndihmuar... ”Mund të besohet në Kinë se kur interesat e saj kuptohen dhe merren parasysh. Kriza ekonomike dhe financiare nxjerr në pah dy faktorë të rëndësishëm: i pari është se ka efekte detyruese propaganduesve të informacionit dhe komunikimit, duke përfshirë Kinën. Evropa dhe OBT janë prototipet e farës së qeverisjes globale dhe Kina është e vetëdijshme për këtë.
Pikërisht, ne jemi në prag të një samiti G20. Si mendoni se do të ristrukturohet qeverisja globale në të ardhmen. A është G20 është një model i dobishëm afatgjatë?
”G20 është rezultat i një krize. Është si Bashkimi Evropian i cili ishte themeluar pas luftës. Shpresohet se kriza është pothuajse më e dhunshme se një qeverisje e re, duhet të jetë më më efektive për sovranitetin e përbashkët dhe jo-nacionalist. Evropa është një punë që përshtatet me ndryshimin e një bote që është vazhdimisht në ndryshim. Për këtë, puna vazhdon dhe duhet të jetë e lidhur me lëvizjen bazë”.
Ju flisni për një krizë më të rëndë. Kjo krizë nuk është e dhunshme e mjaftueshme? ”Ditën që kjo krizë do të ndikojë në Francë dhe Gjermani, do të arrijë momentin kritik. Në atë kohë, ndoshta do ta kemi atë mundësi. Kjo nuk është Evropa ime, sepse Evropa për mua është një mit i etërve themelues të saj - që e dinin çmimin e gjakut dhe lotët e paqes - për të arritur në Shtetet e Bashkuara të Europës që ëndërroi Victor Hugo. Ndoshta do të ishte një bërthamë e vështirë për t’u bashkuar pastaj me pjesën tjetër”.
Dhe le t’i kthehemi qeverisjes globale...
”Mutacionet e globalizimit të pashmangshëm dhe të pakthyeshëm, përshpejtimi në drejtim të multipolaritetit dhe fillimi i një qeverisje globale ekonomike. Duke filluar me atë të Evropës, e cila është një laborator i pajtimit dhe i qeverisjes. Për të bërë përparim, ajo do të zhvillojnë në mënyrë progresive sovranitetin e ndarë dhe të mos bjerë përsëri në sovranitetin kombëtar që paralizon veprimet për mungesë të konsensusit. Paqja është e nevojshme për t’i lejuar Tokës tonë për të mirëpritur dhe të kujdeset për 9 miliard 100 milion fëmijë, gra dhe burra që do të ketë në vitin 2050. Paqja është gjithashtu e nevojshme për të përmbushur sfidat e ndryshimit të klimës”.
Përshtati:n.e/NOA
