Njerëzit u mblodhën këtë javë në Townsville, Queensland, për të kujtuar një moment në historinë e vendit dhe përpjekjet e një njeriu për ta sjellë atë në vendin e vet.
Australianët Aboriginal kanë festuar 20 vjetorin e fitores së tyre historike mbi të drejtat e tokës.
Ajo ishte më 3 qershor 1992 kur Gjykata e Lartë e Australisë rrëzoi më shumë se 200 vjet të dominimit të bardhë si pronarë tokash.
Fitorja ishte kryesisht për shkak të një njeriu indigjene të quajtur Eddie Mabo.
Kjo është arsyeja pse vendimi ligjor është i njohur botërisht si "Mabo".
Por kush ishte Eddie Mabo, pse ai morri një përpjekje që dukej e pashpresë atë mbi njohjen e pronësisë së tokës?
"Shumë thjesht, Eddie Mabo solli një fund për një gënjeshtër dy-shekullore", thotë Rachel Perkins, drejtor i një filmi të ri që do të trnsmetohet lidhur me historinë e këtij vendi.
"Për dy shekuj, britanikët dhe australianët operuan nën një ide të gabuar, që njerëzit disi Aboriginal nuk ekzistojnë"
Ishte gjithashtu një shpërfillje flagrante e Britanisë së ligjeve të veta ekzistuese, i cili deklaroi se populli Aboriginal nuk ka të drejta pronësie mbi tokën e tyre.
Megjithatë, kolonialistët e parë, për arsye tregtare, injoruan të gjithë njerëzit Aboriginal duke thënë se ishin primitive, të ç'organizuar, pa kulturë dhe krijesa që nuk meritonin asnjë të drejtë mbi tokë.
Supozimet ishin mjaft të gabuara, sigurisht, por Terra Nullius një lëvizje e palëkundur që u krijua qëndroi e bashkuar dhe me rrënjë në vend për dyqind vjet, edhe pse vendasit kishin qenë në Australi për të paktën 40.000 vjet.
Mabo ishte një Torres Strait Islander nga Mer (Murray Island), veri-off bregun lindor të Australisë.
Lindur në 1936, Mabo filloi jetën si kaq shumë njerëz të tjerë autoktonë,dhe i privuar nga çdo gjë pasi ishte i zi dhe të bardhët komandonin në çdo gjë.
Ai u martua me Bonitën, të dashuren e tij adoleshente me të cilën ai kishte 10 fëmijë në një partneritet të dashur që zgjati 30 vjet.
Mabo përfundoi në kontinent duke përfundur si një ndërtues hekurudhash.
Më pas ai fillon punë si një kopshtar në Universitetin James Cook në Townsville ku sytë e tij u hapën për padrejtësinë më të madhe ndaj popullit të tij ku ishte dhe qëllimi i tij. Ishte aty që ai të zgjidhtenë padrejtësinë e të drejtave të tokës.
Në vitin 1974, ai u përfshi në një diskutim me dy akademikët.
Ai u tha atyre se ëndrra e tij është të shohë të lumtur dhe me të drejat të plota Murray Island, tokën e etërve që u është dhënë nëpërmjet familjes së tij për 15 breza.
Akademikët panë njëri tjetrin në sy dhe më pas i thanë që nuk është e juaja.
Por ai i vendosur në fjalën e tij u tregoi atyre se nuk është e vërtetë pasi toka ishte e të zinjve dhe jo e britanikëve. Që atë ditë ai vendosi të mbrojë të drejtën e tij dhe për këtë ai mundi të arsimohej me shumë vështirësi për tu kthyer në vendin e vet duke bërë çmos në ngritjen e shkollave dhe shumë të drejtash të tjera për popullin e tij.
Ai u mbështet dhe nga e vetmja parti komuniste e të bardhëve që mbështette të drejtat e tokës.
Pas shumë përpjekjesh dhe lufte psikologjike dhe politike pas 18 vjetësh në vitin 1992, erdhi dita më e lumtur për ta, ku vitet e sakrificës morrën një përgjigje pozitive.
Një panel i gjykatësve në Gjykatën e Lartë vendosi se njerëzit Aboriginal ishin kujdestarët e ligjshëm të tokës.
Por Mabo nuk arriti t'i gëzonte këto vite pasi ai vdiq në Janar të 1992, dhe vendimi u dha në qershor. Por pas vendimit ai u bë ikona për të gjithë bashkëkombasit e vet madje dhe ligji u quajt ligji Mabo. Shumë institucione tani kanë marrë emrin për nder të tij.
