Intervistoi: Xhevdet Shehu - Shqiptaro-amerikani i njohur Gary Kokalari, kreu i shoqatës i shoqatës së “Shqiptarëve për një Shqipëri Demokratike”, rikthehet në këtë intervistë ekskluzive për gazetën ‘DITA’ duke bërë një skaner të zhvillimeve politike në Shqipëri muajt e fundit. Ç’mendon ai për afro tre muajt e parë të qeverisjes Rama? Cila është arritja më e madhe e kësaj periudhe dhe pse nuk mund të konsiderohet shans i humbur vendimi kundër demontimit të armëve kimike të Sirisë? Si do të vepronte Berisha në një rast të ngjashëm dhe çfarë do të bënin Fatmir Mediu dhe Shkëlzen Berisha me këto armë? Mbi të gjitha, një dokument i 13 dhjetorit të vitit të kaluar që tregon se American Chartered Bank nuk ka lëshuar asnjë garanci në mbështetje të ofertës së VETRO Silk Road për Albpetrol-in. A duhet arrestuar Berisha me këshillën e europianëve dhe çfarë do të ndodhë nëse Kryeministri Rama toleron Berishën…
- Zoti Kokalari, cili është mendimi juaj për tre muajt e parë të qeverisë së re shqiptare?
- Unë mendoj se kjo duhet të shihet në kontekstin e disa elementëve kryesorë të ndryshimit që shqiptarët shpresuan kur i dhanë mbështetjen e tyre dërrmuese ndryshimit të pushtetit në qeverisjen e vendit. Të tilla janë zhvillimi ekonomik dhe lufta kundër korrupsionit . Për sa i përket ekonomisë , unë mendoj se është shumë herët për t’i dhënë qeverisë së re një vlerësim, për shkak se duhet kohë për të zbatuar programe që stimulojnë rritjen. Sa i përket korrupsionit, unë mendoj se ai është shqetësues, edhe pse qeveritarët janë duke folur për përballjen me këtë problem, siç thonë ata, por në të tilla raste veprimet flasin më shumë se fjalët. Kur unë të shoh se qeveria e re do të marrë masa agresive për të hetuar tërësisht disa nga rastet shumë të veçanta, që janë shembuj shumë të mëdhenj abuziv të korrupsionit , të tilla si Albpetrol , ARMO , Gërdeci dhe AEY, për të përmendur vetëm disa, unë do të kem pastaj më shumë besim në synimet e qeverisë së Ramës. Nuk është se mungojnë faktet e bollshme që tregojnë praktikat korruptive nga zyrtarë të lartë të qeverisë Berisha në secilën prej këtyre çështjeve.
- Mund të flasim më konkretisht?
- Patjetër. Për shembull, më 13 dhjetor 2012, kam marrë një e-mail (shih kopjen më poshtë) nga këshilltari ligjor i American Chartered Bank që në mënyrë eksplicite dhe kategorikisht thotë se banka nuk ka lëshuar asnjë garanci në mbështetje të ofertës së VETRO Silk Road për Albpetrol-in . Megjithatë , në buletinin 133 të nxjerrë nga qeveria shqiptare më 12 tetor 2012 dhe të nënshkruar nga kryeministri i atëhershëm Sali Berisha , deklarohet se garancia e American Chartered Bank ishte e vlefshme dhe se Patton Boggs kishte konfirmuar vlefshmërinë e kësaj garancie. Natyrisht , dikush është sfiduar nga e vërteta. Unë jam gati të vë bast se nuk ishte American Chartered Bank. Sipas mendimit tim, Sali Berisha dhe zyrtarë të qeverisë shqiptare dhe të Patton Boggs, përfaqësues të të cilët ishin përgjegjës për privatizimin e Albpetrol, duhet të thirren menjëherë dhe të detyrohen t’u përgjigjen pyetjeve në lidhje me mënyrën se si ata arritën në përfundimin se garancia e American Chartered Bank ishte e vlefshme . Unë gjithashtu besoj se qeveria shqiptare duhet t’i kërkojë zyrtarisht American Chartered Bank dhe rregullatorëve të bankave të qeverisë amerikane të ndajnë informacion në lidhje me hetimet që ata kanë bërë në çështjen e garancisë fantazmë. Unë kam shumë informacion në lidhje me këtë çështje që unë po tregoj dhe do të jem i lumtur ta ndaj këtë informacion me zyrtarët e duhur të qeverisë shqiptare. Nëse ata janë seriozë në lidhje me zbulimin e së vërtetës do të më kontaktojnë mua. Nëse ata nuk e bëjnë, heshtja e tyre do të flasë për të kundërtën.
Faksimile
Faksimile e emailit te keshilltarit ligjor te American Chartered Bank.
- Çfarë do të konsideronit si arritjen më të madhe të qeverisë Rama gjatë kësaj periudhe të shkurtër?
- Unë do të thoja se arritja më e madhe deri më sot ka qenë vendimi kundër pranimit armë kimike Sirisë.
- A mendoni se ky vendim i Ramës kundër armëve kimike të Sirisë ishte një dështim dhe një shans i madh i humbur për Shqipërinë?
- Kur historia shfaq për herë të parë, unë u shpreha hapur kundër pranimit nga ana e Shqipërisë për këto armë të shkatërrimit në masë, kështu që unë mendoj se ishte një vendim i drejtë. Dhe, edhe pse unë e kuptoj se mund të ketë pasur shanse për Shqipërinë në qoftë se qeveria Rama do të kishte pranuar kërkesën , unë besoj se rreziqet do të ishin më të mëdha se shpërblimet. Për më tepër, Shqipëria nuk duhet ta shesë veten në këtë mënyrë. Unë gjithashtu mendoj se kërkesa nga qeveria e Shteteve të Bashkuara ishte e papërgjegjshme, veçanërisht në dritën e tragjedisë së Gërdecit dhe paaftësisë së qeverisë së mëparshme në për të garantuar në mënyrë të sigurt demontimin e municioneve të kalibrit të madh. Unë kam deklaruar më parë se Shqipëria ka qenë shumë më tepër e përunjur ndaj kërkesave të SHBA, dhe për shkak të bashkëpunimit të Shqipërisë në fusha me rëndësi për interesat strategjike amerikane, të tilla si lufta kundër terrorizmit dhe stabiliteti në Ballkan, Shqipëria ka demonstruar se është një aleat i besueshëm. Unë gjithashtu kam deklaruar se Shtetet e Bashkuara duhet të trajtojnë Shqipërinë si një partner strategjik, jo si një gur shahu strategjik. Pra, nga Shqipëria duke treguar se interesat e brendshme të saj janë parësore kundrejt kërkesave të paarsyeshme amerikane, tregon se ajo është pjekur në mënyrën se si reagon ndaj presionit të huaj. Le të shpresojmë se, si rezultat i kësaj çështje, Departamenti i Shtetit i ka kuptuar që të marrë në konsideratë shqetësimet e Shqipërisë, para se të bëjë kërkesa të paarsyeshme ndaj qeverisë shqiptare.
- Ky qëndrim i juaji duket se është i njëjtë me atë të opozitës aktuale, pra të Berishës, gjithnjë në lidhje me armët kimike të Sirisë. Apo jo?
- Jo, aspak. Unë duhet të them se ishte disi komike për të parë se si Berisha gjeti rastin të kërcente si fitimtar për të protestuar kundër armëve kimike . Por protestuesit e vërtetë e panë këtë maskaradë dhe i thanë Berishës të shkonte në shtëpi. Nuk duhet të ketë dyshim, nëse Berisha do të ishte ende në pushtet, ai do të kishte ofruar menjëherë Shqipërinë si një terren për të hedhur aty armët kimike të Sirisë . Dhe ai do ta kishte bërë këtë jo për të mirën e shqiptarëve, por në përpjekje për t’i hyrë në zemër SHBA për të çuar më tej axhendën e tij. Sipas këtij skenari, unë nuk mendoj se dikush do të ishte i befasuar nëse një kontejner i armëve kimike ”ra nga kamioni” dhe mbeti në duart e Fatmir Mediut dhe Shkëlzen Berishës. Ata pastaj mund të telefononin mikun e tyre të vjetër Henri Thomet të ndërmjetësojë për shitjen e armëve të shkatërrimit në masë përsëri tek Asadi.
- Ditët e fundit, një zyrtar i lartë në Bruksel deklaroi se është momenti i duhur që në Shqipëri të arrestohet një ministër apo Kryeministër. Shumë shqiptarë mendojnë se ky ishte një apel për autoritetet shqiptare për të arrestuar zotin Berisha ose ndonjë nga ish-ministrat e tij. Ju si mendoni?
- Nëse deklarata e zotit Vuljanic mund të ndihmojë të çuar përpara një hetim për çështjet e Berishës, kështu po, besoj se mund të ndodhë. Por ua them sinqerisht, kjo është një histori e vjetër, u tha në një mënyrë të re për shkak se luftimi i korrupsionit ka qenë pjesë e koleksionit të kërkesave të BE-së në Shqipëri, si një parakusht për anëtarësimin në BE. Zërat më të rëndësishëm për këtë çështje duhet të jenë ato të popullit të Shqipërisë, i cili foli me zë të lartë dhe të qartë 23 në qershor, kur ata i dhanë qeverisë Rama një mandat tejet të fortë për të luftuar korrupsionin në të gjitha nivelet. Nëse Rama do të tolerojë Berishën, ai shpejt do të humbasë besimin e shqiptarëve, duke përfshirë dhe shumë anëtarë të partisë së tij.
* * *
Kush është Gary Kokalari
Gary Kokalari është themelues i organizatës së “Shqiptarëve për një Shqipëri Demokratike”, një grup avokatie i formuar në Shtetet e Bashkuara për të promovuar institucionet demokratike në Shqipëri. Ai ishte themelues, arkëtar dhe drejtor i Këshillit Kombëtar Shqiptaro-Amerikan, ndërsa ka themeluar zyrën e parë lobuese për shqiptarët në Uashington. Z. Kokalari është gjithashtu një themelues dhe drejtor i Fondacionit Ndihmës Shqiptar, i cili ka zyra në Nju Jork dhe në Tiranë dhe ka ofruar mbi 10 milionë dollarë ndihmë humanitare në Shqipëri. Ai shërbeu si drejtor i Fondit Ndihmës të Kosovës dhe ndër projektet që ai organizoi ishte një transport ajror i ndihmave humanitare, të dhuruara nga Qyteti i Nju Jorkut kur drejtohej nga Kryebashkiaku Xhuliani, që zoti Kokalari ua shpërndau kosovarëve në kampet maqedonase të refugjatëve gjatë luftës së vitit 1999. Me kërkesë të Ambasadës Amerikane në Tiranë, ai siguroi fonde për një ekip pune për heqjen e minave në kufirin midis Shqipërisë dhe Kosovës. Aktivizimi i tij ka pasur ndikim të rëndësishëm në sektorët ekonomikë dhe politikë të Shqipërisë. Z. Kokalari ka botuar artikuj të shumtë për Shqipërinë dhe krizën e Kosovës, ndërsa është shfaqur në programet televizive kombëtare në SHBA për të diskutuar çështjet shqiptare.
Në vitin 1998, ai filloi një seri takimesh të mbyllura ndërmjet udhëheqësve të komunitetit amerikano-shqiptar dhe ambasadori Riçard Hollbruk, i cili në atë kohë ka shërbyer si njeri i presidentit Klinton i caktuar për krizën e Kosovës.
Familja e zotit Kokalari ka qenë aktive në çështjet e komunitetit shqiptar amerikan për mbi 100 vjet. Babai i tij, Leonard Kokalari, emigroi nga Gjirokastra, Shqipëri, si një djalë i ri. Ai shërbeu në Korpusin Ajror të Ushtrisë së SHBA gjatë Luftës së Dytë Botërore dhe ishte një udhëheqës aktiv i komunitetit Shqiptaro-Amerikan. Ai ishte president i Qendrës Shqiptare të Nju Jorkut, një nga organizatat më të vjetra shqiptaro-amerikane, dhe një udhëheqës i Vatrës. Drita Kokalari, nëna e Gary-t, ka lindur në SHBA dhe shërbeu si Presidente e Qendrës Shqiptare derisa vdiq në prill 2013. Babai i Dritës, Sam Pashun, i cili ishte me origjinë nga Nivica, ishte një president i Federatës Pan-shqiptare Vatra, dhe themelues i Qendrës Shqiptare në Shtetet e Bashkuara/gazetadita/
