Është mjaft e lehtë të bëjmë dallimin në mes të një porsalindur dhe një njëqindvjeçari, por duke shpjeguar se Si dhe Pse, është shumë më e vështirë.
Pse zhvillohen rrudhat dhe pse muskujt tonë humbasin tonifikimin? Pse truri ynë dhe sistemet e imunitetit bëhen më pak efektive me kalimin e kohës?
Në kërkimin e këtyre të dhënave për atë që ndodh hulumtuesit në Barcelonë kanë parë me shumë detaje në "epigenomen" e një djali foshnjë të porsalindur dhe një 103-vjeçari. Kjo është e gjitha pjesë e shpejtësisë në zhvillim dhe fushës së mrekullueshme të epigenetics.
Epigenetics është mbi të gjitha mënyra e ndryshimit funksional të gjeneve tona duke i kthyer ato jo aktivë apo duke i bërë ato më aktive.
Gjenet janë projekti për ndërtimin e trupit njerëzor. Ka një kopje të këtij projekti në gati çdo qelizë të trupit, por ju nuk keni nevojë t'i përdorni të gjitha gjatë gjithë të kohës. Qelizat e kockave do të përdorin copa të ndryshme të projektit për qelizat nervore apo qelizat në sy.
Ekipi Manel Esteller së, në Institutin e Kërkimeve Biomedical Bellvitge, ka treguar se ky kontroll mbi projektin kalbet me kalimin e kohës.
Shtimi i kimikateve të vogla, grupe metil, në pika të caktuara të ADN-së është një nga mënyrat kryesore për të kthyer një gjen jo aktiv.
Shkencëtarët krahasuan përqindjen e këtyre vendeve e cila kishte një grup metil të shtuar në qelizat e bardha të gjakut të një njeriu 103-vjeçar me të djalit të porsalindur.
Gjetjet, e raportuara në Akademinë Kombëtare të Shkencave, tregoi se i porsalinduri kishte grupe metil që kishin kthyer gjenet në jo aktivë në më shumë se 80 për qind. Kjo krahasuar me 73 për qind në një njëqindvjeçar. Kjo është një diferencë prej gati gjysmë milioni vende midis të dyjave.
Një tjetër provë për një 26-vjeçar tregoi se 78% e anëve të geneve të tij ishin metilizuar.
Dr Manel Esteller thotë se implikimi i studimit është se kontrolli shumë i ngushtë i gjeneve në fillim të jetës sonë mund të jetë duke humbur gjatë rritjes në moshë, dhe shumë gjene të tjera ndizen me kalimin e kohës.
Ai i tha se "epigenetics është duke luajtur një rol qendror në plakjen" dhe se ndryshimet në epigenetic mes të sapolindurve dhe njëqindvjeçarëve "ndikonin në shumë, shumë gjene".
Kjo nga ana tjetër mund të ndikojë në disa nga tiparet fizike që lidhen me plakjen.
Jetë më të gjatë apo të shëndetshme?
Është e mundur për të ndryshuar epigenomen e një personi?. Studimet kanë treguar tashmë se si dieta e nënës shtatzënë mund të ndikojë në rrezikun obezitetit të fëmijës së saj.
Kjo ngre pyetjen: a mund të bëjmë gjë për epigenomen tonë në mënyrë që të jetojmë një jetë më të gjatë apo të shëndetshme?
"Nëse kjo është diçka që ne mund të ndërhyjnë nga jashtë, ndoshta ne mund të ndryshojë epigenomen për të ndryshuar apo ngadalësuar plakjen," tha Dr Esteller.
Prof Tim Spector, autor i një libri mbi epigenetics, "Identically Different", ka thënë: "Janë disa mjekime në zhvillim, katër për kancerin. Në kushtet e jetesës, ne e dimë se ushtrimet mund të reduktojnë genet e obezitetit."
"Përveç se qelizave burimore, që është zonë e nxehtë e plakjes në këtë moment, duhen gjetur mënyra për të inkurajuar gjenet tona të mbeten të shëndosha, e cila do të jetë një prioritet i lartë në vitet e ardhshme."
Epigenetics kurrë nuk do të jetë historia e plotë e plakjes, por sigurisht hulumtuesit mendojnë se ndryshime në mënyrësn se si ne përdorim ADN tonë do të bëjë të paktën disa kapituj JO pak interesantë.
