English

Çfarë është 8 marsi dhe pse është quajtur dita e gruas

Dita e parë ndërkombëtare e gruas u pa në 28 shkurt 1909 në Shtetet e Bashkuara pas një deklarate nga ana e Partisë Socialiste të Amerikës. Në gusht 1910, Konferenca Ndërkombëtare të Grave u organizua për t'i paraprirë mbledhjes së përgjithshme të Internacionales së dytë Socialiste në Kopenhagë.

Frymëzuar pjesërisht nga socialistët amerikane, Socialistia gjermane Luise Zietz propozoi krijimin e 'Ditës Ndërkombëtare të Gruas e cila u delegua nga Clara Zetkin, edhe pse nuk ka datë që të ishte specifikuar në atë konferencë. Delegatet (100 gra nga 17 vende) ranë dakord me idenë si një strategji për të promovuar të drejtat e barabarta, duke përfshirë votim, për gratë. Një vit më pas, më 18 mars, 1911, IWD u shënua për herë të parë, në mbi një milion njerëz në Austri, Danimarkë, Gjermani dhe Zvicër. Vetëm në Perandorinë Austro-Hungareze u bënë 300 demonstrata. Në Vjenë, femrat parakaluan në Ringstrasse dhe hodhën parulla në nderim të dëshmorëve të komunës së Parisit. Gratë kërkuan që grave t'u jepet e drejta për të votuar dhe për të mbajtur zyra publike. Ato gjithashtu protestuan kundër diskriminimit të seksit në punësim. Amerikanët vazhduan të festojnë Ditën e Grave Kombëtare të dielën e fundit të muajit shkurt.

Në 1913 edhe gratë ruse vendosën se Dita e Grave Ndërkombëtare të jetë të dielën e fundit në muajin shkurt (sipas kalendarit Julian përdorur në Rusi). Në 1917 demonstrata shënoi Ditën Ndërkombëtare të Grave në St.Petersburg të dielën e fundit në muajin shkurt (i cili përkoi më 8 mars në kalendarin Gregorian)

Pas Revolucionit të Tetorit, bolshevikia Alexandra Kollontait bindi Leninin për ta bërë atë një festë zyrtare në Bashkimin Sovjetik, dhe ajo u krijua, por ishte një ditë pune deri në vitin 1965. Më 8 maj të vitit 1965 me vendim të Presidiumit të BRSS Dita Ndërkombëtare e Grave u shpall një ditë jo pune në BRSS "në përkujtim të meritave të shquara të grave sovjetike në ndërtimin komunist, në mbrojtje të Atdheut të tyre, gjatë Lufts së Madhe Patriotike, në heroizmin e tyre dhe vetmohimit në front dhe në prapavijë, dhe gjithashtu shënon kontributin e madh të grave në forcimin e miqësisë midis popujve, dhe lufta për paqe. Por dita e grave duhet të festohet siç janë edhe festat e tjera.
Pas revolucionit sovjetik në vitin 1917 u festua festë kryesisht në vendet komuniste dhe socialiste. Ajo u kremtua nga komunistët në Kinë nga 1922, dhe nga komunistët spanjollë nga 1936. Pas themelimit të Republikës Popullore të Kinës më 1 tetor, 1949 Këshilli i Shtetit shpalli më 23 dhjetor se 8 Marsi do të bëhet pushim zyrtar për gratë në Kinë.
Në Perëndim, Dita Ndërkombëtare e Grave u vëzhgua fillimisht si një ngjarje popullore dhe pas 1977 Asambleja e Përgjithshme e Kombeve të Bashkuara ftoi shtetet anëtare të shpallin 8 marsin si Dita e OKB-së për të Drejtat e Grave dhe Paqen Ndërkombëtare.

KOMENTE