Unë në mënyrë të përsëritur e kam thënë që nuk motivohem emocionalisht, apo psikologjikishit në marrjen e vendimeve. Presidenti e ka të detyrueshme që të konsultojë përputhshmërinë e ligjit që i prezantohet, me parimet kushtetuese. Por, Kushtetuta nuk ka thjesht përputhshmërinë me parimet kushtetuese. Kushtetuta është një frymë, është një germë dhe Kushtetuta ka edhe dimensionin social. Kështu që debatet rreth një ligji të caktuar, patjetër janë të tilla që, duhet të shkojnë jo thjesht me atë që konsiderohet përputhshmëri kushtetuese me germa të Kushtetutës, por edhe me një problem, me një lloj sensibiliteti të gjerë publik
Intervistë e Presidentit Topi dhënë për emisionin “5 pyetje nga Babaramo” në Televizionin “News 24” 6 dhjetor 2011 Gazetari, Ilir Babaramo: Mirëmbrëma të gjithëve! Siç thashë dhe në lidhjen që patëm pak më parë, ndodhem në zyrën e Kryetarit të Shtetit për të zhvilluar një intervistë me Presidentin e Republikës, zotin Bamir Topi. Zoti President, mirëmbrëma dhe faleminderit që më krijuat mundësinë për këtë intervistë!
Presidenti Topi: Mirëmbrëma dhe mirë se erdhët!
Gazetari: Do të doja ta nisja bisedën nga situata më e fundit politike që është krijuar në vend. Një panoramë e shkurtër do të ishte që, palët duket sikur i janë kthyer normalitetit, Parlamenti funksionon, madje për ato lloj të ligjeve që kërkohen 84 vota, arrihet konsensusi. Është krijuar dhe reformën zgjedhore. Çfarë ndodhi që u arrit në këtë, le ta quajmë mrekulli, pas gjithë atij tensioni, që kemi parë për vite me radhë?
Presidenti Topi: Së pari, unë do të doja të thoja që në këtë rast unë jam pak a shumë në të njëjtin pozicion si ju, sepse ata që duhen të pyeten për metamorfozën e pozicioneve të tyre, aq më shumë kur bëhet fjalë për përgjegjësitë politike, padyshim që duhen të jenë palët politike në vend. Gjithsesi, unë si Kryetar i Shtetit ndjek jetën e politikës, komunikimin me aktorët politikë dhe të institucioneve dhe do të doja të arrija në atë gjykim që, me sa duket çdo proces e ka një statuim. Pra, mungesa e bashkëpunimit, presioni do të thoja qoftë i opinionit të brendshëm, por edhe atij ndërkombëtar i kanë detyruar me sa duket palët e politikës që të vlerësojnë se bashkëpunimi i institucioneve është ai që presin të gjithë. Pra, në demokraci institucionet funksionojnë në mënyrë të tillë që çdo institucion merr formën e tij më të mirë në rast se funksionon, pra, ka një strukturë në organikogramën e shtetit dhe të institucioneve dhe përtej strukturës ka një funksion. Çdo strukturë që do të ishte pa funksion do të konsiderohej e amortizuar, e vdekur, ose në rastin më të keq të mundshëm do të ishte nxjerrja jashtë loje e institucionit për të cilën është votuar. Kështu që, unë mendoj që një kthim është i mirë dhe uroj që ky rikthim të ishte i plotë, do të thotë që secili të marrë përgjegjësitë e veta. E kam thënë vazhdimisht dhe natyrisht nuk është një thënie që del në mënyrë origjinale nga unë, sepse e kanë thënë edhe të tjerët, që kanë aspiruar dhe stimuluar demokracinë e institucioneve aty ku vendet perëndimore natyrisht, që kanë një demokraci të konsoliduar. Asgjë nuk është statike. Gjithçka funksionon në mënyrë dinamike, që do të thotë që, edhe pushteti politik është i tillë që sot je në pozitë, nesër je në opozitë dhe anasjelltas. Pra, demokracia është rotacion. Kështu që, mendoj se lëvizja nga pozicionet statike është vetëm një përmbushje e detyrimeve. Pastaj, në institucione është ana tjetër që pjesëmarrja të mos jetë thjesht e karakterit formal, për t’u thënë të tjerëve që ju po na rekomandoni që ne të futemi, por bashkëpunimi duhet të jetë i plotë, duhet të jetë në tërë kompleksitetin e jetës parlamentare dhe të institucioneve për të dhënë garanci dhe për qytetarin, për të dhënë garanci dhe për partnerët, pasi aspirata jonë është që të integrohemi në familjen evropiane.
Gazetari: A besoni që kjo që ka ndodhur do të ndikojë, apo është vendimtare që të marrim statusin e vendit kandidat në muajt që vijnë?
Presidenti Topi: Unë besoj që është një hap i rëndësishëm drejt asaj që ne kërkojmë, por nuk është i mjaftueshëm.
Gazetari: Çfarë duhet të bëjmë tjetër, zoti President?
Presidenti Topi: Padyshim që Komisioni Evropian i ka ekspozuar me kohë të gjitha kërkesat që duhet të përmbushen nga institucionet shqiptare. Pra, pjesëmarrja në institucione është kushti i parë i domosdoshëm, pa të cilin nuk mund të diskutohet për të tjerat. Pastaj, janë ato dymbëdhjetë rekomandimet që janë bërë publike dhe ju vazhdimisht i keni elaboruar së bashku me opinionistë, apo dhe me qytetarë të thjeshtë.
Gazetari: Një nga temat më të rëndësishme, që po elaborohet aktualisht në Parlament, është krijimi i Kodit Zgjedhor, i një komisioni për hartimin e Kodit Zgjedhor dhe fillimi i punës për të. Çfarë do t’u sugjeronit palëve për Kodin?
Presidenti Topi: Do t’u sugjeroja që të mos bënin atë që kanë bërë në mënyrë konstante gjatë njëzet viteve të demokracisë, kur e lenë për ta realizuar orën e fundit, të ditës së fundit, të legjislaturës së fundit të radhës. Që do të thotë që gjërat realizohen në kohë. Është plotësisht e mundur që, meqenëse Komisioni ka filluar punën, palët të ekspozojnë të gjithë pozicionimin e tyre mbi bazën edhe të një raporti, që del nga ai që konsiderohet supervizuesi institucional ndërkombëtar, OSBE/ODIHR-i, janë atje të dhënat. Natyrisht, ne bëjmë progres të vazhdueshëm në legjislacion, por çështja është nëse do të jemi në atë gjendje, kur politika të stabilizojë në një afat të gjatë një Kod Zgjedhor, që do t’ii garantojë qoftë politikës, qoftë shqiptarëve në përgjithësi që të ndihen të qetë kur shkojnë në zgjedhje, të ndihen të qetë që pas zgjedhjeve nuk do të ketë kontestime, të ndihen të qetë ata dhe politika që të mos jetë gjithnjë e nevojshme që të fillojnë ripozicionimet për të reformuar, për revizionuar ligjin. Çdo gjë që ndryshon në mënyrë shumë dinamike në këtë sens, natyrisht nuk ka ndonjë të mirë, sepse modelet për Kodet Zgjedhore janë nga më të ndryshmet. Mjafton që ai model që përzgjidhet, të përzgjidhet me qetësi, të jetë një model i përkrahur nga shumica, sepse asnjëherë nuk duhet të jetë modeli, kur të gjithë unanimisht të bien dakord, por është shumë e rëndësishme që të gjithë pastaj atë që realizohet dhe kthehet në ligj ta zbatojnë në mënyrë rigoroze, sepse jo gjithmonë gjërat që realizohen marrin formën e ligjit, pastaj të realizohen në mënyrë korrekte. Kjo është arsyeja që mbas çdo lloj zgjedhjeje, të çdo lloj natyre, qofshin këto zgjedhje të natyrës politike, apo administrative, gjithmonë ka kontestime dhe debate të shumta për nevojën e reformimit të Kodit Zgjedhor.
Gazetari: Kur u bënë ndryshimet e Kodit Zgjedhor vite më parë, Presidenti u përjashtua nga vendimmarrja për të përcaktuar përbërjen e Komisionit Qendror të Zgjedhjeve. A do kërkoni që të rikthehet ajo klauzolë që ishte, që një nga anëtarët e Komisionit Qendror të Zgjedhjeve të caktohet nga Presidenti i Republikës?
Presidenti Topi: Jo! Unë nuk kërkoj asgjë. Presidenti ka pozicionin e tij kushtetues. Të tjerë janë aktorët që duhet të punojnë për këtë dhe, natyrisht, janë parlamentarët. Kjo është arsyeja që Parlamenti ka ngritur një komision. Të gjithë janë parlamentarë. Sigurisht që kanë edhe asistencë të ekspertizës. Por, Presidenti shprehet të momentin kur ligji vjen këtu, në këtë Zyrë. Unë nuk mund të jem interferues në këtë proces. Kjo është arsyeja që unë e kam thënë dhe e them vazhdimisht që gjërat në demokraci janë të ndara. Të parat janë institucionet. Por, meqenëse më takon të jap në apel si Kryetar Shteti, apelin unë e jap që ky Komision duhet që më së fundi të largohet nga emocionet e forta politike, apo partiake! Të jenë njerëz që natyrisht përçojnë linjën e partive respektive në atë Komision, por të punojë më shumë profesionalizmi për t’iu referuar një ligji, i cili është zbatuar prej vitesh në një vend të komunitetit evropian. Mjafton të jetë një model dhe ai model, përderisa ka rezultuar i suksesshëm në vendet evropiane, përse të mos rezultojë i suksesshëm këtu! Atëherë, në rast se nuk faktorë objektivë që kanë të bëjnë me ligjin, mbetet që problemi të vijë nga subjektivizmi, nga pozicionimi i faktorit politik në çështje që tashmë në Shqipëri jo vetëm janë debatuar, por që janë konsumuar shumë edhe në debate me njëri-tjetrin.
Gazetari: Ndryshimin e sistemit elektoral e shikoni një tabu, apo mund të preket dhe Kushtetuta për të ndryshuar sistemin elektoral nga ky spanjoll që është aktualisht, si modeli i një vendi të Bashkimit Evropian, për t’u bërë proporcional kombëtar siç e ka një vend tjetër, apo për t’u bërë proporcional mazhoritar siç e ka një vend tjetër i BE-së?
Presidenti Topi: Unë edhe një herë do të thoja që, padashur që të merret si pikë referimi një thënie e caktuar që vjen nga kjo zyrë, jemi duke folur në parim që asgjë nuk është tabu, në rast se konsiderohet demokratike në një sistem demokratik. Ky vend, në periudhën e tranzicionit demokratik ka pasur modele të ndryshme. Natyrisht, unë kam pasur rastin që të provohem në sistemin mazhoritar të korrektuar me sistemin proporcional. Mbas ndryshimeve kushtetuese të vitit 2008, u fut në lojë një sistem tjetër, që, gjithsesi, në këndvështrimin tim është i mirë, por po në këndvështrimin tim, nuk realizohet ashtu siç duhet.
Gazetari:Pse?
Presidenti Topi: Sepse, në rast se në ligjin mazhoritar partitë politike e konsiderojnë shumë të rëndësishëm rolin protagonist të një figurë të caktuar, që të shkojë në zonë, të komunikojë drejtpërdrejtë me zgjedhësit, natyrisht që ka siglën e partisë mbrapa, por natyrisht që ka personalitetin e tij. Ndërsa, në sistemin proporcional, që e ripërsëris është po aq i mirë, këtu futen në lojë pastaj faktorë që lidhen më shumë me një lloj dipendence, varësie nga strukturat e partive politike, nga kryetarët e partive, për të organizuar ekipe që janë në vullnetin e kryesive të partive, apo posaçërisht të kryetarëve të partive. Kjo e bën lojën më në ekip, por që të luash në ekip do të thotë që ekipi të jep të mirën. Ka raste që mbas figurave të rëndësishme në ekip, shihen edhe figura që ndoshta edhe po të provoheshin në mazhoritar, unë jam i bindur që nuk do të rezultonin të suksesshëm. Pra, gjithçka varet nga mënyra se si zbatohet një Kod Zgjedhor. Unë mendoj që në të gjitha kodet që janë në Shqipëri, nuk ka pasur Kode Zgjedhore të këqij. Mënyra e implementimit të Kodit, zbatimit të Kodit, luajalitetit në atë që kanë diskutuar përfaqësuesit e partive politike në Komision janë gjë tjetër. Pastaj, ajo vjen me realizimin e standardit të aplikimit të Kodit Zgjedhor dhe jo standard i ligjit. Standardi i ligjit gjithmonë është asistuar, është diskutuar me ekspertë ndërkombëtarë, më ekspertë të OSBE-së, të Komisionit të Venecias. Çështja është tek realizimi me korrektësi i zbatimit të ligjit. Me sa duket këtu vuajmë, tek zbatimi i ligjit.
Gazetari: Pra, nuk është ndonjë punë e madhe për t’u bërë në komisionin “ad-hoc” për ndryshimin e Kodit Zgjedhor, se sa tek vullneti i partive për të bërë një proces të rregullt?
Presidenti Topi: Këtu gjërat janë predominuese në sensin e shpalosjes së vullneteve. Këtu ka tashmë njerëz me eksperiencë. Ne kemi njëzet vjet në këtë sistem të ri. Padyshim kontaktet me botën perëndimore dhe me organizatat ndërkombëtare janë aq të shumta, aq frekuente, sa që këtu nuk vuan njeri nga modeli. Këtu modelet janë. Këtu është çështje vullneti dhe vullneti në një vend të vogël si Shqipëria shikohet shumë kollaj, nëse është, ose nëse nuk është. Pra, unë mendoj, nëse është vullneti, absolutisht që mungesa e vullnetit i ka mbajtur palët jashtë, rikthimi i vullnetit i solli palët në tavolinë. Vazhdimi i demonstrimit të këtij vullneti do t’u japë mundësinë atyre që t’i referohen një ligji të caktuar, kontestimeve, apo gjithë objeksioneve që vijnë nga OSBE-ja dhe ODIHR-i, t’i rregullojnë ligjin. Për mua personalisht, natyrisht që ka punë, por nuk është një punë, që zgjatet pambarimisht në kohë. Është një gjë që po të realizohet në momentin e duhur dhe me vullnetin e duhur, mund të realizohet relativisht shpejt.
Gazetari: Të paktën perceptimi i parë është që duket sikur krizën politike e kemi lënë pas, por një krizë tjetër po thellohet, kriza ekonomike, e cila është mbi të gjitha dhe reflektimi i krizës globale, që ka mbërthyer edhe kontinentin tonë. Në një intervistë që pata një javë më parë në të njëjtin emision, tek “5 pyetjet”, Ministri i Financave tha se viti 2012 ka për të qenë një vit i vështirë, ku pritet të ketë disa rreziqe, por para se të arrijmë në këtë pikë, ju si mendoni zoti President, si është menaxhuar është situata ekonomike, ose më saktë kriza ekonomike apo financiare e mundshme në Shqipëri?.
Presidenti Topi: Së pari, ky është zëri i qeverisë dhe i Parlamentit për ta demonstruar, pra, unë dua t’i rikthehem edhe një herë funksionimit të jetës parlamentare. Padyshim që, gjatë jetës dhe eksperiencës politike kemi pasur rast që të marrim pjesë në seanca parlamentare të vendeve që kanë një demokraci parlamentare të zhvilluar. Në rast se ne kemi diskutuar për shumë kohë për gjëra të karakterit sipërfaqësor, për gjëra gati-gati të rëndomta në debatin politik, për çështje që kanë angazhuar shumë aktorë politikë, por edhe mediatik për ta devijuar debatin sipas një qëllimi mediatik të caktuar. Unë e kam thënë dhe herë tjetër që, ne jemi të dëshiruar që të shikonim të zhvilluar nga Parlamenti një debat politik me terma ekonomikë, se ekonomia është baza e gjithçkaje. Në rast se një vend ka një ekonomi të fortë, padyshim që vendi është më i stabilizuar, institucionet janë më të forta, politika patjetër që do të ishte më solide. Për fat të keq, deri më sot, ne nuk kemi parë debate të mirëfillta ekonomike. Pra, zakonisht në parlamente janë kryeministra që dalin dhe ekspozojnë programin e tyre, del zëri kryesor i opozitës, zakonisht është lideri i opozitës. Por, meqenëse këtu, në realitetin shqiptar, edhe këtu kemi një lloj anomalie ku kryetari i opozitës nuk është në Parlament, del një zë, që mund të jetë zëri përfaqësues i opozitës për t’u bërë debati themelor. Bëhet debati themelor për ekonominë, bëhet mbi bazën e vizioneve politike, por edhe të fakteve konkrete dhe njerëzit dëgjojnë. Por, në rast se ka një kakofoni, diskuton për gjithçka dhe lë atë që është thelbësore, pastaj vijmë dhe pyesim aktorë, të cilët gjithsesi janë të lidhur domosdoshmërisht me nevojën e informimit publik edhe për ekonominë, por nuk shprehen zërat kryesorë. Nga kjo pikëpamje, unë mendoj që situata globale, sikurse e di gjithkush, është një situatë, e cila nuk të ofron komoditet për të qenë komod në diskutimin e termave ekonomikë, që lidhen me cilindo vend. Sigurisht që, deri tani ne kemi parë që gjërat janë menaxhuar, por vetëm sot ne kemi një lajm që, pikërisht janë ulur standardet e kredibilitetit edhe për vende, të cilat janë konsideruar si vendet e boshtit të Bashkimit Evropian. Kjo do të thotë që është një krizë, e cila po preokupon të gjitha qeveritë e vendeve. Ka vendosur një lloj diskutimi dhe kredibiliteti reciprok të vendeve brenda zonës së Euros. Kemi dy vende, të cilat janë paraqitur muajt e fundit me një krizë politike të thellë brenda vendeve të tyre, që solli ndërrimin e dy kryeministrave, qoftë zotit Papandreu, qoftë zotit Berluskoni. Janë dy vende, të cilat janë në kufi me Shqipërinë. Janë dy partnerë kryesorë të Shqipërisë në biznes, në investim dhe natyrisht që kjo është një sfidë për të gjithë ata që merren drejtpërdrejtë, institucionet dhe politika. Pra, nuk mjafton të bëjmë një debat sipërfaqësor, duhet bërë një debat shumë i kujdesshëm, shumë profesional, të ketë një transparencë dhe patjetër të ketë një vizion të qartë për të gjitha hapat e perspektivës. Padyshim, aktorët kanë qenë në kontakt të vazhdueshëm. Ju keni parë që edhe Guvernatori i Bankës së Shqipërisë, zoti Fullani ka dalë në mënyrë të vazhdueshme për të ruajtur një komunikim me publikun. Por, gjithsesi, kujdesi në këto kohë të vështira duhet të jetë i jashtëzakonshëm, jo thjesht në termat e kujdesit për bizneset, të cilat natyrisht janë më të rëndësishmet, por më të rëndësishme se sa biznesi, që natyrisht janë të varura nga aktiviteti i këtij biznesi, është gjendja ekonomike e çdo qytetari shqiptar.
Gazetari: Të qëndrojmë në këtë linjë. Dje u aprovua buxheti i shtetit për vitin 2012 dhe ranë në sy disa shkurtime shpenzimesh për institucione që janë ose në varësinë tuaj direkte, ose në varësinë tuaj indirekte si Shërbimi Informativ, Prokuroria, Këshilli i Lartë i Drejtësisë. Kjo është për shkak të krizës, por edhe një lloj qëndrimi jo fort dashamirës që ka qeveria ndaj jush?
Presidenti Topi: Së pari, nuk ka absolutisht asnjë lloj institucioni që ka një varësi ekskluzive nga Zyra e Presidentit. Kushtetuta e ka rregulluar në mënyrë të tillë që, nëse emërohet, dekretohet nga Presidenti, merr pëlqimin nga Parlamenti. Nëse propozohet nga Kryeministri, merr firmën e Kryeministrit. Pra, sistemi demokratik, Kushtetuta e ka rregulluar në mënyrë të tillë që nuk ekskluzivitet, së paku për sa i përket zyrës së Presidentit. Por, nga ana tjetër do të thoja që, nuk dëshiroj të shkoj absolutisht me asnjë lloj fryme paragjykimi, sepse çështja e parë që del është pikërisht se sa është mundësia. Përderisa unë nuk e kam ngritur zërin për Zyrën e Presidentit, për Institucionin e Presidentit, ndonëse fondet vijnë dhe reduktohen, atëherë duhet të pranojmë që vështirësitë ekonomike janë të tilla që krijojnë domosdoshmërisht situatën për të ulur fondet. Në rast se do të pranonim të kundërtën, që nuk është kjo situatë, kur ne detyrohemi që të ulim fondet për arsye të situatës ekonomike, do të pranojmë që ka një lloj paragjykimi për t’i ulur fondet institucioneve. Këtë të dytën, unë nuk dëshiroj që ta besoj dhe aq më shumë që ta komentoj. Gjithsesi, ju jeni njerëz të medias. Problemi nuk është thjesht tek një institucion. Problemi është tek ruajtja e veprimtarisë bazë, e cila nuk është voluntariste, sipas titullarit të institucionit, por është një veprimtari që lidhet me detyrimet kushtetuese. Dhe, në rast se ne themi që Shërbimi Informativ Kombëtar ka nevojë për një fond, i cili është i detajuar, është i studiuar, patjetër kjo lind nga nevoja dhe pozicioni që ka ky Shërbim në funksion të sigurisë kombëtare dhe të partneritetit me partnerët kundër terrorizmit ndërkombëtar. Këto janë detyrime të karakterit politik dhe strategjik, që normalisht politika, ato që hartojnë buxhetin, ato që miratojnë, duhet të jenë shumë të kujdesshëm, sepse nuk janë çështje të emocioneve të komunikimit, por, janë çështje që kanë të bëjnë me veprimtarinë bazë, fondamentale të shtetit dhe të institucioneve të veta.
Gazetari: Nga informacionet që keni nga drejtuesit e këtyre institucioneve, që përmenda pak më lart, është prekur mënyra e funksionimit të tyre, domethënë, shkurtimet e shpenzimeve kanë cenuar mënyrën normale të funksionimit të tyre?
Presidenti Topi: Shiko, kjo temë është delikate për t’u zhvilluar me detaje, për t’i bërë një analizë të hollësishme. Sigurisht, funksionet bazë të këtyre institucioneve nuk mund të preken, por ne dëshirojmë që këto institucione të jenë solide, të jenë të forta, të jenë në mundësinë për t’u realizuar sa më shumë profesionalisht. Patjetër që kërkojnë atë që ato e kanë kërkuar. Dhe unë nuk kam njohur ndonjë raport abuzivisht të ndonjë titullari të këtyre institucioneve për të më shumë se ç’janë në gjendje që të konsumojnë. Por, unë besoj që duhet të jetë një koshiencë e të gjithë drejtuesve që, gjërat që nuk duhet të preken, nuk duhet të preken.
Gazetari: Kur i kthyet pas Parlamentit të ashtuquajturin ligj për mbetjet urbane, a kishit ndonjë informacion nga Shërbimi Informativ, apo thjesht e kthyet pas, sepse juve psikologjikisht ju dukej jo e drejtë?
Presidenti Topi: Unë në mënyrë të përsëritur e kam thënë që nuk motivohem emocionalisht, apo psikologjikishit në marrjen e vendimeve. Presidenti e ka të detyrueshme që të konsultojë përputhshmërinë e ligjit që i prezantohet, me parimet kushtetuese. Por, Kushtetuta nuk ka thjesht përputhshmërinë me parimet kushtetuese. Kushtetuta është një frymë, është një germë dhe Kushtetuta ka edhe dimensionin social. Kështu që debatet rreth një ligji të caktuar, patjetër janë të tilla që, duhet të shkojnë jo thjesht me atë që konsiderohet përputhshmëri kushtetuese me germa të Kushtetutës, por edhe me një problem, me një lloj sensibiliteti të gjerë publik. Unë nuk dëshiroj t’i rikthehem, sepse e kam bërë prezent. Pra, gjithçka është transparente. Unë e kam bërë prezent motivimin. Meqenëse ju e rikthyet në pyetje, do të thoja që, ai ligj, në një moment të caktuar kërkonte risjelljen në vëmendje, për shkak të një problemi që u kthye në një lloj sensibiliteti të gjerë publik. Nuk u morr parasysh. Askush nuk mund të thotë që vendimi i rrëzimit të dekretit ishte kundër detyrimit kushtetues, sepse Parlamenti e ka këtë të drejtë, ta marrë, apo të mos ta marrë në konsideratë. Çështja është tek ndërgjegjja e atyre që kanë marrë vendimin. Çështja është se sa luajal janë ata me programet e tyre politike dhe karshi atyre që i kanë votuar.
Gazetari: Zoti President, në çfarë stadi është dekreti që keni çuar në Parlament për drejtuesin e Kontrollit të Lartë të Shtetit, zotin Bujar Leskaj? A ka sinjale se Parlamenti do ta aprovojë apo jo, apo do të ketë të njëjtin fat si ai për zotin Sali Shehu?
Presidenti Topi: Unë po prisja ndonjë informacion nga ju, zoti Babaramo. Presidenti e mbyll procedurën e tij, në momentin kur e dërgon në Parlament. Mbas kësaj, janë përfaqësuesit e mediave që interesohen: si janë emocionet politike, si janë shanset. Ju siguroj që, jo se e kam të pamundur që të marr informacion, por me vullnet, unë nuk futem për të marrë informacion. Është një çështje që i takon Parlamentit.
Gazetari: Informacion nuk keni marrë, por konsulta keni kryer para se ta çonit emrin e zotit Leskaj?
Presidenti Topi: Unë besoj që konsulta me dokumentin themeltar të shtetit është ajo konsultë që prevalon mbi të gjitha konsultat e tjera. Një proces për çështje të rëndësishme, për dekretime të rëndësishme, patjetër që është një proces që kërkon domosdoshmërisht kohën e vet, sepse bëhet fjalë për drejtues institucionesh të rëndësishme. Dhe këtu, së pari, konsultohet përputhshmëria e cilësive të kandidatit me kriteret ligjore dhe kushtetuese. Së dyti, kur ka, natyrisht që ka, disa kandidatë, shikohet profili i kandidatit, dhe ai profil që tek e fundit të përputhet me vullnetin e Presidentit për ta dekretuar një kandidaturë të caktuar. Të gjitha këto, unë mendoj që janë realizuar në mënyrë shumë korrekte.
Gazetari: A mendoni se edhe mund të rrëzohet kandidatura e zotit Leskaj, nëse kemi parasysh se Partia Demokratike, kur rrëzoi zotin Sali Shehu, tha se nuk plotësonte kriteret, sepse është një kandidaturë politike dhe nuk mund ta votonin. Të njëjtën gjë tha dhe Partia Socialiste.
Presidenti Topi: Opsionet teorike dihen. Parlamenti, ose aprovon, ose e rrëzon. Pra, ka një lloj probabiliteti, 50 e 50. Unë nuk kam preferuar që të paragjykoj një proces që s’ka të bëjë më me mua. Ka të bëjë thjesht me Parlamentin.
Gazetari: Mbi ç’kritere u nisët për zotin Leskaj, nëse kemi parasysh se, të paktën po sjell një pretendim të opozitës, që thotë se do të ishte mirë që të ishte dikush nga bota akademike, të mos ishte një figurë e politizuar, të mos ishte një figurë me “background” të theksuar politik?
Presidenti Topi: Unë, sot në Shqipëri, e kam shumë të vështirë për të gjetur njerëz që janë të papërzier me politikë. Dikush është i ekspozuar, militon nëpër partitë politike. Dikush tjetër, me dëshirë shërben ose në një krah, ose në një krah tjetër. Mund të ketë edhe njerëz që janë me një integritet të tillë që të mos ngatërrohen dhe të mbajnë profilin e tyre të pastër akademik. Por natyrisht, kjo e ngushton shumë hapësirën e zgjedhjes, sepse ekziston edhe një rrezik tjetër. Ata që nuk kanë njohje të karakterit politik, e kanë pastaj disi të vështirë që të kalojnë filtrat e tjerë të politikës. Unë mendoj që zoti Leskaj, përveç profilit të tij të caktuar politik që ka pasur, është një figurë që është pjesë e rretheve akademike. Ndoshta pakkush e di që zoti Leskaj është me tre fakultete. Ka një Fakultet Inxhinierie, ka një Fakultet Ekonomie dhe një Fakultet Juridik. Pra, janë njerëz të cilët vërtet janë modestë dhe nuk i bëjnë promocion vetes së tyre, por të tjerët duhet ta dinë. Është një njeri që ka kontribute. Sigurisht, kontributet e tij nuk kanë qenë kontribute konspirative, kanë qenë kontribute të hapura dhe ne dëshirojmë që në krye të institucioneve të shkojnë njerëz që kanë kontribute dhe të mos ketë asnjë lloj paragjykimi të karakterit politik. Pse, pak raste keni ju, kur dikush në politikë futet në një formacion, dhe mbas disa muajsh kalon në një formacion tjetër? Ka raste të tilla, d.m.th. jeta politike dhe institucionale sjell lloj-lloj shembujsh. Unë do të thoja që figura e zotit Leskaj është një figurë, e cila jep shansin që t’i largohet çdo lloj paragjykimi të karakterit politik. Tek ai duhet vlerësuar pikërisht karakteri, profili i tij, dhe profili akademik. Unë mendoj që është një nga ato figura që nuk ka arsye të kontestohet. Pastaj, vullneti politik është një çështje tjetër. Thashë, aty unë nuk dëshiroj të futem tani së fundmi.
Gazetari: Kur propozuat, si zotin Shehu, ashtu dhe zotin Leskaj, a patët parasysh një fakt që, që të dy bëjnë pjesë tek i ashtuquajturi ‘grupi juaj’ në Partinë Demokratike dhe që janë të margjinalizuar, të lënë mënjanë nga lidershipi aktual i Partisë Demokratike, d.m.th. nuk janë në strukturat drejtuese, ose u lanë jashtë listave për kandidat për deputet, ose u lanë në vende ku nuk ishin vende drejtuese?
Presidenti Topi: Meqenëse juve po më pyesni drejtpërdrejt, unë mund t’ju siguroj ju dhe publikun që asnjëherë, në karrierën time, nuk kam punuar me grupe. Jo! Unë kam tentuar që të krijoj një frymë respekti reciprok dhe pastaj, çdo njeri është i lirë që të orientohet me vizionin bazë që ka një formacion politik, të ruajë një lloj konformizmi apo të jetë ‘kontestues’, ose sikurse keni ju, njerëzit e medias, dëshirë t’u thoni “rebelë” brenda partive politike, unë do të thoja që është një çështje që ka të bëjë me performancën e secilit deputet. Unë nuk kam punuar me grupazhe dhe në rast se ai etiketohet si pjesë e një grupi të caktuar, së paku kjo nuk ka dalë nga unë. Unë mendoj që çdo njeri e krijon vetë profilin e vet. Asnjëherë nuk ka varësi të tilla, aq më shumë që unë asnjëherë nuk kam qenë kryetar partie. Vërtet unë kam qenë Kryetar i Grupit Parlamentar, por kam qenë Nënkryetar i Partisë Demokratike. Asnjëherë nuk kam pasur një fuqi ekskluzive për të krijuar grupazhe. Jo! Mendimi i shprehur, kohezioni me mendime të caktuara, besoj mund të ketë krijuar atë iluzionin, sikurse është krijuar në disa raste, që këtu ka një frymë grupazhi. Kurrsesi! Unë kam vlerësim për profilin e atyre njerëzve, të cilët unë i kam propozuar. Natyrisht në paktin e dekretimit, asnjëherë nuk kam qenë i imponuar nga askush. Gjithçka është bërë me vullnet të lirë, të plotë, dhe me bindje të plotë për atë çka ata kanë përfaqësuar.
Gazetari: Kur thashë atë pak më parë, kisha parasysh edhe një deklaratë që bëri gjatë seancës së dëgjimit zoti Shehu në Komisionin Parlamentar, dhe tha publikisht që: “Ju po më eliminoni si kandidaturë si mik i Presidentit Topi, dhe unë e kam për nder që të jem mik i Presidentit Topi”.
Presidenti Topi: Po, natyrisht, sikurse unë e kam për nder që të kem mik Sali Shehun. Pra, gjërat në këtë botë janë reciproke dhe nuk dëshiroj të komentoj apo të perifrazoj atë që ka thënë Sali Shehu, sepse është një e drejtë e tij. Unë mendoj që gjërat e thëna drejtpërdrejt janë më të mira se gjërat e realizuara nën rrogoz, sepse çdo njeri, sidomos në kohën kur media të monitoron nga mëngjesi deri në mëngjesin tjetër, në një vend, e ripërsëris, të vogël relativisht, ku gjërat merren vesh në shumë drejtime, është mirë që gjërat të thuhen hapur, të thuhen drejt, të thuhen pa paragjykime, pa deformime, dhe është shumë e rëndësishme. Në rast se ka vullnet, ka vullnet. Në rast se nuk ka, nuk ka. Gjërat është më mirë t’i themi drejtpërdrejt, sy më sy, sepse në rast se nuk i themi gjërat drejtpërdrejt, kjo stimulon pastaj hipokrizi, stimulon një lloj servilizmi për të qenë i mirë me shefin, për të qenë në një frymë kohezioni, ku asnjëherë nuk do të kesh rastin të flasësh, por do të thuash gjithmonë “po”, ose “jo”, sipas dëshirave të shefit. Pra, kjo është një tablo, e cila nuk i takon më vitit 2011. Dhe besoj që duhet të jetë në dinjitetin, në radhë të parë të politikanëve, që të shfaqen ashtu siç janë. Askush, nuk besoj, nga ata që janë nëpër parti politike, nuk e ka filluar punën si politikan. Askush! Ndoshta bëj një përjashtim për brezin fare të ri.
Gazetari: Kemi dy kryeministra, zotin Majko dhe zotin Meta.
Presidenti Topi: Jo, jo, askush nuk e ka filluar, absolutisht. E kam fjalën, secili ka ardhur nga një “background” i caktuar akademik. Pra, dikush ka bërë shkollë inxhinierie, dikush universitet ekonomik, por që të ketë bërë dikush shkollë politike, me një kurrikul politik, askush. Pra, secili vjen me këmbët e veta në politikë. Është shumë e rëndësishme të dalësh me këmbët e tua nga politika. Se mund të hysh me këmbët e tua dhe të dalësh si zvarranik. Po hyre si zvarranik, zor se do të gjesh kënd në politikë për t’u çuar në këmbë. Ose dikush do të të mbajë, ose do të të lerë që të zvarritesh deri në fund, për të konsumuar pikën e fundit të ujit. Pra, sot është momenti që njerëzit që merren me politikë të dalin ashtu siç janë, sepse kjo do t’u krijojë respektin që vjen nga njerëzit. Njerëzit të provojnë. Kjo është arsyeja që kur ishte ligji mazhoritar, provoheshe drejtpërdrejt. Kjo është arsyeja që unë e thashë, që sot që është ligji proporcional, gjithsesi e them që është ligj shumë i mirë, për atë që di ta përdorë mirë, për frymën e ekipit dhe për punën e ekipit, sot të jep mundësinë që, ata që kanë mundësi të dredhin belin mirë, mund të futen dhe mund të jetojnë në simbiozë me të fortët e politikës.
Gazetari: Do të doja të risillnim në vëmendje një debat që është bërë një fundjavë, rreth një muaj e gjysmë më parë, mes jush dhe Kryetares së Parlamentit, një debat në distancë, deklarata dhe kundërdeklarata. Ju u shprehët publikisht në Shkodër, në mos gabohem, se: “Ajo zonjë duhet të mësojë të flasë korrekt gjuhën shqipe”. Ndërkohë, menjëherë zonja Topalli tha se: “Unë nuk flas gjuhën e Haxhi Qamilit”, “Flas gjuhën e Fishtës dhe të Luigj Gurakuqit”, dhe ndërkohë një seri të tjera deklaratash, derisa u krijua ideja se një ndasi krahinore, Shkodra, Tirana... Si u mbyll kjo, apo ashtu siç shpërtheu?
Presidenti Topi: Ashtu si e hapët ju, ashtu u mbyll, në sensin, jo ju personalisht. Pra, do të thoja që këto janë debate që së paku nuk meritojnë t’i rikthehem “revival”. Nuk meritojnë t’i rikthehem, sepse nuk janë debate që i shërbejnë asaj çështje për të cilën unë flas çdo ditë, kudo ku shkoj, për unitetin, për komunikimin, për nevojën e stimulimit të vlerave më të mira që ka shoqëria shqiptare nga veriu në jug, nga lindja në perëndim të Shqipërisë, dhe kudo në hapësirat ku jetojnë shqiptarët. Vlerat e vërteta janë ato që i kanë bashkuar shqiptarët dhe jo debate pa vlerë, debate sipërfaqësore. Njerëzit që merren me politikë, që janë në institucione, duhet të kenë një frymë kohezioni për të stimuluar pikërisht vlerat e vërteta të shqiptarëve. Unë kam lëvizur vazhdimisht dhe kudo nëpër Shqipëri. Dhe kudo ka njerëz shumë të mirë, ka njerëz shumë fisnikë, ka njerëz shumë punëtorë, njerëz që nuk dëshirojnë të dëgjojnë debate të tilla. Absolutisht! Dhe unë mendoj që s’kemi arsye ta rikthejmë për ta trajtuar këtë. Është fare pa sens për ta rikthyer.
Gazetari: Por çfarë ka ndodhur që u sfumua?
Presidenti Topi: Po ju e dini tani, në politikë, sepse jua thashë edhe para se të fillonte emisioni. Mesa duket ka ardhur koha që politikanët t’ju marrin juve të medias në intervistë.
Gazetari: Të gatshëm jemi.
Presidenti Topi: Sespe ju vini me atë të drejtën e “pafajsisë” sikur juve nuk dini asgjë. Në fakt, juve jeni bashkudhëtarë të politikës. Juve, dhe padashur të precizoj në mënyrë precize, edhe pronarët që kanë media të caktuara, janë bashkudhëtarë të politikës, dhe bashkudhëtarë të aktorëve të rëndësishëm të politikës, edhe të vendimmarrjes. Pra, të vini e ta kërkoni, ndërkohë që ju e dini, kështu e ka politika, një debat në politikë, fryhet, lind, fryhet, sfumohet, dhe sipas orekseve të caktuara, vjen prapë. Unë mendoj që debatet më të rëndësishme në një shoqëri si Shqipëria, duhet të jenë debatet që kanë brumë. Unë e thashë, debati për ekonominë nuk duhet të shkojë sa minuta ka një deputet apo sa minuta ka një tjetër, por t’i jepet rëndësia e duhur. Nëpër gazeta, në momentin kur diskutohet për ekonominë, mos e mbushni gazetën, jo juve, më kuptoni, nuk dëshiroj ta personalizoj, por si ju janë të tjerë përfaqësues të mediave. Pra, së paku shko në strukturën e gazetave perëndimore të rëndësishme që flasin shumë për ekonominë. Në rast se ne do të dimë fare mirë se si zhvillohet ekonomia, si është struktura e buxhetit, atëherë njerëzit së paku do të flisnin me një lloj përgatitje minimale për të përballuar një debat të tillë, për të ditur se çfarë buxheti ka arsimi, çfarë buxheti ka shëndetësia, në të gjitha linjat. Pra, unë mendoj që diskutimi për ekonominë, patjetër është diskutimi më i rëndësishëm për një shoqëri. Dhe juve duhet të stimuloni pikërisht këto debate të rëndësishme. Sepse, për ta vazhduar edhe me një frazë tjetër, ndonjëherë hapen në mënyrë të qëllimshme debate pa asnjë lloj rëndësie që angazhojnë gjithë shoqërinë, gjithë politikën. Thotë dikush diçka dhe turren njëzet të tjerë pastaj për të thënë, shiko, çfarë mendimi ka njëri, çfarë mendimi ka tjetri. Në fund fare, ky debat precipiton në asgjë. Pra, unë mendoj që të gjithë së bashku, qoftë politika, qoftë media, në një bashkëpunim luajal me njëri-tjetrin, të thonë gjëra të vërteta dhe gjëra të rëndësishme që kanë vlerë për njerëzit. Unë të dëshiroj t’i referohem një emisioni që ka lidhje me televizionin tuaj. Nuk do ta bëja në rast se unë do të isha në një studio tjetër, sepse do të konsiderohej që po bëj reklamë për një “iks” televizion. Emisioni i mëngjesit tek Bashkim Hoxha është shumë i rëndësishëm, sepse merr një zë qytetar, një zë që flet drejtpërdrejt, dhe ke mundësi të korrektosh dhe veten. Jo në çdo moment njeriu mund të pëlqejë rrugën që ka realizuar. Diku edhe gabon. Në rast se njerëzit që ke afër, zor se ta thonë se ku ke gabuar, ata që të marrin në telefon, dije që ta thonë drejtpërdrejt. Pra, duhet të kemi kurajën që së paku të dëgjojmë. Në rast se zhvillojmë ne debate të kësaj natyre, debate të hapura për publikun, dhe kjo nuk është hipokrizi, por është ashtu siç e ndiej, them që edhe njeriu e korrekton, e pozicionon veten në mënyrë më të mirë.
Gazetari: Në fakt, çfarë ka ndodhur përtej aprovimit të buxhetit? Buxheti kalon çdo vit, d.m.th. çdo fundviti që aprovohet nga deputetët, por jo vetëm zonja Topalli, por dhe drejtuesit e tjerë të Partisë Demokratike dhe deputetët i kanë vënë në përdorim të gjitha bateritë që muaj me radhë i kishin ngritur kundër jush.
Presidenti Topi: Si ishte kjo? Mos ka lidhje me përdorimin e ndonjë termi dialektor?
Gazetari: Jo, nuk po ju sulmojnë më nga Partia Demokratike.
Presidenti Topi: Ah, nuk e di! Shiko, unë nuk merrem me parashikimin e sulmeve apo të kohës se si do të jetë nesër, sepse e dëgjoj nga Shërbimi Meteorologjik. Ju kur t’i keni, keni mundësi t’i pyesni. Siç unë ndaloj gjithmonë para gazetarëve, dhe nuk seleksionoj pyetjet që duhet të më bëni. Besoj dhe sonte mund ta thoni para shqiptarëve që unë nuk kam ditur asgjë, dhe ende nuk di asgjë, se ç’pyetje keni përgatitur për mua.
Gazetari: Jo vetëm ju, por të gjithë që intervistoj, nuk i dinë.
Presidenti Topi: Më vjen mirë. Patjetër, më vjen shumë mirë.
Gazetari: Dhe, sërish tek kjo pyetje. Është ende e paqartë për opinionin publik, si u prishën marrëdhëniet tuaja me zotin Berisha dhe me zonjën Topalli? Nga Nënkryetar i Partisë Demokratike, zgjedhur me votat e Partisë Demokratike, ndërkohë ...?
Presidenti Topi: Pavarësisht se unë bëj analizat e mia, edhe unë ende sot e kësaj dite nuk e kam marrë vesh motivin e kësaj klime të krijuar, sepse dikush duhet ta thotë. Natyrisht që, përderisa nuk del nga goja ime asgjë, s’keni dëgjuar ndonjëherë ndonjë gjë. Bile, gjatë gjithë karrierës sime akademike, profesionale apo politike, sikur të thoni një rast të vetëm që kam fyer dikë. Unë kam bërë një betejë të fortë parlamentare, jo duke fyer të tjerët, por duke folur gjithmonë për fenomenin dhe në vetën e tretë. S’kam thënë as ‘unë’, nuk kam thënë as “ti”, por kam thënë “ai”, për të mos e lënduar tjetrin, por për të diskutuar për problemin, për fenomenin, për të dhënë argumentin, sepse debati në Parlament nuk bëhet thjesht midis deputetëve. Por debati bëhet për shoqërinë. Ndërsa vendimmarrja është tek numrat. Në rast se ne do të mendonim që numrat janë, atëherë s’ka nevojë për debat. Jo! Debati është i domosdoshëm, sepse do rikthehesh prapë tek njerëzit për të marrë votën, dhe ky është sensi. Një arenë e hapur, është patjetër e nevojshme që njerëzit, aq më shumë kur janë televizione “online”, për të parë se cili është pozicioni, cili është luajaliteti i partive politike ndaj programit të cilin e ke prezantuar tek zgjedhësit, e kështu me radhë. Pra, unë mendoj që kultura e komunikimit është një kulturë që duhet të zhvillohet më tej, dhe mendoj që kjo e bën që institucioni apo institucionet të paraqiten para publikut me soliditetin e tyre dhe me solemnitetin e tyre. Dhe të demonstrojnë dhe para ndërkombëtarëve që ne jemi njerëz që dimë të komunikojmë dhe vendimmarrja pastaj është tek vullneti. Ju keni parë, edhe në Parlamentin Evropian, që njerëzit debatojnë. Ka debate shumë të forta, shumë të ashpra. Nuk ka fyerje. Në fund fare ke sistemin elektronik apo me karton. Vendimmarrja është vendimmarrje. Dhe askush nuk ka të drejtë të komentojë pas vendimmarrjes, sepse ai është një vullnet përfaqësues i atyre që të kanë dhënë votën.
Gazetari: Marrëdhëniet tuaja me zotin Berisha janë përkeqësuar në raport mes ju të dyve, apo kanë ndikuar edhe të tjerët?
Presidenti Topi: Unë dëshiroj t’ju them, zoti Babaramo, se këto pyetje janë konsumuar prej kohësh në intervista televizive. Unë mendoj që t’i tejkalojmë këto lloj pyetjesh dhe të flasim për problemet.
Gazetari: Në rregull! Nëse Partia Demokratike, Grupi i saj Parlamentar ju propozon sërish për postin e Kryetarit të Shtetit, do ta pranonit?
Presidenti Topi: Unë di këtë: që deri tani ka pasur në mënyrë konstante, jo vetëm nga kolegë, por një klimë e përgjithshme, bile nuk kisha as dy muaj që isha ulur në atë karrige që ju shikoni, kur janë bërë llogaritë se kur do të iki. Dhe kjo më sjell në një pozicion jo komod për të dhënë një përgjigje që nuk është në funksion të kohës. Prandaj, unë ju thashë disa gjëra që janë konsumuar nëpër intervista apo në debate publike, unë mendoj të mos u rikthehemi, sepse vetë koha i ka konsumuar. Gjithmonë duhet të ketë një lloj respekti, jo thjesht për individin. Respekti vjen për institucionin, për pozicionin, sepse duke respektuar pozicionin, kemi respektuar institucionin përfaqësues, sipas linjës kushtetuese. Pastaj, raportet personale, individuale, njeriu fatmirësisht sot i zgjedh vetë. Së paku, e kam për ata që nuk militojnë në struktura të rëndësishme të partive politike që shpesh herë diktohen edhe nga fryma e partisë ku militojnë. Sot, njeriu para se të jetë me vullnetin për të milituar në një parti, duhet ta kuptojë që më shumë se liria, nuk vlen asgjë tjetër. Tentativa për të qenë i nënshtruar në një formacion të caktuar, thjesht për të bërë karrierë duke humbur lirinë, është një tentativë vetëvrasjeje. Njeriu duhet të jetë i lirë për të ushtruar të drejtën e vet për të jetuar i lirë, për të punuar i lirë dhe për të prodhuar të mira materiale për familjen dhe për shoqërinë. Në rast se ne do të fusim frymën e dinjitetit në shoqëri dhe në partitë politike, atëherë do të ketë më shumë zëra të hapur, do ketë më shumë komunikim, më shumë debat dhe më shumë vetëdije dhe për vendimmarrje. Dikush i thotë vartësit të tij: “Thuaj njëherë jo”, mbasi e kishte provuar një muaj rresht, që thoshte atë gjë që thoshte dhe shefi. Mbas një muaji u mërzit dhe shefi, dhe i tha: “Po thuaj njëherë jo, që ta marrin vesh se jemi dy vetë”! Pra, kërkohet një lloj dinjiteti në komunikim në çdo lloj fushe, kudo, në një rreth akademik, në një qendër prodhuese. Komunikimi është shumë i rëndësishëm dhe ruajtja e dinjitetit është gjëja më e rëndësishme për njeriun.
Gazetari: Të ndalim tek dalja juaj e fundit publike, zoti President, në një intervistë tek kolegu Balla, latë të kuptohet se do mund të krijoni një parti, pasi të përfundoni mandatin.
Presidenti Topi: Duhet të jeni korrekt në referimin e pyetjes dhe të përgjigjes. Unë kam thënë që çdo opsion është i hapur.
Gazetari: La të kuptohet që do krijoni një parti, atëherë?
Presidenti Topi: Variacionet për atë që unë lashë të kuptohet, janë të ndryshme. Pra, nuk është vetëm një, por ajo përfshin edhe atë që ju keni kuptuar. Në atë që ju keni kuptuar, ose dëshironi që ta vendosni në linjën e parë, edhe ajo është e nënkuptueshme.
Gazetari: Është një opsion në tavolinë?
Presidenti Topi: Jo, në tavolinë nuk është, se në këtë tavolinë nuk ka opsion për të ardhmen politike. Në këtë tavolinë ka gjëra që lidhen vetëm me Institucionin e Presidentit. Dhe kam qenë shumë rigoroz, korrekt në ushtrimin e detyrës sime si President. Në një tavolinë jashtë Institucionit, edhe mund të jetë në të ardhmen. Sot jo! Por, opsioni që ju përmendët, mbetet gjithmonë i hapur, si çdo lloj opsioni teorik.
Gazetari: Kjo deklaratë që juve sapo e përsëritët, ndoshta është shkaku që ka ndikuar psikologjikisht tek zoti Berisha, dhe me radhë pastaj, tek zonja Topalli e të tjerët, që të frenohen, duke pasur parasysh se mund të bënit precedentin e zotit Meta, që duke u ndarë nga Partia Socialiste, çoi të majtën në opozitë?
Presidenti Topi: Mos e orientoni kështu, sepse unë nuk paragjykoj se ç’mendojnë të tjerët! Absolutisht! Nuk paragjykoj apo nuk fantazoj se çfarë mendojnë të tjerët. Asnjëherë nuk kam tentuar që të futem në subkoshiencën e njërit apo të tjetrit. Absolutisht! Unë kam qenë i hapur, vazhdoj të jem i hapur, vazhdoj të ushtroj detyrimet e mia sikurse thashë, dhe pastaj, të gjitha opsionet janë të hapura. Apo jo? Sipas aftësive, sipas mundësive, njeriu e provon veten, kur shikon nëse ka një lloj atraktiviteti tek të tjerët. Pra, është një çështje e vizionit të perspektivës. Asgjë nuk është e vendosur se çfarë do bëhet, por asgjë nuk është e mbyllur.
Gazetari: Në ç’aspekt kushtëzohet?
Presidenti Topi: Së pari, kushtëzohet nga një vullnet personal. Ç’thuhet për vullnetet? Nuk ka asgjë që ndërtohet, në rast se nuk ekziston një vullnet. Së dyti, kushtëzohet edhe nga një klimë e caktuar, kur njeriu mendon se ku mund të shërbejë. Sepse bën vaki që nuk je i dobishëm për të tjerët. Dhe duhet të jesh patjetër perceptues i realitetit. Në rast se të tjerët nuk kërkojnë një gjë të tillë, atëherë nuk ke pse i futesh. Në rast se kërkojnë, atëherë duhet të konsiderosh për të bërë një vendimmarrje. Ende, sikurse thashë, jam për të mos e trajtuar këtë lloj teme, sepse dëshiroj që deri në minutën e fundit, kur unë jam President, të ushtroj me korrektësi, rigorozitet, të gjitha detyrimet e Presidentit që është i të gjithëve, pavarësisht nëse pranohet nga dikush apo nuk pranohet. Por, detyrimi kushtetues, konfigurimi, konturimi i kësaj Zyre është i tillë që i takon të gjithëve. Është zyrë përfaqësuese. Nuk është institucion partiak, nuk është një institucion që rrjedh nga një vendimmarrje politike, thjesht e linjës mazhoritare. Së paku, unë jam zgjedhur me më shumë se sa vota e një mazhorance, dhe patjetër që shkon në atë linjë që dikton dhe të imponon Kushtetuta për pozicionin e Presidentit të Republikës. Gazetari: Zoti President, më lejoni të këmbëngul dhe vetëm me një pyetje në këtë çështje. Thatë që do jetë vendimmarrje e juaj. Kjo vendimmarrje do jetë një reagim se si do të reagojë lidershipi i Partisë Demokratike, pra, nëse ju zgjedh ose jo President, apo thjesht do jetë ...?
Presidenti Topi: Po i hiqni vetes të drejtën për të më kërkuar një intervistë tjetër. Zgjidhni e merrni!
Gazetari: Por, në qoftë se do të jepni ndonjë lajm të fortë, e marr përsipër edhe atë rrezik.
Presidenti Topi: Atëherë, mos u bëni tregtar në gazetari!
Gazetari: Tregti do të ishte në qoftë se do ta pranoja...
Presidenti Topi: Ruajeni të drejtën për një intervistë, sepse intervista nuk është thjesht në funksion të interesave që ka Bamir Topi, por intervista është në funksion të asaj që dëshirojnë të dëgjojnë qytetarët në vazhdimësi. Dhe për ta përforcuar që, sa kohë unë të jem në këtë Zyrë, ju nuk do të merrni përgjigje të kësaj natyre.
